Lesbók Morgunblaðsins - 06.10.1957, Blaðsíða 2
502
LESBOK MORGUNBLAÐSINS
Afstöðumynd er sýnir legu hellanna
ust þá þrír minni hellar. Enn var
farið í hellakönnun sunnudaginn
11. ágúst og tóku þátt í henni Guð-
mundur Illugason á Borg á Sel-
tjarnarnesi og Einar Hallsson í
Hlíð. Fannst þá sá hellir, sem hér
er nefndur Vegghellir; og einn
minni hellir, en vegg þann, er
Vegghellir dregur nafn sitt af,
fann Einar Gíslason á Heggstöðum
sunnud. 18. ágúst. Þeir menn, sem
hér hafa verið neindir, gátu ekki
komið við neinum nákvæmari
mælingum á hellunum, en svo mik-
ið var ljóst af frásögnum þeirra,
að hér var um merkilegan hella-
fund að ræða. Um helgina 21.—22.
sept. var gerð út ferð til nánari
athugunar á þessum hellum, að
undirlagi þess er þetta ritar. Um
20 manna hópur tók þátt í þeirri
ferð og var nær helmingur hans
nýkominn úr ferð til Tungnárbotna
og Grímsvatna undir stjórn Guð-
mundar Jónassonar, ex einnig sat
við stýri í þessari ferð. Meðat
þeirra, er aðstoðuðu við hellamæl-
ingarnar vil ég einkum nefna
Magnús Jóhannsson útvarpsvirkja
Gísla Gestsson safnvörð og Jó-
hannes Briem. Farið var um þá
hella, er áður voru fundnir, svo og
um tvo smáhella, er fundust til við
bótar, og lengd þeirra flestra
mæld nokkuð nákvæmlega. Er lega
hellanna, lengd þeirra og höfuð-
stefna sýnd á meðfylgjandi kort
skissu.
Miklu lengstur hellanna er sa
sem hér er nefndur Borgarhellir
Heildarlengd hans reyndist vera
430 m, eða hálf lengd Raufarhóls-
hellis. Meðfylgjandi kort af helli
þessum er byggt á mælingum okk-
ar. Stefnur voru ákveðnar með
einföldum hornamælingum, því á
kompásstefnum er ekki að treysta
inm í blágrýtishellum. Vera má þó,
að einhversstaðar hafi skekkja orð-
ið á mælingum okkar, því þær voru
framkvæmdar í flýti. Breidd og
lengd voru mæld með málbandi, en
hæðin, sem sýnd er með tölum á
kortskissunni, er áætluð, og því
næsta ónákvæm.
Eiginlega er undarlegt, að Bórg-
arhellir skuli ekki hafa fundizt.
fyrir löngu, því hann leynir alls
/
ekki á sér. 150 m NNV af rótum
Gullborgar, sem er mjög falleg eld-
borg, er sig í hrauninu, 45 m langt
og 10—20 m breitt, en 5—7 m djúpt
og auðgengt niður í það. Blasir þá
við hellismunninn, 15 m breiður og
allt að 5 m hár, í norður enda sigs-
ins, en heildarsteína hellisins er
N 10°V. Fyrstu 170 metrana eða svo
er hellisgólfið þakið hraunstykkj-
um, sem hrunið hafa úr þakinu og
er sá hluti hellisins því fremux
ógreiðfær, en þar fyrir innan er
hellisgólfið víðast slétt og greið-
fært. Hvergi er hætta á að reka sig
upp undir, því alls staðar er hátt
til lofts, svo sem sjá má af kort-