Lesbók Morgunblaðsins - 24.11.1957, Blaðsíða 12
624
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
í gegnum hafsaugað gátu þeir ekk-
ert séð því það var í kafi. Sjórinn
í miðrúminu hækkaði smám saman
og skjálfandi af kulda reyndi hver
sem gat að tylla sér sem hæst.
Smátt og smátt dó samtalið út og
dapurleiki færðist yfir menn. Sex
langar og hræðilegar stundir liðu
á þennan hátt. Skyndilega fundu
þeir að báturinn kipptist við og
hófst upp að framan. Þeir, sem
sátu aftur í miðrúminu æptu af
skelfingu, er sjónum skolaði beint
á þá. Og svo hneig kafbáturinn í
sama far aftur. Björgunartilraunin
hafði misheppnazt í þetta sinn.
Verkamennirnir tveir héldu áfram
að veina og barma sér. Til allrar
hamingju virtust björgunartilraun-
irnar ekki alveg vonlausar og með
stuttu millibili fundu þeir að bát-
urinn hreyfðist. Um kl. 17 kom
enn hnykkur á hann og um leið
kom ofurlítill ljósgeisli niður í mið-
rúmið.
Allir vissu að hann hlaut að hafa
komið í gegnum hafsaugað, sem nú
mundi vera komið upp úr sjó, og
flýttx sér hver sem betur gat þang-
að. Vélstjórinn náði því fyrstur og
hann var ekki á því að sleppa því
aftur í bráð. Og í sundurlausum
setningum heyrðu þeir hann segja:
„Tveir hegrar hafa lyft okkur upp.
Á bryggjunni er feikna mannfjöldi
--------bátur kemur og blaði er
haldið fyrir framan sjónglerið —
— — það er ekki hægt að lesa
það---------“.
Hann hafði verið að snúa hafs-
auganu sitt á hvað, menn höfðu
tekið eftir því og reyndu að koma
skrifiegum skilaboðum til þeirra,
og telja í þá kjark. En áður höfðu
menn verið úrkola vonar um að
nokkur lifði enn í kafbátnum. Þeir
horfðu nú hver af öðrum í hafsaug-
að og hresstust mikið, er þeir sáu
hvern viðbúnað menn höfðu til að
bjarga þeim.
Um kl. 19 heyrðu þeir drauga-
lega rödd sem sagði: „Hér má ekki
opna vegna eiturgass. Ykkur verð-
ur bjargað upp um turninn“. Það
var kafaraforinginn, sem hafði
hætt sér niður í bátinn að framan,
eftir að framstafn var kominn upp
úr sjó og mestu af sjó hafði verið
dælt úr fremri rúmunum, en komst
þá að raun um að þar var ekki líft
fyrir eiturgasi.
Björgun
Það varð því að lyfta kafbátnum
hærra, eða svo hátt, að turnlokið
kæmi úr sjó. En það var ekkert
áhlaupaverk. Báturinn þyngdist
margfalt eftir því sem hann hækk-
aði í sjó. Hegrarnir tóku báðir á
með öllu afli, og fengu við hver
átök mjakað honum upp um fáa
millimetra, með löngu millibili. En
að lokum tókst þó þetta erfiða
verk svo að turnbrúin kom upp úr.
Var þá dælt sjó úr turninum og
var þá mesta hættan, að kafbátur-
inn sykki aftur, liðin hjá. Kafara-
foringinn fór niður í turninn, til
þess að opna hlerann yfir miðrúm-
inu. Hann þurfti fyrst að taka
burtu lík verkamannsins, sem lét
lífið í turninum. Það var kallað til
hinna innilokuðu: „Turninn er
þurr, opnið hlerann, hvernig líður
ykkur?“ Með ótrúlega skýrri röddu
svaraði einhver: „Átta menn eru
enn á lífi í miðrúminu.“ Við mynd-
uðum keðju, til þess að hjálpa þeim
út og kl. 21.20 flaug hlerinn upp
með háum hvelli, sem orsakaðist
af hinum mikla loftþrýstingi að
neðan og höfuð eftir höfuð kom
í ljós upp úr turninum. Hinir ó-
hamingjusömu menn klifu upp
járnstigann með miklum hraða, til
þess að bjarga sér úr þessari ægi-
legu prísund, sem - amstundis fyllt-
ist af sjó.
Vegna áreynslunnar og lofts-
breytingarinnar leið yfir alla
mennina og voru þeir fluttir á
spitalann á herskipinu „Prinzreg-
ent Luitpold“, þar sem allir náðu
sér brátt, nema sá alvarlega særði.
Og ég var sjálfur komin að tak-
mörkun þolgæðis míns. Var þetta
skemmdarverk eða eitthvað ann-
að. Aðeins rannsókn á flakinu
myndi leiða það í ljós. Daginn eft-
ir tókst að koma U-52 í flotkví og
var þá farið að grennslast eftir þvi
hver orsök hefði verið til slyssins,
eftir að við höfðum framkvæmt
síðustu skyldu okkar gagnvart hin-
um látnu.
Eftir tveggja daga rannsókn varð
það uppvíst. Tundurskeytin, sem
við höfðum fengið til þessarar
ferðar voru ekki mátuleg í tundur-
skeytarörin. Þau höfðu ofurlítið
svigrúm og gátu skrikað fram og
aftur. Og þannig hafði slysið vilj-
að til, að tundurskeyti hefur skrik-
að svo að hvellhettan framan af
því hefur sprungið.
Það var þó lán í óláni að við
skyldum ekki vera komnir út á
reginhaf, því að þar hefði spreng-
ingin alveg eins getað orðið og þá
hefði enginn maður bjargazt. Lík
sprenging hefði líka getað komið
fyrir, í fyrsta lagi, á Jadeflóanum
í óveðrinu og í öðru lagi við köf-
unaræfinguna í Litlabelti og hefði
eflaust orðið, ef báturinn hefði
rekizt með hraða á grunn.
Og þar sem ekki var hægt að
kenna mér um slysið að neinu
leyti, tók eg aftur við stjórn á
mínum gamla bát, U-19.
Frúin sagði við nýu vinnukonuna:
— Skrepptu fram í eldhús og gáðu
að hvernig kökunni liður, sem eg er að
baka. Þú skalt stinga hnífi í hana og
vita hvort hann kemur hreinn út aft-
ur.
Eftir nokkra stund kemur vinnukon-
an aftur sigri hrósandi.
— Hnífurinn kom glampandi hreinn
út úr kökunni, svo að eg stakk öllum
óhreinu hnífunum í hana líka.