Lesbók Morgunblaðsins - 24.11.1957, Síða 13

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
625
EFTIRHERMUR DÝRA
fæla rottur og fugla — tæla fiska \ net
ALLS staðar er hávaði, ekki aðeins
í borgunum, heldur einnig úti í
himmgeimnum og niðri í undir-
djúpum sjávarins. Nú á seinni ár-
um hafa menn farið að gefa meiri
gaum en áður að ýmsum náttúru-
hljóðum, og af því hefir leitt
margvíslegt gagn. En það voru
ekki vísindamenn, er fyrstir veittu
þessu athygli, heldur menn úr
vinnandi stéttum, svo sem sjó-
menn, fiskimenn, hvalveiðamenn,
býflugnaræktendur, veiðimenn og
bændur. Eitthvert skemmtilegasta
dæmi þess er sagan af Bill Morrill,
öldruðum bónda í Vermont í
Bandaríkjunum.
HANN átti heima skammt frá
Waterbury Center, og meðal gripa
hans voru 21 göltur, er hann hafði
í sérstöku húsi. Þar var óskaplegur
rottugangur og þegar Bill var að
gefa göltunum voru álíka mikil
læti í rottunum eins og þeJm.
En svo var það einn morgun er
Bill kom í svínastíuna, að honum
brá í brún, því að nú varð hann
ekki var við eina einustu rottu.
Hvernig stendur á þessu? hugsaði
hann og fór að leita í hlöðunni og
uppi á lofti. í þessum leiðangri
fann hann aðeins eina rottu, hún
hafði farið niður í tóman mjólk-
urbrúsa og komst ekki upp úr hon-
um aftur, en hamaðist þar og
skrækti í sífellu. Þá kom Bill þeg-
ar til hugar, að hræðsluópin í henni
mundi hafa fælt allar hinar rott-
urnar burtu.
Upp frá því tók hann að gefa
gaum öllum þeim mismunandi
hljóðum, sem heyrðust í rottum
og athuga háttu þeirra og fram-
ferði, því að nóg var af rottum í
öðrum bæarhúsum, þótt þær hefði
yfirgefið svínastíuna. Hann komst
að þeirri niðurstöðu, að hver rottu-
hópur ætti sinn foringja, eða
„kóng“ og allar hlýddu skipunum
hans. Og hann komst líka að því,
að sérstök kallmerki foringjan?
ollu því, að rotturnar flýðu.
Nú keypti hann sér segulband og
tók á það ýmsa skræki í rottum,
sem hann veiddi í öðrum húsum.
Eftir 200 tilraunir var hann orð-
inn sannfærður um, að rotturnar
skeyttu ekkert um „venjulegt sam-
tal“, er hann kallaði svo, en undir
eins og foringinn hóf upp raust
sína, gegndu þær allar.
Þegar hér var komið, náði hann
sambandi við Paul Willey útvarps-
mann og í félagi komu þeir sér
upp móttökustöð ineð mjög næm-
um áhöldum til þess að ná á segul-
band hverjum skræk og tísti í
þeim rottum, er komu í gildrur
Morrills. Og að lokum tókst þeim
að veiða foringja eða „kóng“ og ná
á segulbandið hljóðum úr honum.
Svo fór Morrill með segulbandið
út í önnur hús, þar sem fullt var
af rottum og renndi því gegn um
senditæki. Og það var eins og við
manninn mælt — rotturnar hurfu,
þær urðu hræddar og flýðu.
Seinna komust þeir svo að því, að
hægt var að fæla mýs og íkorna
með þessu segulbandi.
Morrill gerði sér mat úr þessu.
Hann fór að selja segulbönd með
þessari „rottufælu“. Margir vildu
ná í þau, svo sem bændur, versl-
anir og mjólkurbú víðsvegar um
ríkið. Þá stofnuðu þeir Willey sér-
stakt fyrirtæki til þess að fram-
leiða þessi segulbönd, og nefnist
það „Pied Piper Records“. Segul-
böndin hafa reynzt ágætlega víða
til þess að fæla rottur.
NÚ SKAL nefna annan mann, er
D. E. Ellis heitir og á ákaflega stór
býflugnabú í Iowa, Costarica,
Nicaragua og Panama, og selur
framleiðslu sína, hunangið, aðal-
lega til Vestur-Þýzkalands.
Margs ber að gæta til þess að
býflugnarækt geti gefið góðan arð.
Meðai anrars verður að „sefa'*
flugurnar, ef þær ætla að gerast
órólegar, og á það einkum við þeg-
ar ný bú eru stofnuð, eða gömlum
búum skift. Menn höfðu tekið eft-
ir því fyrir löngu, að þetta var
hægt, og höfðu af handahófi fund-
ið upp jmsar aðferðir til þess, svo
sem að berja bumbur, hringla með
tómum blikkfötum og reykja ianga
vindla.
Þetta voru ekki vísindalegar að-
ferðir, en Ellis vildi ekki ganga
fram hjá þeim að óreyndu. Hann
komst að því, að ýmis konar glam-
ur virtist sefa býflugurnar, en
tóbaksreykurinn gerði ekki neitt
gagn. Ellis komst að því, að það
var soghljóðið er menn tottuðu
vindilinn, sem hafði góð áhrif á
býflugurnar, en ekki reykurinn.
Þetta soghljóð heyra menn varla,
en það lætur víst nokkuð hátt í
hlustum býflugnanna.
Ellis kom nú í hug að taka á
segulband ýmis soghljóð og lág
blísturshljóð og vita hvernig það
gæfist. Fekk hann í lið við sig
Kaiser Wilhelm Institute í Þýzka-
landi, sem þá var nýlega endur-
reist, og fekk hjá því nokkur segul-
bönd Hafa þau reynzt ágætlega til
þess að sefa býflugur, ef einhver
órói kemur að þeim, og við það
hefir framleiðslan aukizt.
. Margir sérfræðingar segja, að
segulbönd muni verða hægt A
nota með góðum árangri í barait-
»