Lesbók Morgunblaðsins - 24.04.1960, Blaðsíða 13

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
225
á íslandi sé hatur til Danmerkur.
Ef eg gæti fengið nokkur af hinum
mestu uppáhaldskvæðum þeim,
sem sanna þetta, gerðuð þér mér
mikinn greiða.
Ef yður kæmi það illa, einhverra
hluta vegna að láta mig fá þessar
skýrslur, gætuð þér þá ekki falið
það öðrum á hendur. Eg verð að fá
þær, og svo fljótt sem hægt er.
Enginn maður veit að eg hefi
snúið mér til yðar, eða skal fá að
vita það, ef yður sýnist svo.
Því næst: Ef atkvæðagreiðsla
væri látin fram fara á íslandi á
atkvæðaskrám, og í þegnlegum
orðum lýst yfir því, að forn saga
og sameiginleg afrek og eðlileg af-
staða landanna mundi tryggja
betur framtíð íslands í sambandi
við Noreg en við Danmörku — þá
gæfu íslendingar okkur ákveðið
verkefni til umræðu á þjóðfund-
um og til athafna handa stórþing-
inu. Ef íslendingar vilja, þá sleppa
Norðmenn aldrei framar þessu
máli úr hendi sér.
En málið þolir enga bið.
Noregur hefir tök til að koma
íslandi áfram. Noregur getur, með
föstum gufuskipaferðum og með
símum milli veiðistöðvanna á
íslandi og þaðan til Björgvinjar,
þyrlað mönnum saman í fiskveið-
arnar, eins og Björgvin hefir gert
á Finnmörk, þar sem menn eru nú
óháðir og hver bærinn á fætur öðr-
um í skeriunum verður velmeg-
andi. Ekkert land í heiminum get-
ur gert þetta nema Noregur. Öll
framtíð ís’ands er hér í Noregi,
eða réttara sagt í Björgvin einni.
Þar (og í Stafangri) er stórfé,
áræðnir menn, ættjarðarást, mik-
ill áhugi á nýum fyrirtækjum. Þeir
reka. gróðafyrirtæki í Ástralíu og
Brasilíu, svo að það er hægðar-
leikur íyrir þá að reka fyrirtæki
á íslandi, þeirra kæra íslandi. En
fyrst gufuskip í hverri viku og
síma (og í þeim tilgangi samband
við Noreg; þetta fæst aldrei fyr).
Hér er nú í Noregi allmikil íslands-
hreyfing og hún deyr ekki framar.
Ef þér viljið ekki sinna neinu af
þessu, þá látið mig vita með sím-
skeyti, því það liggur á.'
Annað bréf
?0. marz 1870.
Þakka yður fyrir! — Eg bjóst
við þessu af yður, þó enn meiru.
Skiljið þó þetta:
Veiðar vorar á íslandi eru
komnar undir því, að eimskip
gangi í hverri viku til Björgvinjar
(og Stafangurs) frá íslandi, og að
sími sé frá Björgvin til íslands og
líka á milli veiðistöðvanna á ís-
landi. Allt annað eru smámunir
hjá þessu!
Þá er Noregur tók við Norðlandi
og Finnmörk, lágu sveitir þessar í
vanrækslu og fólkið í leti og
drykkjuskap. Nú gengur þangað
heill eimskipafloti, 6—8 stór skip,
sími norður í Lófót, og er nú verið
að leggja hann þaðan norður til
Vaðseyar, ein af hinum lengstu
símalínum, sem nokkurt einstakt
land hefir látið leggja. Sveitir
þessar rísa upp eins og lama mað-
urinn í biblíunni, sem kastaði
hækjum sínum. Vitið þér, að mest-
öll selveiði vor nú á tímum er
þjófnaður frá íslandi? Selurinn er
veiddur uppi í landsteinunum.
Það þarf mörg herskip til að
stökkva selveiðiskipunum á brott;
á hverju þeirra eru 40 menn, al-
vopnaðir og þar á ofan heimsins
mesti ribbaldalýður.
En ef ísland væri nú Finnmörk
vor nr. 2, þá væri skipshöfnin ráð-
in þar, í staðinn fyrir skip hefðum
vér eins báta og kofa fyrir skips-
rúm; eða með öðrum orðum: fjár-
hyggjuandi tæki sér bólfestu á ís-
landi sjálfu, þessir sigurvegarar,
sem hafa keypt veiðistöðvarnar á
Finnmörk, myndu ala upp heilar
sveitir — þar eins og hér — og gera
úr þeim stóreflis fiskimenn og sjó-
garpa.
Koma nokkurn tíma dönsk lög,
sem veita íslendingum rétt þeirra
í öllum greinum? Koma nokkuru
sinni eimskipaferðir vikulega frá
Björgvin til íslands? Kemur nokk-
uru sinni sími frá fiskiverum ís-
lands, með símastöðvum þar, til
Björgvinjar? Jú, sama ár sem ís-
land verður norskt, en aldrei á
meðan það er danskt.
Þér megið ekki hafa vanið yður
á það í baráttunni að líta á kröfur
þær, er atvikin hafa kvatt fram og
eru nú merki yðar — svo einhliða,
að þér sjáið ekki lög landsins í
hinu stærra, sjáið ekki hið eina,
sem getur bjargað íslandi — nefni-
lega að Norðmönnum sé hleypt
þangað — sjáið það svo algerlega,
svo hátt, svo frjálst, sem það á að
sjást.
Eins og vér munum misbjóða
þjóðerni yðar og einkennum! Lítið
aðeins á Lappa vora og Finna. Þeir
fá allir prest sinn og sitt eigið mál,
ef þeir aðeins vilja, og hvaða lýð-
ur er það móti þjóð yðar með hin-
um miklu bókmenntum sínum og
sögu?
Atkvæðagreiðsla verður að fara
fram, ef ekki fyrir forgöngu yð-
ar, þá annara.
Eg veit \rel að þér eruð höfð-
ingi alls íslands; en máttur kring-
umstæðanna er ennþá meiri, og
þetta verður íslandi að skiljast
fyr eða seinna, að ástandið býður
og skipar atkvæðagreiðslu. Þótt
hún leiði fsland ekki til Noregs,
skýtur hún þó Dönum skelk í
bringu, og aldrei hefir Danmörk
gert rétt, fyr en hún er ótta sleg-
in. En rétt er: sími til Björgvinj-
ar, eimskip til Björgvinjar — og
útgerðarmenn vorir til íslands! —
númer eitt —; og númer 2 allt það,
sem þér berjist nú um, frá stjórn-
arskrá yðar allt til fjármálanna.
Eg veit, að ágóðinn af fiskveið.