Lesbók Morgunblaðsins - 08.05.1960, Side 5

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
249
Oddur V. Gíslason.
lína hefði brugðizt. — Eitt árið
strandaði færeysk skúta á Ræn-
ingjaskeri framan við endann á
Staðarhrauni og öll áhöfnin fórst.
Þá var það Clamslysið Það var
hinum megin á nesinu, rétt inn-
an við litla vitann. Ég kom með
þeim fyrstu þarna að. Skipið hefur
ekki verið nema svona 30 faðma
frá landi. Hann var suðlægur,
nokkurt brim. Þeir fóru í bátana,
svo liggur hann niðri og svo
slepptu þeir og ætluðu sér að róa
upp að landinu, en þá er straum-
ur þama í röstinni svo mikill, að
hann kastaði þeim og bara hvolfdi
bátunum strax. Við sáum það, þeg-
ar við vorum að koma að, við
Björn heitinn, sem var skipstjóri
á Grindvíking, 'hann fór með mér.
Það var komið Ujótlega með tvo
skipbrotsmenn á jeppa. Ég fór að
Reykjanesi til þess að hjálpa konu
vitavarðarins með þá. Bar þá inn
og skar utan af þeim fötin. Það
var svo mikil bakkerolía í þeim,
að þau voru alveg límd við skrokk-
inn. Þetta voru Kínverjar, Þegar
ég kom með hnífinn og risti utan
af, greip hann ofsahræðsla, og
hann veinaði' upp, því að hann
hefur víst haldið, að eg ætlaði að
gera á sér kviðristu. Frúin helt,
að Kínverjinn væri að geispa gol-
unni, enda hafði hann ekki meiri
mátt en svo, að eg gat haldið hon-
um með annarri hendi í klofinu,
á meðan eg risti utan af honum
tuskurnar. Þeir lifnuðu svo við.“
Og Gamaliel Jónsson bóndi á Stað
lýkur máli sínu með að segja:
„Ég tel það hreinan glæp, að
ekki skuli vera lagður þarna góður
vegur. Hvert eitt mannslíf, sem
bjargast, borgar þann veg að
fullu.“
Þetta sagði hann bóndinn á Stað,
sem í áratugi hefur skimað til hafs,
þegar stormarnir æða fyrir suð-
urströndinni og jötuneflt brimrót-
ið molar björgin á Reykjanesi.
Hann, sem hefur ótal sinnum séð
strönduð skip í brimgarðinum,
bíðandi menn á hvalbak og í reiða,
línu skotið til hafs og menn dregna
á land. Og þegar storminn hefur
lægt, hefur það fallið í hans hlut
Reykjanesvitlnib
að kanna valinn. Hann hefur
gengið á fjöru og fundið líkin.
Suma þekkti hann, aðra ekki. Það
var hann, sem bar heim lík ó-
þekkta sjómannsins, sem fannst
undir Háleyjarbjargi, og nú hvíl-
ir undir merki vitans í Fossvogs-
kirkjugarði. Hann sagði, að það
væri glæpur að leggja ekki þenna
veg, því að á liðnum 30 árum
hefðu að minnsta kosti 20 skip-
tapar orðið á ströndinni frá Staf-
nesi til Krýsuvíkurbergs og í þeim
hefðu um sextíu menn farizt.
Við skulum nefna þenna veg,
sem lagður verður frá Oddsvita að
Reykjanesvita, og fyrst og fremst
á að hafa þann tilgang að bjarga
mönnum úr sjávarháska: „Odds-
braut“, í minningu hins mikla
brautryðjanda slysavarnanna á ís-
landi, séra Odds Gíslasonar að
Stað í Grindavík.
LOFTEITRUN
HJA National Spectrographic Labora-
tories í Cleveland (Ohio) í Bandaríkj-
unum, hefir nýlega verið fundið upp
áhald til þess að mæla mjög skjót-
lega hvort eitruð efni eru í andrúms-
lofti. Er búist við að þetta tæki muni
þykja nauðsynlegt í öllum verksmiðj-
um, þar sem mikið er notað af blýi,
beryllium, silicon, mercury o. s. frv.
Tekið er sýnishorn af andrúmslofti
með því að soga nokkuð af því inn í
tækið. Þar fer það í gegn um pappírs-
síu og verða eiturefnin eftir í henni.
Síðan er sían brennd við 6000 stiga
hita á Celcius, en birtan, sem af þessu
leggur, segir til um hvaða eiturefni eru
í loftinu, og er það fundið með sér-
stökum ljósmæli. Þetta tekur aðeins 70
sekúndur, en áður hefir slík mæling
tekið klukkustund í rannsóknarstofum.
Ef svo mikið er af eiturefnum í loftinu
að þau geti orðið mönnum hættuleg,
gefur áhaldið það sjálft til kynna með
rauðu Ijósi.