Lesbók Morgunblaðsins - 04.06.1961, Qupperneq 10
318
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
þrír kofar og íbúamir hafa varla
náð tylft.
Það rigndi á hverjum degi,
byrjaði regnið venjulega um mið-
degi og svo streymdi úr loftinu
til miðnættis. Vatnið kom í gus-
um niður úr trjánum, og þótt við
værum í olíufötum gátum við ekki
varist því að verða holdvot. Sums
staðar urðum við að fara yfir gil
með bröttum eldrauðum leirbökk-
um og í botni þeirra ultu fram
mjólkurlitir lækir.
David benti okkur á að nú vær-
um við komin á ókunnar slóðir,
það er að segja þær slóðir er eng-
inn hvítur maður hafði troðið. En
þarna voru þó stígar eftir frum-
byggjana.
Þarna hittum við lítinn og mál-
ugan mann í þorpi, sem nefnist
Akalel. Hann hét Iason og talaði
enskublending. Hann bauðst tilað
fylgja okkur upp á hátind White-
man-fjalla. Við réðum hann undir
eins.
Og nú fetuðum við í fótspor
hans um skóga sem voru svo þétt-
ir, að skógurinn sást ekki fyrir
trjám. Hér reyndi á ratvísi hans.
Hann fór fyrst með okkur upp á
toppstýfðan keili, sem hann kall-
aði Angus. Þar var sú einkenni-
legasta mannabyggð sem eg hefi
séð. Það voru tvö kofaskrifli og
sinn maðurinn í hvoru. Þeir voru
orðnir svo gamlir, að þeir gátu
ekki gert neitt. Og þarna kynnt-
umst við ellitryggingu þeirra
frumbyggjanna á Nýa Bretlandi.
Þeir höfðu verið fluttir í þessa
kofa til að deya þar. Annar þeirra
var blindur, en hinn var svo mag-
ur að það var eins og öllum bein-
um væri krækt saman í honum.
Þeir lágu í fletjum, sem stóðu
á svo sem 10 þumlunga háum fót-
um, og hjá þeim loguðu litlar
glæður. Blindi maðurinn var grár
af ösku í framan, hafði fengið
hana af því að blása í eldinn.
Þeim er alltaf færður matur, og
ættingjar koma oft langar leiðir
til þess að vitja um þá og færa
þeim mat og eldivið. En þegar
þeir eru dauðir grafa ættingjar
þá niður í kofagólfið og þar hafa
margir verið grafnir áður, sagði
Iason okkur.
Stundum fórum við fram hjá
görðum, sem girtir voru með stór-
um bjálkum, svo að villisvínin
kæmist ekki í þá. í þessum görð-
um rækta menn kókoshnetur,
bjúgaldin, betelhnetur og brauð-
aldintré. En þeir rækta líka taro,
sykurreyr og fleiri plöntur. Það
eru konurnar sem sjá um þessa
garða, því að mennirnir eru alltaf
úti í skógi að veiða.
Að lokum komum við undir leið
sögu Iasons til þorps, sem heitir
Umbi, og þá uppgötvaði hann það,
að hann þekkti alls ekki leiðina
til fjallanna.
„Hann segir, þorparinn sá arna,
að við höfum ekki beðið sig að
fylgja okkur lengra“, sagði David.
„Og vegna þess að hann hefir
fengið borgun fyrir leiðsögnina,
er honum alveg sama hvað um
okkur verður“.
Iason lét sem sér væri gert
rangt til, en það var glettnissvip-
ur á honum. Og svo hljóp hann
frá okkur, en við sendum á eftir
honum öll þau skammaryrðd, sem
við heldum að hann mundi skilja.
Við áttum enn langt ófarið til
fjallanna. Verst var að þeir í
Umbi vildu ekki liðsinna okkur
neitt, og þeir voru svo fjandsam-
legir, að við gátum vænzt hins
versta af þeim. Þegar við sögðum
Mandina korpóral frá þessu
seinna, sagði hann að þeir íUmbi
rötuðu vel til fjallanna, en á
þessum slóðum hefði þeir framið
morð, og þeir væri hræddir um
að það kæmist upp og yfirvöld-
in færi að skipta sér af því.
En nú barst okkur hjálp upp
í hendurnar. Til Umbi komu menn
frá þorpi, sem heitir Iambon. Þeir
sögðu að skógargata lægi þaðan
upp til fjallanna, og við myndum
geta fengið áreiðanlegan fylgdar-
mann, allt öðru vísi en Iason, og
þessi maður héti Selselio. Þeir
sögðu líka að hann mundi geta
ráðið nokkra burðarkarla.
Frá Iambon er ekki nema svo
sem 23 km. bein loftlína til fjall-
anna. Og við komumst að því, að
héðan lá skógargata beint til
Kandrian, svo að á heimleiðihni
gátum við tekið af okkur krók-
inn. Eg var því í góðu skapi.
„Við skulum ekki hrósa happi
of snemma“, sagði David. „Við
megum ekki gleyma því, að hér
fram undan er Yakin, eða Eld-
landið, sem hinir innfæddu kalla
svo. Þeir eru hræddir við það.
Þeir segja að þar sé villihundar
og það sé óðs manns æði að fara
inn á þetta land“.
Við vorum nú að nálgast það
svæði, þar sem rannsóknir mínar
áttu að hefjast. Hingað hafði eg
brotizt um erfiða vegu og enda-
lausa skóga til þess að reyna að
kynnast náttúruundrum þessa
lands. Einhvers staðar uppi í fjöll-
unum átti eg von á því að finna
fugla, sem ekki höfðu fundizt áð-
ur, og eg vonaðist líka eftir því
að finna þar paradísarfuglinn.
Hann er algengur á Nýu Gíneu,
og sundið á milli eyanna er ekki
nema 55 sjómílur, svo að eg taldi
víst að hann hefði farið þar á
milli. En á Nýa Bretlandi hefir
hann aldrei sést.
Selselio gamli var til með að
fylgja okkur að Yakin. Og svo
lögðum við á stað með hann í
fararbroddi. Á leiðinni sagði
David mér þessa sögu.
„Hvítur maðurý sem Alf Robin-