Lesbók Morgunblaðsins - 17.09.1961, Síða 5

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
893
urt gagn er í þeim myndum.
Við komum seint heim til Búða.
Gestir voru gengnir til náða og
allur matmálstími úti. En við vor-
um þrjú sett saman að matborði
í fyrsta skipti.
Eftir stutta stund spurði hún
hikandi og hálfhvíslandi hvað
hefði verið í hádegisfréttunum.
Hún kvaðst ekki hafa þorað að
spyrja neinn um það, en húnhefði
heyrt að oft var minnst á Krús-
jeff. Hvað ætlaði hann nú að
gera?
Henni var mikið niðri fyrir.
Þetta hafði verið frásögn af
ræðunni, sem Krúsjeff helt þegar
Titov var kominn úr geimflugi
sínu. Eg sagði henni frá efni ræð-
unnar og að Krúsjeff hefði haft
við orð að draga saman mikið her
lið við landamæri Þýzkalands.
— Haldið þér að stríð verði úr
þessu? spurði hún klökkum rómi.
Því gat eg ekki svarað.
— Eg er hrædd, sagði hún þá,
veit ekki hvort eg á að þora að
fara heim. Eg vildi helzt vera hér
á íslandi, en eg á að vera komin
heim um miðjan mánuð, því að
þá á eg að byrja að kenna í skól-
anum.
Svo varð þögn og það var eins
og hún berðist við grát. Rúnum
rist andlit hennar varð enn elli-
legra en áður og það var skelfing-
arsvipur í augunum.
— Eg er kjarklaus og hrædd,
kjökraði hún svo, og eg hefi reynt
sitt af hverju. Eg fæddist um alda-
mótin og faðir minn var bóndi
skammt frá Königsberg. Að loknu
námi gerðist eg skólastjóri við
unglingaskóla. En er Hitler komst
til valda, var mér bannað að
kenna. Eg leitaði þá fyrir mér um
atvinnu erlendis og mér bauðst
kennarastaða í Bogota í Suður-
Ameríku. En þá kom upp úr kaf-
inu að öll bréf mín, bæði þau sem
eg skrifaði og þau sem eg fekk,
höfðu njósnarar Hitlers lesið. Og
nú var mér tilkynnt ,að mér væri
bannað að fara úr landi og eg
gæti enga vinnu fengið. Eg held
að eg hafi verið höfuðsetin eftir
það. Þó gat eg dregið fram lífið
með aðstoð ættingja minna þang-
að til seinna stríðið hófst.
Eg helt dagbók í stríðinu og gat
þar um allar þær loftárásir, sem
eg lenti í. Þær voru orðnar rúm-
lega 800 þegar eg fárveiktist.
Lungun voru biluð og eg hafði
fengið asthma af loftþrýstingi
sprengjanna. Þá var eg flutt heim
til föðurbróður míns og konu
hans, sem bæði voru 78 ára göm-
ul. Svo hófst innrásin í Austur-
Prússland. Rússar komu og þeir
skutu gömlu hjónin, og eg fæ
aldrei skilið hvers vegna þeir
gerðu það. Mér var hlíft, líklega
af því að þeim mun hafa virzt eg
vera dauðans matur hvort sem
var.
Eftir stríðið komst eg til Vest-
ur-Þýzkalands og hefi stundað
kennslu við unglingaskóla í Diiss-
eldorf. Sumarfrí mitt er þrotið,
skólinn á að taka til starfa aftur
í ágúst. En eg er hrædd og þori
ekki heim. Eg held að Rússar hafi
einsett sér að leggja öll önnur
lönd undir sig og þá kemur röð-
in fyrst að Þýzkalandi og Norð-
urlöndum.-------
Nú kom kökkur í hálsinn á
henni. Eftir nokkra stund jafnaði
hún sig ofurlítið, bað okkur að
fyrirgefa að hún hefði angrað okk-
ur með þessu, reis svo á fætur
og helt til herbergis síns.
Daginn eftir settist hún að borði
hjá okkur. Og þegar hádegisfrétt-
um var lokið, spurði hún enn
kvíðafull 1 hálfum hljóðum hvað
væri að frétta. Það var þá ekkert
markvert, en hún varð enn á-
hyggjusamlegri á svip.
Að máltíð lokinni símaði hún til
einhvers trúnaðarmanns síns í
Reykjavík og spurði hann ráða.
Samtalið hefir víst hughreyst
hana, því að daginn eftir lagði
hún á stað áleiðis til Þýzkalands.
Hún var sextug en hefði vel
getað verið rúmlega áttræð, eftir
útliti að dæma. Og hér á þess-
um friðsæla stað hafði hún birzt
okkur sem persónugjörvingur hins
lamandi ótta við yfirgang og
taumlausa drottnunargirnd, ótt-
ans, sem nístir sál þeirra er feng-
ið hafa reynslu af öfgastefnum
nútímans. Á. Ó.
Smitandi
krabbamein
EIN tegund krabbameins kallast
„Rous sarcoma". Þetta er vírusjúk-
dómur, sem leggst á hæns. Varð hann
kunnur fyrir 50 árum og hafa menn
altaf haldið, að hann væri ekki smit-
andi. En nú er annað orðið uppi
á teningnum.
Bandarískur vísindamaður, dr. B.
R. Burmeister, hefir fært sönnur á
að þessi tegund krabbameins er smit-
andi. Hann spýtti vírunum i nokkra
hænuunga og setti þá síðan inn í
hús hjá heilbrigðum hænuungum og
ól þá þar upp þangað til þeir voru
fullorðnir. Við eina þessa tilraun
hafði hann sýkta unga innan um
45 heilbrigða. Afleiðingin varð sú,
að 35 af þessum 45 drápust úr „Rous
sarcoma“. Var þar ekki um að vill-
ast að þeir höfðu smitast, því að
sams konar vírur fundust í þeim og
þær, sem tilraunaungarnir voru sýkt-
ir með.
Síðan hefir komið upp úr kafinu
að fleiri tegundir krabbameins geta
verið smitandi.