Lesbók Morgunblaðsins - 12.11.1961, Qupperneq 6

522 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Smásagan;
Innrás í England
(Frásögn herlæknis)
þannig að þeir „fjöðruðu". Þetta
tók af hnykki jarðskjálftans. —
— Bandarískur byggingameistari,
sem* fór suður þangað til að at-
huga hverjar byggingar hefði
staðið sig bezt, segir að margar
nýtízku byggingar hafi hrunið,
vegna þess að ekki var nóg vand-
að til þeirra og byggingarlaginu
auk þess áfátt að ýmsu leyti.
Byggingameistarar eru sammála
um, að þegar húsagrindur eru úr
járni og síðan fyllt upp með múr-
steini eða steypu, sé afar áríðandi
að efnið sé mjög traustlega fest
við grindina og gengið vandlega
frá stigum og reykháfum.
Hús, sem hlaðin eru úr múr-
steini eða holsteinum einum sam-
an, eru stórhættuleg í jarðskjálft-
um, enda hafa þau orðið fjölda
manna að bana á undanfömum
árum.
Vel byggð timburhús á traust-
um grunni, og ekki hærri en 2—3
hæðir, eru ekki hættuleg, því að
þau hafa í sér hæfileikann til að
svigna og láta undari. í þeim er
mönnum varla hætta búin nema
þá af múrhúðuðum loftum og ó-
vönduðum reykháfum.
Enn er verið að reisa Conception
úr rústum. Byggingameistarar í
Chile hafa farið til Bandaríkjanna
og Japans til þess að afla sér upp-
lýsinga um hvers konar hús sé
öruggust, og hvaða byggingarlag
sé bezt, því að mikið er undir því
komið. Og nú rís þarna vonandi
borg, sem getur staðið af sér alla
jarðskjálfta.
Þessar upplýsingar eru teknar
úr grein eftir Elliott B. Roberts,
amerískan jarðskjálftafræðing. —
Þegar slíkt efni ber á góma, verð-
ur manni hugsað til heimahag-
anna. ísland er jarðskjálftaland,
en hefir þeirrar staðreyndar jafn-
an verið gætt þegar menn reisa
sér hús í borg og bæ?.
ÞAÐ var í byrjun febrúar 1916, að
eg var fluttur til Deal. Og þarna
tók eg þátt í vörninni, þegar óvin-
irnir gerðu innrás í England. Sagan
um þá innrás hefir aldrei birzt í
blöðunum og hennar er hvergi getið
í fréttum herstjórnarinnar. En þó er
sagan sönn, það vita margar þúsund-
ir manna. Og þess vegna er hún nú
sögð í fyrsta skipti, án tillits um að
lögin fyrirskipa þagmælsku embættis-
manna.
Majórinn hafði fengið veiðileyfi á
gresjum nokkrum niður undir sjó
og einn góðan veðurdag fórum við
þangað til að skjóta fugla. Við vorum
komnir meira en hálfa leið, þegar
við sjáum hvar sjóliði nokkur kem-
ur hlaupandi eins og hann eigi lífið
að leysa, og fer yfir hvað sem fyr-
ir er.
Þegar hann kom til okkar lafmóð-
ur af hlaupunum, dró hann bréf upp
úr vasa sínum. Majórinn las bréfið
og rétti mér það svo. Þar stóð: „Kom-
ið þegar í stað til baka“. Bréfið var
frá aðstoðarforingja hans.
Við náðum í bíl, en þegar við kom-
um til herskálanna var þar allt lok-
að en okkar beið skipun um að fara
þegar i stað heim til hershöfðingjans,
sem átti heima niður við ströndina.
Þegar þangað kom sat hershöfð-
inginn við stórt borð, en umhverfis
hann stóðu liðsforingjar. Majórinn
bað afsökunar á því, að hann kæmi
óeinkennisklæddur og með hagla-
byssu í höndunum.
„Úr því að allir eru hér saman
komnir" mælti hershöfðinginn, „þá
ætla eg að lesa þær fyrirskipanir,
sem komið hafa frá yfirherstjóminni:
Það eru allar líkur til þess að óvin-
irnir geri nú innrás einhvers staðar
milli North Foreland og Dover. Þeir
verða klæddir brezkum einkennisbún-
ingum og kunna allir ensku. Sjólið-
arnir eiga að verja ströndina á svæð-
inu 2 km. fyrir norðan Deal og til
100 metra fyrir sunnan Walmer kast-
ala. Sennilega verður landgangan var-
in með fallbyssuskothríð frá sjónum.
Um leið og skothríð hefst, eiga allir
óbreyttir borgarar að flýa bæinn og
fara stíga eða vegleysur, svo að eng-
in truflun verði á herflutningum eftir
aðalvegunum. Tíu þúsundir manna
eiga að fara til landgöngustaðarins
undir eins og vitað er hvar hann er.
Þeir verða að halda stöðvum sínum
hvað sem það kostar og undanhald
má ekki eiga sér stað“.
Hálfri klukkustund síðar hafði að-
stoðarforinginn fengið mér 36 menn
til þess að bera sjúkrabörur. Þeir
hefði verið til lítils í skotgröfunum,
því að þeir kunnu ekki enn að halda
á byssu. Ég fór með þá til sjúkra-
hússins og þar náðum við í 9 hross-
hársdýnur, sem nota mátti til þess
að bera á þeim særða menn. Við fór-
um með þær niður í tóman bílskúr
og settum þar á þær handarhöld úr
kaðli, svo hægt væri að bera þær.
Ég hafði 20 mínútna æfingu með þeim
í meðferð særðra manna. Og svo
skipaði eg þeim að koma að bílskúrn-
um undir eins og herliðið flykktist í
skotgrafimar, sem þegar höfðu verið
grafnar niður hjá sjó. Eg skipaði þeim
að fara í tvenn nærföt, því að kalt
mundi verða um nóttina.
Skotgrafirnar þar sem mér var ætl-
að að starfa, náðu frá suðurenda bæ-
arins rétt suður fyrir Walmer kast-
ala. Það sem nú lá næst fyrir var að út-
vega eitthvert hús þar sem hægt væri
að taka á móti særðum mönnum. Eg
valdi af handahófi hús, sem stóð á
bak við hæð, því að það gat verið
nokkur vörn í hæðinni þegar óvin-
imir byrjuðu að skjóta. Þama bjó
þá ekkja með tveimur dætrum sín-
um um tvítugt. Þegar eg bar upp er-
indið tóku þær því ágætlega og buð-
ust til að draga öll húsgögnin út 1
garðinn. Eg sagði að það væri ekki
nauðsynlegt, nægur tími yrði til þess
þegar eitthvað færi að gerast, en ann-
ars væri það þýðingarmest að við