Lesbók Morgunblaðsins - 03.03.1963, Page 7

HEIMILiSVAKAN
Frá tómstundastarfi Æskulýð'sráSs.

Mmmar
U ndanfarið hafa bæði
blöð og útvarp vakið at-
hygli á tillögu Æskulýðs-
ráðs Reykjavíkur um heim-
ilisvökur. — Nemendum í
barna- og gagnfræðaskólum
befirr verið ritað bréf og
ekólastjórar hvatt þá til
yirkrar þátttöku.
í>á hefur fræðsluimálastjóri
ritað ýmsum skólum um málið
og æskiu.lýðsráð úiti um land.
(hafa ákveðið að ihvetja til þátt-
töku í byggðalögum sínum.
„Nýjar kvöldvökur"
Kér heiur óður verið
brugðið upp mynd af hinni
fornu kvöldvöku og sýnt með
því fram á, að við íslendingar
eigum hér þjóðlegan og merki-
■legan arf, sem vissulega væri
gaman að endurvekja í nýju
íormi. Og það er einmitt tak-
mark Æskulýðsráðs.
Fjölskyldur ei-u hvattar til
að velja sér ákveðið kvöld og
efna til sameiginlegrar dag-
6krár á heimilinu.
Lesbók æskunnar vill ein-
dregið stuðla að þessu og nú
skulum við athuga nokkur
atriði í sambandi við þátttöku
í heimilisvökunni.
Við getum hugsað okkur að
þið veljið stund við kvöldverð-
arborðið til að ræða málið við
foreldra ykkar og annað heim-
dlisfólk. Sjálfsagt fáið þið góð-
ar undirtektir strax, en svo
koma ýmis vandamál. Hvaða
dagur kemur nú helzt til
greina? Nauðsynlegt er að all-
ir komi sér saman um eitt á-
kveðið kvöld vikunnar. Þá
verða allir að vera heima. —
Pabbi má ekki fara á fund eða
mamma í saumaklúbb. Eldri
systkinin sleppa bíóferð og all-
ir fá að að vera með í undir-
búningnum. Þegar þið hafið nú
komið ykkur saman um kvöld-
ið þá má benda á, að tíminn
frá kl. 8—9,30 eða 10 er lík-
lega sá heppilegasti. Vel fer á
að borða léttan kvöldverð þetta
kvöld, svo að manna þurfi litið
fyrir honum að hafa. Pabbi eða
systkinin hjálpa auðvitað til við
uppþvottinn og svo ganga allir
til stofu. En margir hafa
spurt: Hvað getum við gert?
Já, nú reynir á hugmyndaflug-
ið. Auðvitað verður að taka
tillit til allra aðstæðna. Hús-
næði er ólíkt og misjafnlega
stórt. Útvega þarf efni og tæki
o. s. frv.
Skal nú vikið að nokkrum við
fangsefnum, en síðar mun Les-
bókin flytja nánari tillögur í
þessu sambandL
Handíðir
Mjög heppilegt er að verja
einhverjum hluta kvöldvökunn
ar til föndurs af ýmsu tæi. I
bókum og hjá starfsfóilM Æsku
lýðsrráðs eða handavinnukenn-
aranum má fá ýmsa aðstoð og
upplýsingar. Veljið ykikur við-
ráðanlegt verkefni, svo að þið
getið lokið því á 4—5 kvöld-
vökum. Munir búnir til úr
basti — eða tágum, perlum,
filti, pappa, leðri, beinum og
hornum eru flestir ódýrir og
handlhægir. Ef aðstæður eru til
smíðaföndurs eða módelgerðar,
er það rnjög Skemmtileg
iðja. Útsaumur eða prjónaskap
ur geta að sjálfsögðu komið til
greina. Svo væri hugsanlegt að
taka gömlu myndirnar úr kass-
anum og raða þeim í mynda-
bók. Sumir gera skrá um bóka-
eign heimilisins og svo frv. —
Þeir yngstu í fjölskyldunni hafa
án efa gaman af þvi að teikna
mynd eða klippa út myndir,
meðan hinir vinna að sínum
viðfangsefnum. Reynið að velja
ákveðið starf, svo að allir geti
verið með.
Söngur og tónlist
Víða á heimilum eru til hljóð
færi, svo sem píanó, orgel, gítar
eða grammófónn. Á margan
hátt má gleðja sig í hópi ást-
vinanna. Safnið bókum eða
nótum með skemmtilegum lög-
um svo allir geti sungið með.
Þá kemur til greina að einn
meðlimur fjölskyldunnar leiki
einleik fyrir hina eða syngi ein-
söng eða sungið sé fleirradd-
að. Þá geta sumar fjölskyldur
myndað hljómsveit. Á grammó-
fóninn mætti leika ákveðna tón
list til fræðslu og skemmtunar.
Söngkennarar munu án efa fús-
lega veita aðstoð í þessum efn-
m
Leikir og getraunir
Þetta er sjálfsagður liður á
kvöldvökunni. Reyndr nú á hug
kvæmni ykkar, en blöð og út-
varp munu koma hér til að-
stoðar. Víða má í bókum og
blöðum finna skrýtlur, leiki og
getraunir, sem nota má og svo
skal minnt á hinn gamla sið að
kveðast á. B. F.
Hvernig á ú semja ritgerð?
E F É G á að hugsa, þá get ég ekki skrifað — ef ég á að
skrifa, þá get ég ekki hugsað.
Þessi orð voru einu sinni höfð eftir nemanda, sem átti að
skrifa skólaritgerð, en gekk illa að berja liana saman.
Menn eru þannig gerðir, að þeir hugsa oftast eitthvað.
En mönnum gengur misjafnlega að koma orðum að hugsun
sinni í rituðu máli. Sumir geta samið nokkum veginn við-
stöðulaust, þegar á þarf að halda. Aðrir skrifa, þegar and-
inn kemur yfir þá. Og enn öðrum er svo farið, að þá er
þeir hafa komið sér fyrir með blað fyrir framan sig og
penna í annarri hendinni, styðjandi hinni undir kinn og
með tungubroddinn vísdómslega úti í öðru munnvikinu —
þá gerir heilinn verkfall, hugsunin lamast, skáldfákurinn
stendur stjarfur eins og kargur vagnhestur og ekst ekki úr
sporunum.
Þannig líður tíminn. Að lokum verður maður leiður á
þvílíkri þrásetu, sprettur upp úr sætd sínu, gefst ef til vill
alveg upp.
Á fyrri tíð, þegar skáldskapur var meir í heiðri hafður en
nú, var litið á skáldgáfuna sem sérstaka, dýrmæta náðar-
gjöf. Þeir, sem höfðu hlotið þá náðargjöf, gátu ort. Hinir,
sem ekki höfðu hlotið hana, gátu ekki ort. Þar voru hreinar
línur, enginn meðalvegur.
■Ýmsir hafa viljað halda því fram, að svipað gilti um samn-
ing lauss máls — þessi var stílisti, hinn ekki. Er ekki ólík-
legt, að sú skoðun hafi stundum valdið nokkurri minnimátt-
arkennd meðal þeirra, sem erfiðlega gekk að setja saman
ritgerðir.
Nú á tímum eru menn ekki trúaðir á innblástur, svo sem
áður var, og þarflaust er að ræða sannleiksgildi gamalla
skoðana. Svo mikið er þó víst, að enn gengur mönnum mis-
jafnlega að festa hugsun sína á blað. En þar kemur fleira
til en spurning um náðargjöf, t. d. mismunandi mikill áhugi
á rituðu máli yfirleitt. Sá, sem hefur yndi af lestri góðra
bóka, er líklegur til að skrifa liprari og skemmtilegri stíl
en hinn, sem aldrei lítur í bók og finnur til þess enga löng-
un. Það er engum blöðum um það að fletta, að mennirnir
læra mest hver af öðrum, og er málið og meðferð þess engin
undantekning frá því. „Vandinn er að stæla nógu marga,“
var haft eftir höfundi einum.
En hvernig á þá að semja ritgerð? Sá, sem þetta ritar,
setlar sér ekki þá dul að svara því. Hins vegar má benda
á ýmsa þætti, sem ótvírætt geta komið að gagni í þeim efn-
um, og verður vikið að þeim síðar. —EJ
LEÐURVINNA VII.
Síðasta ásláttar-verkfærið sem við notum þegar við munstrum
í leður, með þessari aðferð, er bakgrunns-járnið. — Við notkun
þess „rís“ allt munstrið betur og kemur skýrar fram.
Bakgrunns-jáminu er haldið lóðréttu og slegið fremur fast á
það og skal reynt að láta bakgrunninn vera í sömu þykkt og
skurðurinn, eða ca. niður í hálfa þykkt leðursins.
Vegna þess að við mótum svo lítinn flöt í hvert sinn, þar sem
bakgrunns-járnið er svo títið, reynum við að láta það „ganga“
um flötinn og snúum því stöðugt, til þess að bakgrunnurinn verði
sem jafnastur og áferðarfallegastur.
Bezt er að hafa leðrið næstum því þurrt þegar bakgrunnurinn
er sleginn niður.
SKBAUTSKURÐUR
Það síðasta sem við gerum við munstrið er að skera í það svo
kallaða skraulskurði.
Takið eftir muninum á myndunum tveim á þessari síðu!
Nú er betra að hafa æft sig örlitið með leðurhnífnum, því ann-
ars er hætt við að skrautskurðurinn verði ekki til skrauts.
Þið skulið því æfa ykkur á smá leðurbút og sjá bvað skeður,
en nú er um að gera að vanda sig vel.
Farið svo eftir myndinni sem mest við skurðinn.
Munið — ekkert liggur á, — flýtirinn kemur æfingunni.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
8. tölubla'ð 1963 7