Lesbók Morgunblaðsins - 20.10.1963, Blaðsíða 16

Þaðer
bjart
fram-
undan
HnGUR maður frá ísafirði,
Lárus Þ. Guðmundsson, hefur nýlok-
ið guðfræðiprófi frá Háskóla íslands
og verður væntanlega fyrsti prestur-
inn, sem fær vigslu í hinni nýju Skál-
holtskirkju. Hann verður settur prest-
ur að Holti í Önundarfirði — þar, sem
Brynjóifur biskup fæddist. Þegar
ungir piltar í Menntaskólanum á Ak-
ureyri ræddu framtíðaráformin í
heimavistinni fyrir einum tíu árum,
datt víst engum í hug — og sízt Lár-
usi, að hann yrði á endanum prestur.
Hann var um skeið formaður mál-
fundafélags nemenda, stóð oft í ræðu-
stóli og reifst um stjórnmál, eins og
allir, sem í ræðustólinn þorðu á ann-
að borð að stíga. Enda sagði Lárus,
þegar við hittum hann á dögunum:
„Já, það er alveg rétt. Ég ætlaði mér
að betrumbæta heiminn eftir öðrum
leiðum“. Svo brosti hann og bætti við:
„En ég komst að því, þegar ég fór að
starfa af kappi í pólitík — að ræturn-
ar liggja miklu dýpra. Það eru marg-
ir, sem taka að sér að vísa veginn. En
hvaða vegur liggur lengst? Hvaða
vegur leiðir næst takmarkinu í
kristnu þjóðfélagi? Um þetta hugsaði
ég mikið. Ég skil það í rauninni ekki
enn í dag vegna hvers ég innritaðist
í guðfræðideild, því fyrstu misserin
hafði ég ekki snefil af áhuga — og
sló þar af leiðandi slöku við námið.
En nú er ég mjög þakklátur“.
— Er það ekki einkennileg tilfinn-
ing, að eiga í vændum að verða allt í
einu SÉRA Lárus?
— Jú, víst er það. Ég veit varla út
í hvað ég er að ganga, enda þótt ég
telji mig gera mér óljósa grein fyrir
því, sem í vændum er. Eitt er víst —
og það er, að nú hefst skólinn fyrir
alvöru.
— Fáið þið nógu góðan undirbún-
ing í skóla?
— Auðvitað er enginn fullkomlega
undirbúinn undir neitt. Menn geta
ailtaf bætt sig. En í guðfræðideildinni
fáum við ekki þjálfun, sem hliðstæð
er námi og þjálfun í ýmsum öðrum
deildum Háskólans. Til dæmis lækn-
arnir. Þeir eru búnir að vinna lengi í
sjúkrahúsum áður en þeim er sleppt
einum út í starfið. Að sama skapi
væri sjálfsagt gagnlegt fyrir þá, sem
útskrifast úr guðfræðideild að verða
aðstoðarprestar um árs skeið eða því
sem næst. Prestar fara annars beint
Rætt v/ð Lárus Þ. Gubmundsson
verðandi prest vestur á Fjörðum
frá prófborðinu til starfa í sínum
söfnuði þar sem þeir verða að glíma
við ýmis flókin mannleg vandamál,
segir Lárus.
— En þú kvíðir ekki fyrir, er það?
— Nei, alls ekki. Ég hlakka til,
enda þótt ég finni mig vanmáttugan.
Ég þarf mikið að sækja til safnaðar-
ins, ég er fullur af samstarfsvilja. En
það eina, sem við getum treyst á, er
náð Guðs — að hún geti snúið ófull-
komnun okkar til góðs.
f þessu sambandi og um samstarf
prests og safnaðar detta mér í hug
orð Páls postula í I Kor. 3:6; „Ég
gróðursetti, Appollós vökvaði, en
Guð gaf vöxtinn. Þannig er þá hvorki
sá neitt, er gróðursetur, né sá er
vökvar, heldur Guð, sem vöxtinn gef-
ur“. Þetta er hárrétt, því við megn-
um ekkert af eigin mætti einum
saman. Þess vegna eigum við að
biðja og starfa, sérhver eftir sinni
getu. Guðfræðingum eins og öðrum
mönnum ber að tala og fræða um
Guð. Það er skylda sérhvers mann
og þá skyldu ber okkur að horfast
í augu við og sömuleiðis vanmátt
okkar og einmitt á þann hátt gefa
Guði heiðurinn.
— Já, þetta er þroskandi starf.
— Það getur vafalaust verið það.
Það getur vafalaust hjálpað manni til
að rækta með sér kærleika til náung-
ans. í samstarfi við söfnuðinn getur
það vafalaust opnað manni nýjan
heim og stóran. Kirkjan er svo dýrleg
stofnun. Hún hefur staðizt allt, hún
á svo mikil ítök í sálum manna —
jafnvel þeirra, sem ekki segjast vera
kristnir. Þeir vilja ekki viðurkenna
það af annarlegum ástæðum. Samt
eru þeir yfirleitt meira og minna mót-
aðir af siðferðiskenningum kirkjunn-
ar.
— En finnst þér samt ekki deyfð
yfir kirkjulífinu nú á dögum? Ertu
ekki kvíðinn þess vegna?
— Jú, á yfirborðinu er víða mikil
deyfð. Samt á kirkjan svo mikil ítök
í almenningi, að það er leitun að
fólki, sem er beinlínis ófúst til sam-
starfs. Það er mikill lífskraftur í
kristinni trú — og það er bjart fram-
undan. Þrátt fyrir alla mannlega
veikleika hefur kirkjan ratað rétta
leið. Kristnir menn eru að tengjast
sterkari böndum en áður, guðfræðin
er komin í meiri tengsl við kirkjuna
sjálfa. Nú eru miklar breytingar að
verða á kirkjunni og ég veit, að í
framtíðinni mun hún ná betur "til nú-
tímamannsins. Þetta er mjög jákvæð
þróun og það er tilhlökkunarefni að
verða þátttakandi, verða þjónn kirkj-
unnar.
— Og hverju vildir þú, verðandi
prestur, helzt koma til leiðar hvað
snertir samband prests við sóknar-
börnin?
— Ég held að það sé of snemmt
fyrir mig að svara. Ég á eftir að reyna
margt áður. En hins vegar er það mín
persónulega skoðun að það sé fólginn
aukinn styrkur í aukinni ábyrgð-— bg
ég vona| að kirkjan 'eigi eftir að taka
forystu í fleiri málum — æ fleiri mál-
um. Og söfnuðirnir yrðu eitt virkasta
aflið í þjóðlífinu. Það geta þeir orðið.
Ég er sannfærður um það. Forysta
kirkjunnar okkar er í mjög góðum
höndum. Og í hjarta sínu stendur
þjóðin vörð um sina kirkju, enda þótt
kirkjusókn sé víða dræm. Og það er
vor í nánd, vertu viss. En þetta eru
mínar persónulegu skoðanir. Ég er
ekki orðinn prestur — og tala þar af
leiðandi sem slíkur. Hins vegar munu
skoðanir mínar ekki breytast á þess-
um málum — ég held sömu afstöðu.
Ég er ekki hræddur við að taka af-
stoðu.
— Er það eitthvað í umhverfinu
eða samtíðinni, sem veldur því, að
stjórnmálaáhuginn þróaðist á þennan
hátt — og að afstaða þín varð sú, að
kirkjan ætti að verða virkasta aflið
í þjóðlífinu?
— Ég veit ekki hvað skal segja.
Auðvitað hljóta þessir umbrotatímar
að vekja alla til umhugsunar um hin
raunverulegu gæði lífsins. Að hverju
eru menn sífellt að keppa? Hver er
tilgangurinn? En það er erfitt að leita
sannleikans á þessari miklu áróðurs-
öld. Eitt blekkir í dag — annað villir
manni sjónir á morgun. — í foreldra-
húsum vandist ég ekki meira kristni-
haldi og guðsótta en almennt gengur
og' gerist. Ég fór mjög sjaldan til
kirkju. En persónuleg reynsla hefur
kennt mér að leggja annað mat á lífið
en ég gerði — það finnst mér, þó ég
segi eRki þar með, að ég sé einhver
erigill. Langt í frá. En með hand-
leiðslu Guðs og góðra manna hjálp
hefur mér tekizt að finna það, sem
hugurinn leitar að. Nú á dögum leitar
hugur margra að einhverju, sem ekki
finnst. Og menn reyna að fá útrás á
allan hugsanlegan hátt. En oftast
vakna menn upp við það, að þeir eru
ekkert nær markinu en áður, jafnvel
fjær, þrátt fyrir allar tilraunir. Hve-
nær menn eru á réttri leið og hvenær
ekki? Hver einstaklingur verður auð-
vitað að gera það upp við sig sjálfur,
það er matsatriði. Hvar finnur sálin
frið og gleði? Allt breytist stöðugt,
hjólið snýst. Nýir menn, nýir siðir,
ný viðhorf, nýr heimur — — nema
kirkjan. Hún stendur öld eftir öld.
Hún er byggð á því bjargi, sem ekki
brotnar. Hún heldur áfram að úthella
sínum krafti yfir kynslóð eftir kyn-
slóð, hún huggar í sorg, styrkir í neyð
og brosir við okkur á gleðinnar
stundu. Kirkjan er byggð á því, sem
ódauðlegt er, hún er hornsteinninn í
tilveru okkar. Hver hrífst ekki af
slíku? Hver lýtur ekki í auðmýkt,
þegar hann finnur til smæðar sinnar
gagnvart þessu afli hins góða? Þetta
er ástæðan til þess að ég ákvað að
venda mínu kvæði í kross og gerast
kirkjunnar þjónn. Þetta er sjálfsagt
fátækleg skilgreining, en ef þú vilt,
þá máttu hafa þetta eftir mér.
— Og svo ferðu vestur í fámennið?
— Ég veit, að þar er gott að vera.
Þekki vel til fyrir vestan. Hins vegar
er konan mín fædd og uppalin í
Reykjavík, hefur aldrei verið annars
staðar langdvölum. Það verða sjálf-
sagt töluverð viðbrigði fyrir hana að
fara úr Reykjavík, en hún er líka full
af áhuga. Ég veit að okkur vegnar
vel, því fólkið fyrir vestan er jafngott
og annað fólk. Hinar björtu hliðar
lífsins blasa alls staðar við manni, ef
menn hafa vanizt því að nota réttu
gleraugun. — HJH.