Lesbók Morgunblaðsins - 01.03.1964, Qupperneq 2

♦

Hí
Park
Aliðnu hausti kom formlega til valda í Suður-Kóreu 47
ára gamall hershöfðingi, sem var leiðtogi herforingja-
kh'kunnar, er tók völdin í landinu 16. maí 1961. Hann hafði að
sjálfsögðu verið hinn eiginlegi valdhafi í landinu síðan, en ekki
gegnt embætti forseta formlega fyrr en hann var kosinn í það í
fyrrahaust eftir að atkvæði höfðu verið tvítalin. Þessi maður er
hinn dularfulli Chung Hí Park.
Sigur hans var ekki sérlega glæsilegur. Hann hlaut 4.662.708
atkvæði, en höfuðkeppinautur hans, Posun Yun, fyrrverandi for-
seti, fékk 4.501.882 atkvæði. Þar sem nokkrir fleiri frambjóðendur
tóku þátt í forsetakosningunum, dreifðust atkvæðin víðar, þannig
að Chung Hí Park hlaut aðeins 43% greiddra atkvæða. En forseti
varð hann allt um það.
Ráðamenn í Washington voru vongóðir um, að hann mundi ekki
valda þeim sams konar erfiðleikum og höfuðverkjum og hin fræga
„Drekafrú“ í Suður-Vietnam á sínum tíma — en þeir veltu því
margir fyrir sér, hvort hann mundi endast út kjörtímabilið, sem
er fjögur ár. Slíkar vangaveltur eru ofurskiljanlegar, þegar htið
er yfir fortíð þessa sérkennilega manns.
I einkalífinu er Chung Hí Park lágvaxinn, þögull maður, sem
beðjureykir og felur glugga sálar sinnar bak við stór og mjög
dökk gleraugu. Hann notar ekki þessi gleraugu vegna þess að
sjónin sé biluð, segja þeir sem gerzt þekkja, heldur vegna þess
að hann álítur að gleraugun skapi honum ákveðna virðingu og
umvefji hann óskilgreindri dul.
Hershöfðingi er hann að vísu — en svo virðist sem hann hafi
aldrei borið þann virðulega titil á vígvellinum, enda er eitt af
heitunum, sem gamansamir landar hans hafa hengt á hann, „skrif-
borðshershöfðinginn".
Chung Hí Park fæddist í héraðinu kringum Taegu í sunnan-
verðri Kóreu, og var faðir hans efnaður bóndi. Þetta var á þeim
tíma, sem Kórea laut ennþá valdi Japana.
öndverðu var hann barnakenn-
ari í Taegu, sem hann telur vera heima-
borg sína, en snemma sagði hann skilið
við kennarapúltið og hélt til Mansjúríu,
þar sem hann lét skrá sig í herskóla
Japana í Tsjangtsjún. í herskólanum
stóð hann sig með miklum ágætum, og
eftir að hann brautskráðist gekk hann í
Chung
SVIP-
MVND
japanska herinn og varð lautinant af
laagstu gráðu. Hann tók þátt í styrjöld-
inni með Japönum og var margsinnis
haekkaður í tign, þannig að hann verð-
ur trauðla settur á bekk með baráttu-
mönnum þjóðlegs frelsis í Kóreu.
Þegar Bandaríkjamenn sendu setulið
sitt til Suður-Kóreu, sneri hann eigi að
síður aftur heim til ættlandsins og sett-
ist nú á skólabekk í herskólanum sem
Bandaríkjamenn höfðu komið á fót —
og þaðan brautskráðist hann síðan sem
kafteinn í „löggtsezluliðinu", eins og
Ameríkanar kölluðu hinn lítt skipu-
lagða herstyrk Suður-Kóreu.
Hann vakti á sér eftirtekt fyrir sér-
vizkulega framgöngu. í snjáðum og
þvældum herklæðnaði ók hann um í
gömlum jeppa ásamt einum varðmanni,
segir New York Times, og hann var svo
þögull og svipharður, að honum var
brátt giefið viðumefnið „Broshýri her-
foringinn“.
Hann virtisit ekki eiga marga félaga,
er. það fóru að ganga sögusagnir um,
að hann stæði í nánu sambandi við
kommúnista. Hann kvað hafa verið við-
riðinn misheppnaða kommúnistaupp-
reisn í hernum árið 1948. Af því leiddi
að hann var dreginn fyrir herrétt og
sóttur til saka — með þeim afleiðing-
um að hann var dæmdur til dauða.
Þrátt fyrir það hve lítið samneyti
hann hafði við félaga sína í hernum,
komu þeir til liðs við hann á þessum
alvarlegu tímamótum. Þeir héldu því
fram, að daður hans við kommúnism-
ann væri ekki annað en duttlungar, og
bak við það væri engin alvara. Þannig
hljóta flestir landar hans að líta á þetta
núna. Svo mikið er vist, að dómur
herréttarins var mildaður, og honum
var einungis vikið úr hernum.
egar Kóereu-stríðið brauzt út,
var hann aftur kallaður í herþjónustu
og gerður majór. Til vígstöðvanna var
hann aldrei sendur, en hann 'hlýtur að
hafa sýnt af sér mikla hæfileika í skipu-
lagsmálum og „skrifborðsherstjórn“, —
því hann hækkaði ört í tign, þar til hann
var loks útnefndur hershöfðingi.
Hann var jáfnvel sendur til Banda-
ríkjanna til frekara náms og þjálfunar.
Þegar hann kom aftur heim til Kóreu
eftir fimm mánaða útivist, var það sem
hann byrjaði baktjaldamakkið gegn
ríkisstjórn landsins. Yfir allri þróun
þessara mála liglgur hjúpur leyndar-
dómsins, en hann hlýtur að hafa fengið
verulegan hluta hersins í lið með sér,
því 16. maí 1961 lét hann til skarar
skríða og gerði byltinguna, sem færði
honum æðstu völd í landinu.
Nú voru þeir dagar liðnir, þegar
hann ók um klæddur tötralegum her-
klæðum í gömlum jeppa. Hann var ailt
í einu kominn í spegilgljáandi, loftkæld
an kádilják með skótheldum rúðum —
og hvar sem hann kom var hann klaxld-
ur glæsilegum og velpressuðum hers-
höfðingjjabúningi. Það eina sem minnti
á fortíðina voru gleraugun dökku.
E ftir herforingjabyltinguna til-
kynnti hann hátíðlega, að hann mundi
ekki gefa kost á sér við forsetakosn-
ingar, en hins vegar mundi hann veita
herforingjastjórninni forstöðu, meðan
hún væri að greiða úr hinni pólitísku
ringulreið í landinu og koma á reglu.
Hann var þá þegar talinn æðsti mað-
ur ríkisins, og þegar hann fór í opinbera
heimsókn til Washington nokkrum mán
uðum eftir byltinguna, var tekið á móti
honum eins og þjóðhöfðingja.
Hvað það var sem síðan kom honum
til að bjóða sig fram við forsetakosn-
ingarnar, er ekki fullkomlega ljóst, en
hinn fámælti byltingarforingi sagði þó,
að hann hefði hug á að vinna landi
sinu gagn, og það gæti hann bezt gert í
embætti forseta.
í kosningabaráttunni reyndu and-
stæðingar hans hvað eftir annað að
hræöa kjósendur með því að benda á
hinn „dökka kommúníska blett“ á for-
tíð hans, en það virðist hafa haft næsta
lítil áhrif á þá rúmlega hálfu fimmtu
milljón Kóreubúa, sem gáfu honum at-
kvæði sitt. Þeir voru greinilega sama
sinnis og félagar hans í hernum forð-
um: Aðeins tímabundnjr duttlungar!
Og svo mikið er víst, að þau tæp
þrjú ár, sem hann hefur verið valda-
roesti maður Suður-Kóreu, hefur hvergi
komið fram hjá honum, að hann ali á
kommúnískum hugmyndum.
mt egar Chung Hí Park yfirgefur
stjórnarráðið í Seoul, dregur hann sig
enn í dag í hlé frá umheiminum. Um
emkalíf hans vita menn lítið sem ekk-
ert.
Þó er það kunnugjt, að fyrir þrettán
árum kvæntist hann þriðju konu sinni,
Jún-Joúng-Sú, og á með henni tvær
dætur og ungan son. Það er einnig á
vitorði almennings, að þegar heim kem-
ur tekur hann afan dökku gleraugun og
er mjög umihyggjusamur eiginmaður og
heimilisfaðir.
Sagt er, að Jún-Joúng-Sú sé ákaf-
lega heillandi og skynsöm kona, sem
líti upp til manns síns með auðsveipni
og virðingu:
— Það er rétt sem fólk segir, að
hann tali ekki mikið. En þegar hann
segist ætla að gera eitthvað, ja, þá gerir
hann það — og gerir það vel. Er það
ekki nóg? Og er það ekki einmitt slík
framkoma, sem maður væntir sér a£
góðum hermanni? v
C hung Hí Park hefur verið fáorð-
ur um það, hvaða afstöðu hann muni
taka til þeirrar þróunar sem nú á sér
stað í málum Austur-Asíu. Hún er bæði
flókin og mikilvæg vestrænum ríkjum,
ek.ki sízt Bandaríkjaimönnum, og af
þeim sökum hlýtur forseti Suður-Kóreu
að draga athygli þeirra til sín á næstu
misserum.
Utgefandi: Hf. Arvakur, Reykjavlk.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Viaur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur KonráS Jónsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: AðalstræU 6. Sími 22480.
2 Í-ESBÖK MORGUNBLAÐSINS
8. tölublað 1964