Lesbók Morgunblaðsins - 09.05.1965, Síða 10

Næstu 10 árin
Aiexander Ishkov skrifar um þróun
fiskveiða í Sovétrikjunum
Fisldðnaður Sovétríkjanna
hefur staðið við áætlun sína
ifyrir 1964, og í fyrsta sinn far-
ið yíir fimm milljónir tonna.
í>etta er um 70.000 fram yfir
éætlunina fyrir 1965, í yfir-
Btandandi sjö ára áætlun.
Eins og er, tog'a flestar þjóðir
£ 200-250 metra dýpi, og á
Bvæði sem nemur minna en 8%
af flatarmáli allra heimshaf-
nnna. Hugmyndin er nú að
toga á nýjum hafsvæðum og á
meira dýpi. Þessi notkun nýrra
hafsvæða, ásamt gjörnýtingu
hinna gömlu, og aukníng úthafs
tfisikveiða — allt þetta, að við-
bættum fiskveiðistöðvum
heima fyrir, getur orðið til. þess
eð Sovétríkin veiði á næsta ári
6.6 miiljón tonn af fiski.
Flotinn fvöfaldaður
Sovétrikin eru að smíða stór
ifiskiskip, sem eiga að fiska á
etóru athafnasvæði. Þessi skip
hafa þreföl du hlutverki að
gegna; þau eiga að sigla, veiða
og verka. Þetta gerir fiskiskip-
um mö-gulegt að hverfa frá
Btopulum strandveiðum, breyti
legum eftir árstíðum, og leita
■út á víðáttur úthafanna. Á
undanförnum 15 árum hefur
skipafjöldinn í fiskiflota Sov-
étríkjanna tvöfaldazt, en vél-
arafl hans ferfaldazt.
Nú eru til verksmiðjuskip,
sem starfa sjálfstætt, veiða fisk,
verka hann og ganga frá vör-
Nýjar plötur. Rétt fyrir
helgina komu nýjar plötur
í Fálkann og er þar fyrst að
minnast á lögin „I can’t ex-
plain“ og „Baldheaded wo-
man“ með nýlegri ens-kri
Ihljómsveit, sem nefnist „The
Who“, sæmileg hijómsveit
og nokkuð góð lög.
Þá er söngkon-an Cilla
Black á ferðinni með tvö
lög, ,,1’ve been wrong be-
fore“ og „I don’t want to
know“, það er einthvernveg-
inn eins o-g hún nái sér ekki
á strik eftir hina frábæru
plötu sína frá því í fyrra
„You’re my world“. Síðan
eru Swinging Blue Jeans á
ferðinni, sem heimsóttu ís-
land fyrir nokkrum mánuð-
um. Þeir eru með lögin „I’
ve ,got a girl“ og „Make me
know you’re mine“, hrædd-
ur er ég um að stjarna
þeirra sé að dala. Og enn
er það ensk hljómsveit
„Freddie and the Dream-
unni tilbúinni til neyzlu. Einn-
ig er til mikið af smærri skip-
um, sem vinna í sambandi við
móðurskip eða verksmiðjuskip,
djúpfrystiskip og kæliskip til
flutninga.
Fyrir tíu árum voru 1590 mil-
ur taldar hámarksvegalengd, og
aðeins hvalveiðibátar fóru
lengra. í dag eni vegalengd-
irnar, sem veiðiskip fara, mörg
um sinnum lengri.
Annað atriði, sem vert er að
minnast á, er það, að fyrir til-
tölulega skömmum tíma var
meðalhraði fiskiskipa 6-11 mil-
ur, og veiðiferðirnar stóðu ekki
lengur en 30 daga, en nú á
tímum er meðalhraðinn 14-16
mílur og veiðiferðirnar komnar
upp í næstum þrjá mánuði.
Svo er þessum tækniframfþr
um fyrir að þakka, að veiðar
í fjarlægum hö-fum hafa tekið
skjótum framförum. Úthafs-
fiskiflotinn afkastar nú þrem
fjórðu hlutum af heildaraflan-
um.
Eitthvað um 250 tegundir
fiskiskipa eru nú á Asov-hafi,
Kaspíahafi, vötnum, ám og
öðrum veiðistöðvum heima fyr-
ir í Sovétríkjunum. Gæðafisik-
ur, bæði lifandi og frosinn, fæst
fyrst og fremst frá uppeldis-
stöðvum. Þetta er nýr iðnaður
og spáir góðu. Stöðuvötn, ár og
aðrar slíkar veiðistöðvar gefa
ekki af sér meira en 44-132
ensk pund af fiski á hektara,
en uppeldisstöðvarnar geta gef
ers“, en Freddie þessi er
grínisti hinn mesti og hefur
honum og hljómsveitinni
verið spáð langlífi, jafnvel
þó að beat-músik hætti að
skipta máli. Freddie og fé-
lagar eru með lögin „Things
I’d like to say“ og „A little
you“. Og þá eru „Slhadows“
á ferðinni með plötu, en
það líða venjulega 3-4 mán
uðir á milli þess að þeir
sendi frá sér plötu. Þessi er
með lögunum „Mary Anne“
og „Chuichi“ og kom
reyndar út í Englandi fyrir
þó nokkru þó ekki væri hún
á ferðinni hér fyrr. Lestina
reka svo hinn ameríski
söngflokkur „The Su.prem-
es“ með lögin „Stop, in the
name of love“ og „I’m in
love again“. Fyrra lagið
komst í efsta sæti í Ameríku
fyrir nokkrum vikum, enda
eru hinar þrjár blökkustúlk
ur, sem skipa þennan söng-
flokk vinsælar mjög í heima
landi sínu.
ið 2000-4000 pund og jafnvel
meira. Árið 1970 verða að
minnsta kosti 3 milljónir tonna
af fiski aldar þannig upp í
tjömum.
Sovézkir vísindamenn og sér-
fræðingar hafa fundið upp að-
ferðir við fiskuppeldi, og eðli-
legar uppeldisstöðvar, sem tap-
azt hafa, eru bættar Upp með
meira en.hundrað fiskuppeldis-
stöðvum, sem nú eru reknar.
Um 1970 vonast Sovétríkin
til að fá yfir tíu millj ónir tonna
af fiski frá veiðistöðvum inn-
anlands, og eru uppeldisstöðv-
arnar þar ekki meðtaldar.
Erlendir sérfræðingar spá
því, að þessi nýtízkulegi fiski-
floti Sovétrikjanna muni með
sama áframhaldi vera. orðinn
hinn stærsti í heimi árið 1965.
Og ég ætla ekki að mótmæla
þessari ..spá. ■
F ramtiðarhorfur
Þó nokkur ný fiskiskip er
verið að smíða fyrir Sovétrík-
in. Þar í erú togarar að stærð
1500-4000 tonh dw. Þessi skip
hafa úrvalsveiðitæki og verk-
unarútbúnað óg au.k þess góða
aðbúð skipshafnarinnar. í
þeim verða nýjustu frystitæki,
niðursuðuvélar og áhöld til að
framleiða fóðurmjöl og feiti.
Togarar af Severgerð koma
í stað hinna eldri í Barentshafi.
En nú eru sovézkir verkfræð-
ingar að vinna að meðalstórri
gerð togara, Mayakgerðinni og
skipasmíðastöðvar vinna nú atf
kappi að smíði á móðurskipum
fyrir túnfiskveiðar, 3000 tonn
að stærð, sem hafa fiskibáta
um borð.
Innan næstu tiu ára koma
stöðvarskip af Vostokgerð í
gagnið. Þessi skip munu hafa
nokkra fiskibáta um borð, og
munu gjörbreyta öllu fyrir-
komulagi núverandi veiðiferða.
Stöðvarskipin munu hafa 125
daga útivist. Á þeim tíma fram
leiðir hvert þeirra 10.000 tonn
af ferskfrystum fiski, 1000 tonn
af frystu fóðurmjöli, 10 millj-
ón dósir af fiski og um 100
tonn af iðnaðarfeititegundum.
Vostok verður að stærð 41.000
tonn og hámarkshraðinn 19
mílur.
Ef trúa má sumum sérfræð-
ingum, verður fiskinetið bráð-
um orðið safngripur. Þeir halda
því fram, að nýja fiskitæknin
verði stór og aflmikil rafmagns
svið, eða ljósblossar, hljóð með
ákveðinni tíðni, eða þá eimhver
efni, sem fái fiskana til að
safnast saman í þéttar torfur,
þar sem pipur taki við, sem
soga fiskinn upp í skipin. En
netjalausar fiskveiðar krefiast
mikilla rannsókna og útreikn-
in.ga vísindamanna og verk-
fræðinga.
T œkniframfarir
Fiskimenn vonast eftir að fá
langdrægari fiskileitartæki,
bæði lárétt og lóðrétt, mæli-
tæki, sem sýni svæðin þar sem
fiskur safnast saman, og önnur
til að fylgjast með ferli fisk-
anna, og eins mælitæki til að
sýna, hversu mikið er komið I
netið.
Að sjálfsögðu kom miklu
fleira af plötum í Fálkann,
sem ekki er ástæða til að
minnast á hér, og þar voru
meðal annars allmargar EP,
eða fjögurra laga plötur og
þar var m.a. á ferðinni hann
Fats Domino með fjögur
gamalkunn metsölulög, nú á
einni og sömu plötunni, „My
blue heaven“, „I’ve been
around", „I’m ready“ og
„I’m gonna be a wheel some
day“. Jazzplötur komu líka
margar á 33 snún. og verður
jafnvel minnzt á þær sér-
staklega síðar.
essg.
FREDDIE
Framhald á bls. 13
10 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS'
17. tbl. 196«