Lesbók Morgunblaðsins - 23.05.1965, Blaðsíða 13

Sögur af ÁSA-ÞÓR. Úr Eddu Snorra Sturlusonar — Teiknmqar eftir Harald Guðbergsson
H4NH kASTAÐI MTt HAUHCHIt Af kott 0*
ftMLTI. w 3'E ÞRK LliTAH HAftH. FAOtfi, £lt EK
KOH SVA S'H>. EK HY6<7, AT J'ÓTI/M AÍHMA
HTHOAK HAfA LOSTIT 1 Wíl ME0 HMÍFA MiMVH
Ef er HfFOA FUNDtr HAHH." ÞA
STÖO ÞÓAH UPF OK FACHAOl Vtt
3TNt SiMVH OK SAdOI, AT H\HH
MlTNDl VtKOA MIKIU FTHIK SER,
"OK VII fK," SACOl HANN,
John því stefnu til NNE, til þess að
koniast vestur og norður fyrir Bis-
marck, og geta séð hann undir morg-
unbirtuna snemma morguns, þegar
hann hæfi árásina. Hann var' varla kom
inn á þessa stefnu, þegar hann fékk
annað skeyti frá Stomerville, þar sem
sagði, að líklega hetði 3ismarck feng-
ið á sig annað skot, aftarlega á stjórn-
borða. Skeytið virtist samið kL 22.40,
eða bar það með sér. En klukkustund
var liðin áður en tekið var við því á
George V. Þetta orð „aftarlega" var
mjög þýðingarmikið og í rauninni var
það sönnun þessa, sean þeir höfðu ver-
ið að bíða etftir í hálfa þriðju klukku-
stund. Skot, sem hittir skip í u.þ.b.
miðjan afturhluta þess, gat vel þýtt
það, að skrúfur eða stýri Bisimarcks
eða hvorttveggja hefði skaddazt, svo að
skipið léti ekki að stjórn. Sir John
Tovey var vonbetri nú en nokkru sinni
áður um, að hann hefði skipið á valdi
sinu, og sendi því út skeyti þess efnis,
að það virtist hafa oiðið fyrir miklum
skaða, og að hann mundi legigj a til at-'
lögu í dögun, úr vestri. Hann skrifaði
emnig orðsendingu til Pattersons höf-
uðsmanns þar sem nann óskaði flagg-
skipinu góðs gengis og sigurs í orust-
uiini, sem framundan var,
M eðan þetta gerðist voru síðustu
eltingaflugvélarnar komnar aftur
til Ark Royal, sama sem bensinlausar,
og höfðu einhvemveginn getað lent á
skipinu, enda þótt þoð hyiggi mjög og
dimmt vœri orðið. Áhafnirnar höfðu
mikilvægar fréttir að færa, sem sé þær,
að eftir loftárásina hefði Bismarck snú-
izt trvisvar í hring en síðar stöðvazt
með stefnið í norður, og lá svo í
þeirri stefnu og ruggaði á öldunum.
Þetta var síðasti hlekkurinn í þeirri
upplýsingakeðj u, sem þurfti til að vita
alla vissu. Maund höfuðsmaður lét
þessar fréttir fara áfxam til Renown,
og Somerville aðmíráll sendi þær á-
fram til Sir Johns Toveys með loftskeyti,
einni mínútu fyrir klukkan eitt um
nóttina, en upphaflega var skeytið sent
kl. 0.46.
Þetta var bein og ómetanleg stað-
festing á þvi, sem Sir John hafði verið
að gruna undanfarið. Nú lá heildar-
myndin Ijós fyrir flestum Breta megin.
Eftir alla fyrirhöfnina og kviðann, sem
ríkt hafði undanfarna daga og náð há-
marki í tvennum vonbrigðum á síðustu
sex klukkustundum, þegar vonirnar um
að ná Bismarck voru raunverulega að
engu orðnar, þá virtust þessi vandræði
óvinarins næstum of góðar fréttir til að
geta verið sannar. Einkum létti hinum
æðri yfirmönnum geysilega. Þeir höfðu
þekkt alia hemaðarstöðuna, en hinir
yngri ékki, og höfðu næstum verið orðn
ir vpnlausir um að ná í Bismarck. Þeir
höfðu gert sér það ljóst, að loftárásin,
sem hafði valdið slupinu skaða, var
raunverulega síðasta vonin um að tefja
för þess og hindra þannig undankomu;
og að svona árás, gerð á síðasta augna-
bliki, hefði orðið svona árangursrík, fór
langt fram úr öltum skynsamlegum
vonum.
iNú vantaði Sir John ekki annað
til þess að geta hafið árás í morguns-
árið en að vita um stöðu Bismarcks
yfir nóttina, og hann treysti því að
geta fengið þá vitneskju hjá tundur-
spillum Vians höfuSsmanns. Fáum mín
útum eftir að hann hafði fengið skeyt-
ið um „hringsnúninginn“ breytti hann
stefnu til suðvesturs. Sir John hafði
einnig beðið Sir James Somerville að
fara með H-lið sitt og vera ekki minna
en 20 miiur suðvestur frá óvininum.
Það yrði nægilega náiægt fyrir fram-
kvæondir fluigvélanna frá Ark Royail,
og Sir Jolhn þótti ráðlegast að láta Re-
nown hafa sem frjálsastar hendur.
Einni eða tveim klúkkustundum áður
hafði Sir James stungið upp á þvi að
láta það skip slást í för með orustu-
skipunum. En Sir John vildi forðast
þann möguleika, að skipið yrði tekið
fyrir óvininn í myrkrinu, enda taldi
hann Rodney og King George V nægi-
lega sterk til að leysa verkið af hendi.
Norðar en King George V var Nor-
folk enn að reyna að ná í hin. Það
hafði minnkað forskot orustusikipanna
um daginn, en var samt enn aftur úr
þeim. Philips skipherra, sem var orð-
inn illilega eldsneytislítill, hafði hikað
við að fara sér ótt. En þegar komið var
að síðustu loftárásinni, gat hann ekki
stillt sig lengur, en gaf merki um
fulla ferð.
r
itt brezikit skip enn var nú á
hraðri ferð í áttina að Bismarck. B.C.S.
Martin á beitiskipinu Dorsetshire hafði
verið að fylgja skipalestinni SL74, sem
var á norðurleið. Kl. 11 hinn 26. maí
var hann og skipalest hans um 600 mil-
ur vestur af Cap Finisterre, þegar
skeyti barst frá fflotamálaráðuneytinu
um, að sézt hefði þá nýlega til Bis-
marcks. Upplýsingarnar um stað ó-
vinarins gófu til kynna, að hann væri
300 mílur í hánorður frá Dorsetshire,
og Martin höfuðsmaður gerði sér ljóst,
að væri hann á leið til Brest, gæti
hann sjálfur komið í veg fyrir hann.
Hann ákvað því að yfirgefa skipa-
lestina og stefna beinit til móts við ó-
vininn. Stefnan til að hitla hann var
hérumbil í austur og undan vindi, en
það þýddi sama sem, að Dorsetshire
gat náð góðum hraða. Martin höfuðs-
maður stefndi til aust-norðauisturs og
komst upp í 26 hnúta ferð. Klukkan 17
breytti hann um stefnu og setti ferð-
ina upp í 28 hnúta.
(Framhald í næstu Lesbók)
SMÁSAGAN
Framhald af bls. 3.
fjórðung var hún vön að standa þögul
við verndarriðið og horfa á sólsetrið.
Hvergi í heimi getur að líta fegurra
sólsetur en á Tahiti, þegar horft er yf-
ir lónið í átt til hinna miklu tinda Moor-
ea. Er sólin hnígur að Kyrrahafi, verður
allt himinsviðið að baki fjallanna eins
og opinn málmbræðsluofn með logandi
hreinum og ofsafengnum eldi. Um há-
loftin byltast ský með blóðrauðum jöðr-
um, þá rauðgul, gul, ljósrauð og loks
svanhvit, er þau sigla rólega burt, hátt
uppi, yfir hafið til norðurs. Á seinustu
mínútimum, áður en myrkrið færist yf-
ir, er eftir á himninum ógnþrungin purp
urabreiða glóandi eimyrju.
„Þetta er svo fallegt, England, elsk-
an,“ sagði hún við mig. „Guð, það er
svo fallegt, að maður stendur á önd-
inni. Mig langar alltaf til að gráta.“
Einu sinni eða tvisvar grét hún jafn-
vel, en brátt, þegar sólin var horfin og
stórar, mildar stjörnur suðurhiminsins
rufu djúpsortann, hafði hún aftur snú-
ið sér að koníakinu og barnum. Enn
toku augu hennar að líkjast bústnum
rækjum. Skórnir duttu af henni, fyrst
annar, þá hinn; svo þreifaði hún eftir
þeim berfætt, bar þá um veröndina og
vissi ekki, hver átti þá.
„Indælt fólk“, sagði hún eitt sinn.
„Mjög elskulegt fólk, þú og frú England.
Góða, gamla England. Þetta er fallegur
kjóll, sem hún er klædd. Hvað mundir
þú segja, frú England, ef þú vildir gift-
ast einhverjum hérna og þeir vildu ekki
leyfa þér það?“
Uún hló. Fyrir mikla koníaks-
drykkju var húð hennar heit og s-lap-
andi. Augun, sem enn virtust tárvot,
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 13
19. tbl. 1965