Lesbók Morgunblaðsins - 09.01.1966, Qupperneq 9

mmm ’Phw mm *mu«-
im- HAHUUEWSOfl-
Þfí rí/ÍLTl SAMLERi: 5KJÖTT FERR
5ÖLIN. ÖKH/ER SVÁ SEH HOW S"£
OK Elfll MYNOI HON VA
MEIR HVfíTA GÖNGUNNl' AT HON
HR/EDDISK G>ANA SINN.
>A smrar harr: eí<4« er þat" undarhgt;
AT HON FARI AKAFLIGA.NÆR GENGR 5A,
ER HANA S/EKIR, OK ENGfíN ÚTVEG A HON
NEMA RENNA UNDfíN.
ÞA M/ÍLTI GANCLE.RK WVERR ERS*A, ER HENNI GERIR ÞANN ÖHfíKA ?
H'ARR SEQIR! ÞAT ERU TVEIR ÚLffíR. OK HElTlR SÁ, ER EFTiR HENNI FERR,
SKOLL . HANN URÆDISK HON, OK HfíNN MUN TfíKfí HfíNA. £N 5A HflTlR hlATl
HRÖÐVITNISSDN, ER FiRlR HENNI HLEYPf?, OK VILL HAls/N TAKA Ti/NGLIT,
OK SV'A MUN VERÐA. :-------*----
ÞA M/ÍLTI GANGLERi: MVER ERÆTT ÚLFANNA ?
HÁRR SECIR: GYCR EIN JíYr FVRlR AVSrfíN MIÐCARÐ
'I ÞE7M SKöqi, ER JARN VlDR HEITlR.'» ÞEIM ÍKCX;/
BYGOJA PÆR TRDLLKONVR, ER JARNVIÐJUR HEITA.
OK SVÁERSAGÍ, flTAf/ETTINNl VERÐR SÁ ElNN
rí'fiTTKASTR.EK KfíUfíOR ERrí'fíNAGfíRríR.HfíNN
FVLUSKMEÐ fJÖRVI ALlRA W/RA MANNA. ER
DEYJA, OK HANNGLEYPIR TUNGL, £N STÖKKVlR
BLÓÐI HIM/N OK LOPT ÖLL. ÞAÐAN T^N/R ÍÓL
5KINI S'/NU, OK VINDAR ERU ÞA ÖKYRRIR 0K
GNÍJfí HEOfíN OK HANDAN. ----------------------
Séra Brynjólfur Jónsson
4. Hvemig reisa eigi slcorður við
skrafi og skvaldri og hirðuleysi
í heyrn Guðs orðs á helgum dög-
um við kirkjuna og hvort leyfi-
legt sé að sóknarfólkið sinni ver-
aldtegum erindum við kirkju eft-
ir messu á helgum dögum.
Benda þessa fyrirspurnir til þess, að
sr. Jón hafi verið árvakur og reglufast-
ur í embætti sínu. Er ekki að efa,
að vel hefur verið rækt hirðisstarfið í
Reynisþingum í prestsskapartíð hans.
Seinustu 5 seviár sín, 1'691—96, var
séra Jón prófastur í Skaftafellssýslu.
Séra Daði Guðmundsson
N okkru eftir miðja 18. öld kemur
sá prestur í Reynisþing, sem sjálfsagt
hefur orðið Mýrdælingum næsta minni-
stæður. Það var sr. Daði Guðmundsson.
Hann bar nafn afa síns, sr. Daða
Halldórssonar í Steinsholti, hins fræga
barnsföður Ragnheiðar Brynjólfsdóttur.
Nokkuð var Daði yngri brokkgengur
í æsku. Komst hann í klandur í Skál-
holtsskóla og var vikið þaðan fyrir of-
beldi við Eirík nokkurn Guðmundsson,
sem dvaldist í Skálholti veturinn 1729—
1730 til að hressa upp á lærdóm sinn
svo hann gæti fengið vígslu.
Engu að síður náði Daði stúdentsprófi
og fékk predikunarleyfi hjá biskupi,
sem þá var Jón Árnason, bindindis- og
reglumaður mikill. En ekki var ein
báran stök. Þegar Daði var við sjó-
róðra suður í Höfnum steig hann í stól-
inn í Kirkjuvogskirkju. En svo óheppi-
lega vildi til, að hann var ekki með
öllu allsgáður, er hann flutti predikun
sína yfir Hafnamönnum. Og það sem
verra var, það barst til eyrna herra
biskupsins og þá var ekki að sökum að
spyrja.
Segir hann í bréfi til Daða af þessu
tilefni, að það sé fjarri sér að vígja
þann mann til prestsskapar, sem væri
svo hneigður til brennivínsdrykkju þá
efni og tækifæri gæfust. Gekk í nokkru
stappi fyrir honum að ná vígslu, svo að
þó hann fengi veitingu fyrir Keldna-
þingum hjá amtmanni í marz 1736 varð
ekkert af prestsskap hans þar. Þess f
stað sneri hann sér að búskap, fyrst í
Árbæ á Rangárvöllum, síðar á Lamba-
felli undir Eyjafjöllum. Ldks náði hann
vígslu er hann fékk Stóradal og var
vígður 18. maí 1750, kominn undir hálf-
fimmtugt. Eftir sex ára veru þar hafði
hann svo brauðaskipti við prestinn í
Reynisþingum og hélt því kalli til dauða
dags.
Séra Daði varð prestur í Mýrdal um
sama leyti og sr. Jón Steingrímsson flutt
ist suður í Reynishverfi. Höfðu þeir
vitanlega margvísleg samskipti og varð
vel til vina. í Ævisögu gefur séra Jón
svofellda lýsingu á sálusorgara sínum:
„Var hann ei búsæll maður, og var oft
hjá mér í Hellum; tók ég svo oft af
honum börn hans til skiptis. Hann var
gleðimaður og söngmaður mikill, sem
átti vel við geð mitt, fyndinn og lög-
skýr, en veitti ei af, hjá honum fyndist
ei vanþakklæti, þá honum líkaði ei all-
ar viðgerðir. Lét ég það aldrei á mér
festa, því að hann var prestur minn,
þar breyzkleika presta eiga sóknarbörn
gjarnan að yfirstíga vegna embættis
þeirra. Stóð hann mér sem kunni móti
vondum mönnum og svo í embættis-
verkum mínum, og ég svo einninn sér-
deilis, þá hann var orðinn blindur og
héldum vinskap til dauðadags“.
Þegar sr. Jón Guðmundsson í Sól-
heimaþingum varð að láta af embætti
árið 1760, var sr. Daði settur yfir allan
Mýrdalinn. Hlaut hann þá að taka sér
aðlstoðarprest, því að þóbt hann væri ek'ki
eldri en þetta var hann bæði digur og
ístrumikill, 24 fjórðungar á þyngd, svo
að það gefur að skilja að honum hefur
ekki verið létt um ferðalög. (Fjórðungur
er tæp tíu pund). Því er eftirfarandi
samnsetningur hafður eftir manni einum,
sem á að hafa mismælt sig mjög:
„Það má vera sterkur Daði, sem ber
hann séra hest allan daglangan vorinn
og kemur kvöldgóður heim að jafni“.
Falaði nú sr. Daði Jón Steingrímsson
fyrir sinn kapilán, „hvað ég kona mín
aftókum", því að sr. Jón vildi ei vera
klerki undirgefinn „vegna hissugra
skapsmuna hans“.
E n enginn má sköpum renna. Jón
Frú Ingunn Eyjólfsdóttir með þrjá elztu
syni þeirra hjóna, Jón, Pétur og Boga.
9. janúar 1966
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS