Lesbók Morgunblaðsins - 27.02.1966, Blaðsíða 3

Konan í hellinum
___ Eftir Margaretu Ekström -
E g verð víst að trúa þeim, þegar
þeir skrifa í lófa minn, að þeir hafi
augu. Mér ber víst að trúa þeim. Ég
kann merkin, sem tákna augu. Alla bók-
Btafina. Þekki líka augasteinana, heita
og hála undir fingurgómunum. Skyldu
þeir „sjá“? Hvað merkir það? Getur
það ekki verið það, sem kennslukon-
an kallaði „eittlhvað yfirnáttúrulegt?"
Hvernig get ég nokkru sinni fengið að
vita, hvort þeir „sjá“?
Kannske eru þeir bara áhorfendur í
óeiginlegri merkingu, sjáendur með
lifandi draum um augu — svo ljóslif-
andi draum, að þeir neyðast til að
teikna mynd augans með fingrum sín-
um, og fingur lesa táknin, sem flytj-
ast á næstum dularfullan hátt til
dimma, heita heilaklumpsins, þarna
lengst, lengst inni í myrkrinu.
Litlar, rakar og hálar kúlur. Ég held
hendinni fyrir framan augu þeirra —
fyrir framan augun, sem þeir staðhæfa
að séu „sjáandi", en finn ekkert. Þegar
ég styð hendinni á píanóið, titrar allur
líkaminn af því, sem þeir kalla „hljóð“,
og sem þeir fullyrða, að litlu brjósk-
sneplarnir okkar, þessi gagnslausu
xnarsipanblóm utan á höfðinu, geti tek-
ið á móti, skilið og notið. Jú, þar skeð-
ur eitthvað. í þessari slípuðu, olíulykt-
andi kistu, sem þeir kalla píanó. En
fyrir framan augu þeirra ...
Ég finn andardráttinn koma í tveim-
ur mjóum taumum úr nasaholunum. Og
digran strók úr safaröku inntaki og út-
opi munnsins — með hálu tanngirðing-
unni, sem skilur mitt myrkur frá þínu.
Einkaeign, segja tennurnar, þegar ég
þreifa með hendinni um nýtt andlit.
Varirnar eru aftur á móti alltaf mjúk-
ar og ríkar af tjáningu eins og snopp-
ur dýranna. Vilja gjarnan sleikja, en
eru bara hundar í bandi við skiltið fyr-
ir utan garðshliðið, þar sem skrifað
stendur: Einkaeign. Hafa engan sjálf-
stæðan vilja. Verða að hlæja, þegar
húsbóndinn skipar. Verða að beygja af,
þegar eigandinn rykkir í bandið.
E g held hendinni fyrir framan
þessi augu þeirra — með lokinu, en
finn ekkert. Skyldi það vera eins og
þeir halda? Ég hefi reyndar kúlur á
brjóstinu. Það er indælt að handleika
þær.
Þær smjúga notalega, snúast í fitu-
lögum sínum. Kennslukonan kallaði
þær stækkaða fitukirtla, sem gætu
framleitt mjólk. Mínar framleiða enga
mjólk. Mínar augnkúlur framleiða enga
sjón.
Dag einn hneppti ég frá mér treyj-
unni og lét mér detta í hug, að kannske
gætu brjóstkúlurnar mínar séð. En þá
kom ein gæzlukonan og sló til mín. Það
var allt og sumt, sem skeði.
Síðan þrifu harðir fingur hennar og
ískaldir í hálsmál mitt, rykktu og tog-
uðu hnappa og hnappagöt og hún and-
aði ótt og illskulega. Hendurnar skulfu.
Ég studdi hendinni á höfuð hennar, og
hún hristi það ákveðið. Þá hafði ég
fengið vissu mína: Brjóst mín gátu ekki
séð. Aldrei nokkurn tíma mundi mjólk
koma úr augum mínum.
Ef ég á að trúa þeim, — þeir eru hið
eina, sem segir eitthvað, — en er það
samt óyggjandi staðfesting á sannleik-
anum?
— Ef ég á að trúá þeim, þá er ég og
nokkur þúsund í viðbót aðeins undan-
tekning frá þeim reglum, sem gilda um
mannkynið á jörðinni. Flestir geta séð
og heyrt. Og gengið. Og eignazt börn.
Og hlaupið. Og synt. Flestir þeirra. En
hver veit? Hvernig á ég að vita sann-
leikann, innilokuð í svörtum helli lík-
amans?
Þetta gæti líka verið alveg öfugt, —
að ég tilheyri „yfirstéttinni“, þeim vold-
ugu, þeim eðlilegu, þeim vel sköpuðu.
Ég hafi bara verið tekin til fanga af
nokkrum vesaiings vanskapningum, sem
þjást aí einhvers konar sjón í augn-
tóftunum, sem líða vegna truflana í sín-
um litlu, margbrotnu brjóskrósum, —
þessum handarhöldum á kringlóttri skál
höfuðkúpunnar.
]\í aður reynir að telja sér trú um,
að þannig hljóti það að vera. Að hvað?
Hljóti að vera? Ég er. Ég hlýt að vera.
Ég er eðlileg, lifandi. Hvers vegna kalla
mig gallaða? Er annars ólæknandi van-
smíði nokkiur galli? Mittt myrkur er
mín eign, og kannske deili ég því með
öðrum? Þeir vilja bara ekki viðurkenna
að þannig sé því varið. Þarna höfum við
það: Þeir vilja lifa í sinni stóru blekk-
ingu um ljós og hljóð, — ný Prómeþ-
eifs-goðsögn. En ég. Ég er sú raun-
sæja, og það geta þeir ekki sætt sig við.
Þess vegna einangra þeir mig. Nei, nei,
það er minn eigin vísdómur, sem ein-
Framhald á bls. 9
Trunt trunt og
tröllin í fjöllunum
Eftir Gisla Sigurkarlsson
Lifað hef ég ár og ævi
inní höllum næturtrölla.
Blaktir ljós á lýsisskari.
Löng er tíð í svölum göngum.
Dagar týna lit og lögun.
Litverp nóttin feiknstaf ritar.
Grimmlynt þý með grettna kjamma
geyma landsins undirheimar.
Mér var nær að vera að vakna.
Ég vissi ei hvers ég hafði að sakna.
Oni landsins iður sokkinn,
upp af draumi hins tryllta hrokkinn,
skynja ég í síðsta sinni
sálarkvalir algáðs manns.
Ær ég var og verð það bráðum.
Vakað get ég þá í náðum.
Núna man ég hlýrri heirna.
Horfnir dagar framhjá streyma.
Brjótast fram úr bernskuminni
bjartir fletir sjós og lands.
Gakktu upp að Gýgjarsteini,
glitrar dögg í björk og reyni.
Upp úr vök á vatni og polli
vorið lyftir björtum kolli.
Ryðjast yfir fen og flóa
feigar minjar vetrarsnjóa.
Hýrleit grös um holt og móa,
hrannast fram í sólskinið.
Sumardagur annir eykur.
Ólmast bóndinn hvergi smeykur.
Fellir stör og fífu og smára.
Flissar ljár í breiðum skára.
Landið hlær á ljósum kvöldum.
Líður senn að töðugjöldum.
Loftið hampar tærum tjöldum.
Túnin slegin blasa við.
Haustar að á heiði og sölum.
Hverfur kind úr fjallasölum.
Fingur rakra rökkurkvelda
rjóða tundri á hugarelda.
Mann og konu myrkrið geymir.
Myrkvuð á í flúðum streymir.
Búmannsraunum bóndinn gleymir.
Baðstofan er vær og hljóð.
Sigri vetrar vindar hrósa.
Vefjast faðmi norðurljósa
fjöllin hvít og foss við ána.
Fela klakkar bleikan mána.
Brestur hátt í hrímsins kjúkum.
Hafið skartar bylgjudúkum.
Sælleg börn á svæfli mjúkum
svæfa stormsins næturljóð.
Húmar að í hugar kinnum.
Hljóðnar niður alls hins liðna.
Dagar týna ht og lögun.
Litverp nóttin feyknstaf ritar.
Höndin tryllist, tjaldið fellur.
Trunt trunt og tröllin í fjöllunum.
•C
27. febrúar 1966
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 3