Lesbók Morgunblaðsins - 28.08.1966, Blaðsíða 4

Wjjpmi gciwfj ipnjiww|wppiwiy *
Klæðnaður og hárgreiðsla æskufólks: Úrkynjun, — útsláttur uppgefins kynstofns,
HVAÐ ER AÐ
í BRETLANDI
Þekktur rithöfundur
litur á landið sitt
Evrópuritstjóri „U.S. News &
World Heport“ ræðir við
Malcolm Muggeridge, ritstjóra og
rithöfund um vandamál Bretlands.
Spurning: Mr. Muggeridge, Banda-
ríkjamenn, sem koma hingað, gera oft þá
athugasemd, hvaða breyting sé að verða
* á fólki í Bretlandi. Er það svo í raun og
veru, að eitthvað merkilegt sé í bígerð?
Svar: Ég held ekki. Svo lengi sem
ensk þjóð kemst hjá að gera nokkuð við
neinu mun hún gera það. I>að er ná-
kvæmlega þannig sem hin undarlega
skaphöfn Englendinga hefur verið um
aldir. Það gerir að þeir eru svo duglegir
að tapa einstökum atriðum í stríði. En
meðan þeir hafa nokkra möguleika á að
halda áfram, þá skal það.
Staða þessa lands á þessu sögulega
augnabliki, er að mínu viti hreint djöful-
leg. Á margan hátt er hún sennilega
verri en 1940, því að 1940 áttum við ó-
tæmdar eignir og stuðning, sem við
gátum reitt okkur á. Ég held að við eig-
um ekkert núna, sem við getum vísað til
— nema Bandaríkin, sem halda okkur
gangandi með sístígandi fyrirlitningu.
Sp : Óttast fólk ekki, að Bretland sé á
barmi gjaldþrots?
Sv.: Sem stendur finnst mér, með
réttu eða röngu, að það sé á ábyrgð
Vesturveldanna, sem því sé haldið uppi.
Til dæmis, ef þér talið við fólk —
mjög mikilsvert fólk — um sterlings-
pundið, þá mun það segja: „Well, Banda-
ríkjamenn sérstaklega og vestrið al-
mennt talað, geta ekki leyft pundinu að
falla. Hvi skyldum við þá hafa áhyggj-
ur?
Sjáið þér — Englendingar eru mjög
slóttugt fólk. Það er oft gert of lítið ár
þeim á þeim grundvelli. En þeir eru
feikna slóttugir. Finnist þeim að Banda-
ríkin vilji halda sterkum vígstöðvum í
vestri, og að sterlingspundið sé nauðsyn-
legur þáttur þeirrar viðleitni, þá verða
Bandaríkin að halda sterlingspundinu
uppi. Það skiptir engu máli hvaða gær-
um og golsi við lendum í — að siðustu
verða Bandaríkin áð halda okkur uppi.
Sp.: Verður fólk þess vart, að Bret-
landi er að hraka meir og meir?
Sv.: Alls ekki. Frá sjónarmiði flests
fólks er allt í góðu gengi. Það er fuil
atvinna. Laun hækka. Það er að vísu
verðhækkun, en fyrir flesta launþega,
eru laun þeirra á undan verðhækkun-
inni. Á þessum undarlegu fjárhagstím-
um okkar, er brezka þjóðin auðugri en
nokkru sinni áður. Hún hefur verið vör-
uð við, en á þann faátt, að það hefur ekki
ná'ð tii fólksins.
Sp.: Er sennilegt að eitthvað komi fyr-
ir, sem komi því til að gera eitthvað við
þessu?
Sv.: Ekkert — trúið mér — ekkert
mun koma fyrir í þessu landi, nema un
Malcolm Muggeridge, sem hóf feril sinn
sem blaðamaður fyrir 35 árum, er þekkt-
ur fyrir einarðlegar skoðanir, hvassa
gagnrýni og f jölmargar ritdeilur í heima-
landi sínu, Englandi. Hann er fyrrver-
andi ritstjóri „Punch“ og höfundur
margra bóka.
sé að ræða mjög alvarlegt efnahags-
ástand, sem fólk finnur fyrir'. T.d. at-
vinnuleysi, takmörkun á lánstrausti
neytenda eða takmörkun innflutnings.
Ef þetta ber upp á, yrðu Bretar að líta
í kringum sig til að sjá, hvert þeir eru að
fara. En á meðan allt veltur áfram, mun
ekkert koma fyrir hér á landi. Orð, við-
varanir og áminningar stjórnmála-
mannanna verða sífellt þynnri og þoku-
kenndari.
Sp.: Finnst Bretum að Iand þeirra ætti
að gegna mikilvægu hlutverki á sviði
heimsmála?
Sv.: Ég held að sú tilfinning sé ekki
til lengur. Mjög, mjög fátt fólk lætur
það sig nokkru skipta .Eitt sem sýnir
þetta bezt, er það sem nýlega skeði í
sambendi við Gílbraltar.
Fræðilega séð ætti spánska ásóknin á
Gíbraltar að varða almenning mjög, af
því að hún varðar „klettinn", tákn
brezks veldis. En ég held ekki, að þér
finnið 10,000 manns í þessu landi, sem í
rauninni hafa minnsta áhuga á, hvað
verður um Gíbraltar.
Þegar Spánverjar tóku til að ýfa sig,
gaf fjármálaráðuneytið út áskorun til
fólks, um áð fara ekki til Spánar í orlofi
sínu. Ekki einn einasti, af þeim hundr-
uðum þúsunda, sem ætluðu til Costa
Brava — af því að það er ódýrt og sólin
skín þar — breytti áætlun sinni. Með
öðrum orðum, Bretar hafa gjörsamlega
misst alla tilfinningu af því, að þeir séu
forystuþjóð í heimsmálum.
Sp.: Hvað haldið þér að sé ástæðan til
þess, að Bretar hafa þannig snúið baki
við heiminum?
Sv.: Ef ég ætti að nefna eitt dæmi,
sem hefur skapað þessa afstö'ðu, þá er
það þetta:
Bretar háðu tvær heimsstyrjaldir með
mjög miklum fórnum og komu út úr
þeim sem sigurvegarar, að þvi er virtist,
en aðeins til að komast að raun um, að
hinir sigruðu óvinir — Japan og Þýzka-
land — efnuðust miklu meir en þeir.
En þér verðið einnig að muna, að
jafnvel á þeim tímum, þegar heimsveld-
ið var stórt, máttur Bretlands var feyki-
legur og álit þess gífurlegt, var það í
rauninni mjög fátt fólk, sem tók þátt I
öllu því.
Sp.: Hvað álítið þér — er Bretland til-
búið til að sameinast Evrópu, eða er
meiri tilhneiging til nánari samvinnu við
Bandaríkin?
Sv.: Ef brezka þjóðin mætti velja, þá
mundi hún fremur kjósa samvinnu við
Bandaríkin. Þrátt fyrir allt sem bendir
til annars, mundi Englendingur ekkert
heldur vilja, en standa í föstu sambandi
við Ameriku. Þeir mundu vera miklu
sælli með það, en að vera sem hluti aí
Evrópu.
En þeim mun ekki bjóðast sá kostur.
Þeir verða að ganga inn í Evrópu því að
um annað er ekki að ræða. Þáð er ein-
mitt það, sem hinn útfarni refur, de
Gaulle hershöfðingi, vissi. Hann vissi
iþað 1961, þegar Bretar sóttu um aðild að
Evrópuibandalagi, að það var fyrir pá
það næstbezta. Og hann vildi ekki taka
við þeim upp á þau býtti.
Sp.: Sjáið þér nokkur merki þess, að
ný forysta sé í uppsiglingu, sem geti ýtt
við brezkum almenningi og fengið hann
til að vakna á ný?
Sv.: Nei, ég sé engin merki þess. Ég
faeld ekki að algert lýðræ'ði sé ætlað til
þess að framleiða þessfaáttar forystu
nema á neyðartímum, t.d. styrjöld.
Framhald á 'bls. 14.
4 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
26. ágúst 1966