Lesbók Morgunblaðsins - 28.08.1966, Blaðsíða 12

Bréf frá Eiríki Magnússyni bókaverði í
Cambridge til Sigríðar konu hans
Nant Eos, Aberystwith,
Cardiganshire,
11. desember 1862.
E lskan mín!
Ég hleyp í að skrifa 'þér fáeinar línur
áður en ég sofna. Ég vona, að þú
sért nú orðin rólegri um mig en í
gærkvöldi, því ég býst við þú hafi
fengið tvö bréf frá mér í morgun.
Eitt á að vera nú í London og færðu
það í fyrramálið og næsta morgun
færðu þetta. Ég er svo þreyttur af að
lesa prófarkir, leggja út sögur Jóns
Árnasonar og borða til miðdags. Ég
vona, að okkur Powell takist að
verða búnir með sögurnar hér um
bil þegar ég fer, og sendir hann þær
þá til mannsins í London, sem hefir
lofað að gefa þær út. Við sleppum öll
um grófum og dónalegum sögum,
sem því miður eru æði margar ,
safninu, og ef eitthvað er gróft í
sögu, sem að öðru leyti er góð,
víkjum við því við, svo að ekki beri
á því, því að sögurnar eiga að vera
fyrir hinn fína heim Englendinga.
Ég keyrði í dag með Lord Powell
irm landareign hans, og sýndi hann
mér margt fallegt á þeirri leið.
Hann fór norður í Aberystrwith
til að bjóða ýmsum kunningjum sín-
um til sín á jólunum og gaf mér 2
prospects af bænum. Hann er mér
svo góður, að ég er hissa á aumingja
manninum. Hann hefur gefið mér
nú mynd af sér sjálfum, húsinu sínu
og þessar 2 af Aberystwith, og í kvöld
þegar hann fór að hátta, leiddi hann
mig að cigara- skápnum sínum og gaf
mér 6 cigara af hverri tegund, er
hann átti og beztar voru. Þær voru
8, svo nú á ég 48 cigara, sem kosta
ugglaust eitt pund eða meira. Þeg-
ar hann var að sýna mér landið, sagði
hann meðal annars: „Þetta er of mik-
il eign fyrir einn mann og vildi ég
þyrfti ekki að eiga það allt, en ég
má engu farga af því, ekki einu
sirrni selja það“.
Ég hefi lofað honum að útvega
honum æðarfuglapar frá íslandi út-
stoppaða, og ætla ég að biðja þig að
minna mig á það, þegar ég fæ tæki-
færi til þess.
Vertu nú blessuð og sæl, elskan
mín, skrifaðu mér bráðum, og láttu
mig vita, hvernig þér líður. —
Guð veri með þér. Þinn elskandi til
dauða.
E. Magnússon
★
Reykjavík, 26. október 1882.
E lskulega Sigríður,
hér sit ég enn og ekki líkur til að
skipið fari eða réttara komist úr
Hafnarfirði fyrr en þann 28.; þetta
er allt fyrir það að uppskipunin geng
ur svo seint á þeim 50.000 toriq., sem
með fóru. Ferðin til íslands gekk
vel; en þegar komið var vmdir land,
tóku við þær þokur, sem ég hefi
aldrei slíkar séð við Island. Enda
vorum við komnir upp í landsteinana
á Austurhorni, áður en við vissum,
hvar við vorum, og var svo nærri
rekið, að brimgarðurinn var allt í
kring, og við sáum tæplega ljósið í
stofunni á Horni. Ég gat séð föður
minn snöggvast. Þegar við fórum af
Djúpavog, sigldi kapt. upp á boða
langt úti í hafi, og hefi ég aldrei
sloppið við dauða nær honum. Skip
komst af óskemmt, af því að kjölur
tók niðri, en ekki bumtoan. Frá Beru-
firði og til Reykjavíkur höfðum við
þann mesta storm einhvern, sem ég
hefi verið úti í; enda hafði þá sí-
stormað af suðri í eitthvað sjö vik-
ur, og á sama gekk heila viku eftir
að ég kom. En nú er komin einmuna
góð tíð, logn og sumarhiti. Nú fyrst
er eiginlega sumarið komið.
Hér hefi ég fengið hinar beztu við-
tökur hjá öllum, nema Magnúsi
Stephensen, sem ekki gat lengur
setið á ættar öfundinni og dembdi
skósum í mig þegar ég heilsaði honum
um; Bergur Thorberg hefur verið
mér hinn mesti og trúasti vinur og
eins biskup. Ég hefi verið í sífellum
heimtooðum, og almenn veizla var
haldin mér eins og þú sérð af ísa-
fold. Jón ritari hélt mér mikla veizlu
hér á hótelinu, og Bergur og biskup
hafa keppzt við að fetera mig. Á
þessu hefir gengið. Einar hefir ver-
ið með, en er nú fallinn úr sögunnL
Hann hefir ekki sézt í fjóra daga
nema af vökturum bæjarins af og
til og fæst jafnt og fjandinn við að
koma til mín. Ég er nú orðinn albil-
aður á honum; því nú er þó sannar-
lega ekkert að fyrir honum. Völu
hefi ég séð; hún var hér, þegar ég
kom og 'þótti heldur en ekki vænt
að sjá mig. Hún og allir aðrir hafa
fengið sínar commissionir! Ég hefi
oft komið til Vatnsdalssystra, til
rektors, Steingríms, Jóns Ólafssonar,
sem er orðinn fanatiskur admirer af
frænda sínum og gott er að hafa
með sér. Ég sendi þér blöðin, og
sérðu þar, hvaða dæmalausa eyði-
leggingu Tryggvi hefir hleypt sér í
með bréfi til Jóns.
Heilsan hefir verið með köflum
hin bágasta meðfram kannske af
óreglunni, sem hefir verið á diet og
næturhvíld. Ég skil eftir fyrir Álfta-
nes og Reykjavík allar provisions,
sem ég fór með og hefi afhent %
til séra Þórarins, en % til biskups-
frúarinnar og nefndar ellefu kvenna
hér með henni og set allt undir
control Halla séra. Þetta hefir verið
frábærlega vel þegið. Það er nefni-
lega ómögulegt fyrir Norðlinga að
flytja þetta að sér nú með öllum
þeim feiknum af fóðurkorni, sem
þeim berst, svo það aðeins lægi og
skemmdist, ef það færi norður.
Vertu sæl og blessuð,
þinn elskandi Eiríkur.
★
Tibberton Court, Titoberton S.O.,
Gloucester, 10. apríl 1909.
E lskulega Sigríður.
I morgun kom boð frá Mrs. Price til
okkar Price að koma til hennar á
fimmtudaginn í næstu viku, svo að
ég verð að biðja þig að senda mér
með pósti hingað tvær hvítar skyrt-
ur, svo að ég geti sýnt einhvern lit
á því að koma decent til dinner hjá
hinni gömlu. Ef ég get komið því við
að fá járntorautarlest heim á laugar-
daginn, þá held ég að ég komi heim
þann dag. Ég veit ekki, hvernig járn-
brautum hagar frá Pen Moel, þar
sem Mrs. Price býr, hvort ég get
fengið þaðan train, sem nær í lest frá
Gloucester til Oxford í tima til að
ná í N. W. til Cambridge. í dag verð-
ur hér annar einverudagur, því að
Price er nú þegar farinn út, og þó
hann komi heim fyrir lunch, fer hann
áður burt aftur til lunch hjá ein-
hverjum kunningja sínum, svo ég
geri ráð fyrir að kl. verði fram undir
átta áður en ág sé smettið á gest-
gjafa mínum aftur í dag. Ég verð
feginn að hann lætur mig einn um
mína reiðu, því ekki er conversation
við country gentleman á Englandi
eiginlega lífgandi né fræðandi; þeir
eru eiginlega bara bændur, sem
auður hefur að ytra áliti yfir bónd-
ann, en skynibragðslega standa þeir
toóndanum mjög lítið ofar nema þeir,
sem í háskóla hafa gengið, — þegar
þeir þá hafa gengið í hann til annars
en að lifa lífi sinu við sport og
kappreiða betting.
Price er músikalskur og blœs á
trombone í Gloucester Orchester
Society. Þar á ég að heyra hann á
fimmtudaginn kemur, áður en við
förum til Pen Moel; því að við förum
beint þangað frá Cloucester. Honum
þykir vænt um að vera tromibonistL
en það er ekki nema endrum og
sinnum, sem það söngtól kemur inn,
svo að hans hlutverk er lítið og létt.
En mælzt hefur hann til að ég tæki
eftir hvaða effect hann geri, þegar
trombona gusurnar koma hjá honum
Ég vona, að geispar sæki ekki á hann
í orchestra eins og þær gera á kvöld-
in, þegar ég les norsku með honum
eftir dinner, og getur þú séð lýs-
ingu þess lesturs á seðlinum til Sillu,
sem ég fór að krota henni í gær út af
iðjuleysis vandræðum.
Ef þú sendir skyrturnar í góðan
tíma á mánudag, iþá verða þær hér
áður en við förum héðan á fimmtu-
dag vonandi.
Ég sagðist ekki hafa séð hund né
kött hér í fyrsta bréfi mínu, nú
er ég búinn að sjá tvo hunda hér,
varðhund grimman og annan til
Þykir mér nóg um að sjá gæur
og kossa húsbóndans við kvikindin,
sem sleikja hans fallega andlit eyma
á milli, þegar hann ekki grefur munn
og nef í hári þeirra.
Nú enda ég með kærri kveðju.
Þinn
Eiríkur Magnússon.
HBIMURINN ER
Framhald af bls. 9.
samstarfi við WHO að skipuleggja víð-
tæka bólusetningarherferð gegn misling-
um í Afríku.
• Rauðir hundar. Þeir eru vandamál,
sem hvervetna veldur miklum áhyggj-
um. Börn og unglingar, sem fá þá, taka
sér þá tiltölulega létt, en þeir geta vald-
ið hjartabilun, vagli og alls konar van-
ekapnaði á ófæddum börnum kvenna,
er fá þá á fyrsta þriðjungi meðgöngutím-
ans. Móðirin þarf ekki að sýna nein
sjúkdómseinkenni, en fóstrið, sem hún
gengur með, hefur ekki nema helmings
líkur á því að fæðast fullkomlega eðli-
legt og verða við fulla heilsu. Versta
farsótt rauðra hunda í sögu Bandaríkj-
anna (árið 1964) olli skaða á 30.000
börnum. Þetta er ósýnilegur og öflugur
andstæðingur. Börn geta dreift veir-
unni og smitað út frá sér í vikutíma,
áður en nokkur sjúkdómseinkenni sjást.
Nýfædd börn, smituð í móðurlífi, geta
dreift veirunnL og engin lækning eða
mótefni er til.
• Heilabólga. Þessi heilabólga er
nokkuð ruglandi flokkur sjúkdóma, sem
orsakast af mörgum sýklum, en gegn
þeim finnst ekkert bóluefni. Nú er þessi
veiki einn mesti moskitó-flutti sjúkdóm-
ur á meginlandi Bandaríkjanna, og vís-
indamenn hafa nýlega uppgötvað, að
hann berst einnig með leðurblökum,
nagdýrum, slöngum og fuglum. Heila-
bólguveira, sem berst með lús og maur,
er útbreidd í Sovétríkjunum og Mið- og
Norður-Evrópu.
• Hepatitis. Af þessari lifrarveiki eru
margar tegundir. Ein orsakast af am-
öbu (skolpdýri), önnur af bakteríu og
enn aðrar af dularfullum veirum, sem
eru nú undir rannsókn. Auk þess að
skaða lifrina, getur hepatitis breytt ó-
fæddu barni í „mongólskan" fávita, ef
móðirin smitast um meðgöngutímann.
Smitandi hepátitis breiðist sennilega út
við beina snertingu við þann, sem sjúk-
ur er, eða eigur hans. Hann getur einnig
leynzt í óhreinu vatni eða skelfiski úr
óhreinum höfum. Blóð úr persónum get-
ur og verið smitandi með annarri teg-
und veikinnar — serum hepatitis —
sem er vandamál blóðbanka, þar sem
hepatitis getur verið töluvert algengur
meðal eiturlyfjanotenda, sem oft selja
blóðbankanum blóð til að borga fyrir
,strammara“. Innspýting af gamma gló-
bulin veitir vörn í nokkra mánuði gegn
emni tegund af þessari lifrarbólgu, en
raunverulegt móteitur hefur enn ekki
fundizt.
• Iðrasýking. Sumar veirur ráðast í
byrjun á meltingargöngin en vinna síð-
an mein á öðrum stöðum. Þær geta flutt
sig frá þörmunum inn í taugakerfið, þar
sem þær eru mjög hættulegar. Ein
slíkra er mænusóttarveiran, sem nýlega
hefur verið stöðvuð með bólusetningu.
Önnur tegund er Coxsackie-veiran, sem
hleypir upp bólgu í kverkum barna og
orsakar eina tegund af hálsbólgu. Þær
geta einnig valdið banvænum hjarta-
bólgum í smábörnum og sársaukafull-
um vöðvasjúkdómum í brjósti og vissum
iömunum, sem minna á milda mænu-
veiki. Þriðji flokkurinn, stytt í ECHO-
veirur, eru orsök banvænnar magaveiki
í smábörnum.
• Ilundaæði. WHO hefur nýlega gefið
út aðvörun um, að versti hundaæðis-
faraldur í heila öld sé að breiðast út i
hi-iminum. Hundaæði hefur farið minnk-
andi í löndum, þar sem hundar hafa
verið bólusettir, en er að breiðast út
meðal leðurblakna, refa, skunka (þef-
dýra), úlfa, sjakala og hreysikatta. Hin-
ar tvær tegundir bólusetningarefni og
blóðefnið (anti-serum), sem notuð hafa
verið gegn hundaæði, "hafa öll reynzt
hafa hliðarverkanir, svo að þörf er á
nýju og góðu bóluefni. Vísindamenn fýs-
ir einnig að vita fleira um ýmislegt
dularfullt í fari hundaæðisveirunnar.
Hún getur til dærnis hagað sér eins og
nokkurs konar Trójuhestur: komizt inn
í líkama og legið þar meinlaus í dái
(ekki er enn vitað hvar) og dafnað í
mörg ár, unz hún verður skyndilega
banvæn.
Bandarískir vísindamenn í Wistar-
stofnuninni í Fíladelfíu eru að reyna að
grafast fyrir leyndardóma hundaæðis-
12 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
28. ágúst 1966