Lesbók Morgunblaðsins - 08.01.1967, Blaðsíða 3

EFTIR ALBERT CAMUS
ICennarinn horfði á mennina tvo,
sem komu í áttina til hans. Annar var
á hestbaki, en hinn gangandi. Enn
höfðu þeir ekki náð að bröttu brekk-
unni neðan við skólann, sem byggður
var utan í hæð nokkurri. Með erfiðis-
rnunum mjökuðust þeir áfram í snjón-
um innan um steinana á víðáttumik-
illi og hrjóstrugri hásléttunni. 'Hestur-
inn hrasaði öðru hverju. Enn heyrðist
ekkert til hans, en andgufurnar sáust
koma úr nösum hans. Að minnsta kosti
annar mannanna þekkti héraðið. Þeir
fylgdu götuslóðanum, sem þó var hul-
inn nokkurra daga gamalli skíthvítri
snjóbreiðu. Kennarinn hélt það myndi
taka þá hálfa klukkustund að komast
upp á hæðina. Það var kalt. Hann fór
inn í skólann að sækja sér peysu.
Hann gekk í gegnum tóma og ís-
kalda skólastofuna. A töflunni höfðu
fjórar ár Frakklands, dregnar fjórum
mismunandi litum, runnið í þrjá daga
að ósum sínum. Mikið hafði snjóað um
miðjan október eftir átta mánaða þurrk,
án þess rigndi á milli, og nemendurn-
ir tuttugu, sem heima áttu í þorpum
víðs vegar á sléttunni, voru hættir að
koma. Þeir biðu eftir góðu veðri. Daru
hitaði nú aðeins annað herbergið, þar
sem hann hafðist við sjálfur, við hlið
skólastofunnar, en einnig voru dyr á
því austur að sléttunni.
Glugginn hans sneri í suður eins og
gluggarnir á skólastofunni. Þeim megin
var skólinn aðeins í fárra kílómetra
fjarlægð frá þeim stað, þar sem há-
sléttan byrjaði að halla til suðurs. 1
góðu skyggni mátti sjá þyrpingar rauð-
blárra fjallgarða, þaðan sem leið lá
inn á eyðimörkina.
Daru hafði nú hlýnað dálítið og
sneri aftur að glugganum, þaðan sem
hann hafði fyrst komið auga á menn-
ina tvo. Þeir sáust ekki lengur. Þeir
myndu því vera að klífa bratta troðn-
inginn. Himinninn var ekki eins dimm-
ur. Snjókoman hafði hætt um nóttina.
Morgunninn hafði komið í óhreinni birtu
sem varla jókst nokkuð, þó að skýjum
færi að létta. Kl. 2 e.h. mátti segja, að
dagurinn væri að hefjast. En þetta
var betra en dagarnir þrír, þegar snjón-
um kyngdi niður í myrkri, og litlir
vindsveipir rjáluðu við tvöfaldar dyr
skólastofunnar. Þá sat Daru langar
stundir í herbergi sínu og fór aðeins
út í skúrinn til að líta eftir hænsnunum
og ná sér í kolabirgðir. Til allrar ham-
ingju hafði litli vörubíllinn frá Tadjid,
næsta þo-rpi i norðurátt, komið með
vistir tveim dögum fyrir stórhríðina.
Hann myndi koma aftur eftir 48 klukku-
stundir.
E nnfremur hafði hann nóg til að
. standast umsátur, þar sem voru hveiti-
pokarnir, sem hrúgað var upp í skúrn-
um og stjórnin hafði afhent honum
sem varaforða til að útbýta meðal
þeirra nemenda sinna sem orðið höfðu
illa úti í þurrkunum. Raunverulega
hafði ógæfan sótt alla heim, þar sem
þeir voru allir fátækir. Á hverjum
degi útdeildi Daru skammti meðal litlu
barnanna. Hann vissi, að þau hefðu
saknað hans á meðan á óveðrinu stóð.
Kannski kæmi einhver faðirinn eða
stóri bróðirinn þá um kvöldið, og hann
gæti látið þá hafa korn. Það var blátt
áfram nauðsynlegt að halda í þeim líf-
inu fram að næsta uppskerutíma. Heilir
skipsfarmar af hveiti voru á leiðinni
frá Frakklandi og því varsta var lokið.
En erfitt yrði að gleyma eymdinni,
hópum tötrum klæddra vera sem reik-
uðu um í sólskininu, hásléttunni sem
sólin brenndi mánuð eftir mánuð, jörð-
inni sem smám saman skorpnaði, bók-
Væntanlega
vorkunnarmál
Ettir Sigurð Jónsson frá Brún
Sem dropar bráðins gulls svo mér dagar féllu í skaut
jafn dýrir, þungir, hættlegir og brennandi.
Af lífi mínu sérhver þeirra hluta nokkurn hlaut
og hvarf á brott með — sýnu hraðar rennandi.
Að nokkur dropinn stöðvaðist hjá mér ei tali tók,
þeir tættust lengra hraðar en þá bar að mér.
Af brunasárum dagur sérhver langri línu jók
við lesmál fyrri benja — svo sem staði sér.
I>ví fyrirgefst mér ef til vill, að bið ég nótt um náð,
til nætur flý með stökur mínar, sárin mín.
Ádegi ljósum, gullskínandi á eg enginn ráð,
en uxðu flestar gjafir hans að tárasýn.
staflega sviðnaði, og hver ein-
asti steinn vai-ð að dufti undir fótum
manns. Kindurnar féllu í þúsunda tali,
og fáeinir menn létust hér og hvar,
án þess það vitnaðist alltaf.
Maðurinn, sem bjó eins og munkur
í þessum afskekkta skóla, en ánægð-
ur með sitt og hið einfalda líf, hrjúfa
veggina, þröngan svefnbekkinn, hvítar
viðarhillurnar, brunninn og vikulegan
skammt af vatni og mat, lifði eins og
hertogi samanborið við þessa eymd. Og
svo skyndilega þessi snjór, alveg að
óvörum og án hins frelsandi regns.
Þetta einkenndi héraðið, sem var harð-
býlt bæði fyrir skepnur og menn, sem
litið gerðu til þess að bæta úr ástandi
þess. En þarna var Daru fæddur. Alls
staðar annars staðar var hann útlagi.
Hann fór út og gekk eftir stétt-
inni framan við skólann. Mennirnir
voru nú komnir hálfa leið upp brekk-
una. Hann þekkti reiðmanninn. Það
var Balducci, gamall málaliði, sem var
honum gamalkunnur. Balducci hafði
mann í bandi, Araba nokkurn, sem
gekk á eftir honum, fjötraður á hönd-
um og laut höfði. Málaliðinn veifaði
í kveðjuskyni, en Daru svaraði ekki,
var önnum kafinn við að virða fyrir
sér Arabann klæddan upplitaðri, blárri
yfirhöfn, grófum ullarsokkum og il-
skóm og höfuðið hulið þröngum, lágum
vefjarhetti. Þeir komu nær. Balducci
hélt í við hestinn til þess að meiða ekki
Arabann, og þeir nálguðust hægt.
Þegar koinið var í heyrnarmál, hróp-
aði Balducci: „Það tók mig klukku-
stund að komast þessa þrjá kílómetra
frá E1 Ameur og hingað.“ Daru svaraði
ekki. Stuttur og breiður í þykku peys-
unni sinni horfði hann á þá nálgast.
Arabinn lyfti aldrei höfði. „Halló“,
sagði Daru, þegar þeir komu upp á
stéttina. „Komið inn og vermið ykkur.“
Balducci sté með erfiðismunum aí
baki, án þess að sleppa reipinu. Hann
brosti við kennaranum undan stinnu
vfirskegginu. Lítil djúpsett og dökk
augu hans undir sólbrenndu enni og
munnurinn umkringdur hrukkum gerðu
svip hans ákafan og athugulan. Daru
tók i beizlið og fór með hestinn inn
í skúrinn og sneri síðan aftur til mann-
anna tveggja, sem nú biðu hans inni
í skólanum. Hann lét þá fara inn í her-
bergi sitt. „Eg ætla að hita upp skóla-
stofuna“, sagði hann. „Það fer betur
um okkur þar.“ Þegar hann kom aftur
inn í herbergið, sat Balducci á bekkn-
um. Hann hafði leyst bandið, sem batt
hann við Arabann, en hinn síðarnefndi
hnipraði sig saman við ofninn. Hendur
hans voru enn bundnar, en vefjarhett-
inum hafði hann ýtt aftur og horfði
nú í átt til gluggans. í fyrstu sá Daru
aðeins stórar varir hans, þykkar, mjúk-
ar, næstum blökkumannslegar. Samt
var nef hans beint og augun dökk og
logandi. Undan vefjarhettinum kom í
ljos þrjózkulegt andlit. Hörundið var
sólbrennt en nokkuð lýst af kuldan-
um, svipuiúnn var i senn áhyggju-
fullur og uppreisnargjarn og snart það^
Daru, þegar Arabinn sneri sér að hon-
um og horfði beint í augu hans.
„Farið inn í næsta herbergi“, sagði
kennarinn. „Ég ætla að hita handa
ykkur myntute."
„Þakka þér fyrir“, sagði Balducci.
„En sá starfi. Eg vona, að ég geti fljótt
dregið mig í hlé.“ Hann ávarpaði fang-
ann á arabísku: „Komdu.“ Arabinn reis
Framhald á bls. 9
8. janúar 1967.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 3