Lesbók Morgunblaðsins - 12.11.1967, Blaðsíða 10

Rússar og Bandaríkjamenn kvikmynda dr. Doliffie
HH II \KKIS3>\ iHi
1300 LUFANDI DYR
Rex Harrison í hlutverki dr. Dolittle.
Nú á að fara að kvikmynda
hina frægu sögu um Dagfinn
dýralækni — „Doctor Dolittle",
en höfundurinn Hugh Lofting,
var merkur maður og segir hér
lítillega frá honum.
H inn 12. desember n.k.
verður jrumsýnd í London
kvikmynd sem án efa á eftir
að draga að sér fjölmarga
áhorfendur um allan heim, og
ef að líkum lætur verða í
áhorfendahópunum fulltrúar
allra aldursflokka. Hér er um
að ræða kvikmyndina „Doctor
Dolittle“ sem gerð er eftir
samnefndri sögu. Aðalhlut-
verkið leikur Rex Harrison,
en auk hans kemur fram
fjöldi kunnra leikara að
ótöldum allskonar dýrum sem
gegna stórum hlutverkum í
kvikmyndinni.
Höfundur „Doctor Dolittle“
var Hugh Lofting sem álitinn
er einn mesti frásagnarmeist-
ari þessarar aldar á sviði
barnabóka. Fyrsta Dolittle-
bókin varð til i fyrri heims-
styrjöldinni. Lofting var þá
staðsettur í Frakklandi og tók
að skrifa börnum sínum
mynds1zreytt bréf til þess að
dreifa huganum frá ömur-
leika stríðsins og viðbjóði.
Þess* bréf urðu síðar efni
fyrstu bókar hans, sem kom
út \920. Síðar fylgdu 11 aðrar
bakur i kjölfarið og árið 1923
fékk hann Newbery-verð-
launin þegar önnur bók hans
um Doctor Dolittle kom á
markað. Bækur Loftings hafa
verið þýddar á nœstum öll
heimsins tungumál og nú
mun fyrsta bókin vera
væntanleg hérlendis innan
skamms.
Og hvað er svo efni bók-
anna? Þœr segja frá manni,
Dolittle að nafni og sem
hlotið hefur heitið Dagfinnur
á íslenzkunni. Dagfinnur er
læknir að menntun en hugur
hans er allur bundinn við
dýrin. Hann fyllir húsið sitt
af dýrum og það veldur því
að fœrri og fœrri menn sækja
til hans lækningu. Tekjur
hans minnka að sama skapi
og sjúklingunum fækkar og
því horfir illa fyrir Dagfinni
fjárhagslega. Þá skeður það
einn dag að páfagaukurinn
hans, hún Pála, fer að tala við
Dagfinn og býðst til að kenna
honum dýramál. Er ekki að
orðlengja það, að Dagfinnur
lærir nær öll heimsins dýra-
mál og tekur upp dýralækn-
ingar, sem hann stundar jafn-
vel í hinni svörtustu Afríku.
Sagan af Dagfinni dýra-
lækni eða Dolittle skal ekki
rakin hér en þess má geta að
frá upphafi hafa kvikmynda-
framleiðendur boðið offjár
fyrir réttinn til að kvikmynda
sögurnar. Þeirra á meðal var
hinn frægi Walt Disney, en
öllum tilboðum var neitað.
Árið 1964 féllst Lofting-fjöl-
skyldan þó loks á að kvik-
myndafélagið Twentieth Cen-
tury Fox mætti gera kvik-
mynd eftir sögunum, en það
hafði þá tryggt sér Rex Harri-
son í aðalhlutverkið, og fimm-
tán hundruð lifandi dýr hon-
um til aðstoðar. Áætlað er að
kvikmyndin kosti milli 15 —
20 milljónir dollara í fram-
leiðslu og kvikmyndunin
hefir verið geysilegt þolin-
mœðiverk. Rex Harrison
komst t. d. fljótlega að því að
ýmsir erfiðleikar eru því
samfara að leika á móti páfa-
gauki. „Það getur verið nógu
erfitt — segir hann — að hafa
konu fyrir mótleikara, en
páfagauk, þar kemur margt
nýtt í ljós“. Páfagaukurinn,
sem leikur Pálu, var valinn
sökum þess að hann hafði
aldrei lœrt að tala, og voru
því setningarnar talaðar fyrir
hann. En eftir sex vikna vinnu
við kvikmyndunina lærði
hann að segja eitt orð, og dag
einn þegar Harrison var i
miðju sönglagi, hrópaði páfa-
gaukurinn skyndilega: „Hlé“
og eyðilagði þar með langa
upptöku.
Páfagaukurinn var þó ekki
eina dýrið sem vandræðum
olli. Sippi, simpansinn, hans
Dagfinns stríddi geit þangað
til hún í geðshræringu át
hluta af kvikmyndahandrit-
mu, og selur sem kemur
mikið við sögu fékk nýjan
fisk í hvert skipti, sem hann
kyssti Dagfinn dýralækni.
Dag einn, þegar búið var að
margendurtaka þetta atriði
að skipan leikstjórans, sem
áldrei var nógu ánœgður, var
selurinn orðin svo saddur og
þungur að hann féll í vœran
svefn. Frekari kvikmyndun
varð því að bíða þar til hon-
um þóknaðist að vakna aftur.
Það eru fleiri en Banda-
rikjamenn sem eru að kvik-
mynda söguna um Dagfinn
dýralœkni; Rússar eru að
kvikmynda söngleik um sama
efni og tefla þar fram sínum
fœrustu mönnum.
Hvernig maður var svo
Hugh Lofting? Eftirfarandi
grein, sem birtist i tímaritinu
Life og er eftir son hans
Colin Lofting, bregður upp
örlítilli mynd af því í hverju
löfrar hans sem heillað hafa
fólk á öllum áldri, voru og
eru fólgnir.
Colin sonur hans var ungur
drengur meðál kúreka vestur
á sléttum Bandaríkjanna,
þegar faðir hans, rithöfundur-
inn, kom þangað í heimsókn.
Hér hefst frásögn Colins:
Hugh Lofting, sérkennifegur ma&ur og dýraverndari
E g held, að ég hefði getað fyrirgeíið
pabba allt — nema það að vera í legg-
hlifum — jafnvel enska málhreiminn,
spumingarnar um álit mitt á ævintýr-
um hans og tal um ýrnsa hluti, sem
ég forðaðist að siegja kúrekunum. En
leg.ghlífar — hamingjan góða. Hu.gsaðu
þér slíkan mann koma í tjaldbúðir á
Laramie-sléttunum á heitum og þurrum
degi, þegar kúrekarnir bregða treflun-
um fyrir vit sér, hugsaðu þér, að hann
stígi út úr ferðavagni í lenskum klæð-
isfötum, með perlugráan hatt og í legg-
hlíf.um.
í»etta gerðíst seint í ágúst 19-30, svo
að é,g hef verið á fimmtánda árinu.
Pabbi var fjörutíu og fjögurra. Ég hafði
dvalizt um sumarið á bændabýli
skammt frá Tiie Siding í Wyoming, og
hann hafði símað þangað til mín og
leyft mér að fara með Jay Sudduth
í (Sléttulieiðangur, þar isem menn höfð-
ust við í tjaldbúðum, og snöruðu villta
hesta, sem seldir voru í hundafóður-
verksmiðju í Illinois. Pabbi hafði farið
vestur á strönd á einhverja bókavarða-
samkomu, og nú var hann á aust-
urleið aftur og ætlaði að koma við
hjá okkur tii þess að hitta mig.
— Þú virðist ekki hlakka sérlega
mikið til komu hans, sagði Jay Sudd-
uth við mig daginn, s-em ég fékk sím-
skeytið.
— O, jú, mig langar til að hitta
hann, sagði ég. — En hann er svo ó-
líkur ykkur hérna, og sumt í fari ykk-
ar og starfi mun hann alls ekki skilja
— til dæmis brennimierkinguna. Hann
telur hana grimmdarverk.
Ég vissi raumar ekki, hvern'ig ég átti
að fara að því að skýna þetta fyrir
Jay. Eftir lát mömmu h.afði pabbi ver-
ið mér mjög góður og nærgætinn á
ýmsa lund, en þegar drengsnáði er að
baksa við að ver.a fullgil-dur kúreki,
kærir hann isig -ekki ium, að f.aðir hans
sé að kom-a í heim^ókn — allra sízt
faðir minn. Þegar Jay eða hinir kú-
rekarnir höfðu spurt mig um hamn,
sagði ég þeim eitthvað um það, að
nærri hefði legið að hann fengi Vikt-
oríu-krossinn, að hann hiefði v-erið verk-
fræðingur í Afríku og málmieitarmaður
í Kanada, áður en hann kvæntist. E-n
ég forðaðist að minnast á það; að hann
væri rithöfundur. Hvernig í ósköpun-
um á maður aö fara að því að segja
kúrekum, að faðir manns skrifi bæk-
■ur um lækniskríli, sem tal'ar við dýr
á máli þeirra sjálfra? Og hvernig á
maður að s-egja k-úrekum frá því, að
þassi dýr eigi við ým^an vanda að
]0 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
12. nóvember