Lesbók Morgunblaðsins - 27.01.1974, Blaðsíða 9

urnar og teiknuðu við þær
pennateikningar. En kápu-
teikningar eru í litum.
Hér er um aS ræða merki-
legt framtak i útgáfu og eru
þjóðsögurnar vissulega þess
verðar, aS dálítið sé hlaSið
undir þær við ellefu hundruð
ára afmæli íslandsbyggðar.
Gjarnan hefði ég kosið að
geta hrósað þessu í bak og
fyrir, en þaS er því miður
erfitt. Bersýnilegt er, að
þessu unga fólki lætur betur
að vinna í litum; kápu-
teikningarnar bera oftast af
að minni hy.ggju og þess-
vegna eru heftin mjög ásjáleg
tilsýndar. Og þá er að vísu
hálfur björninn unninn. Um
teikningarnar sjálfar við þjóð-
sögurnar væri ugglaust bezt
að segja sem minnst; annað
hvort hafa þessir ungu
teiknarar ekki áhuga á verk-
efni af þessu tagi og kasta
þessvegna til þess höndun-
um, eða getan verður að
teljast alveg ótrúlega slöpp
meSaS við vel skólað fólk.
Þó er til í dæminu, að hinir
svinnu teiknarar hafi verið i
„óstuði" af einhverjum
ástæðum, líkt og taflmenn,
sem tefla undir getu. Bragi
Ásgeirsson minntist á i gagn-
rýni í Morgunblaðinu að
myndirnar hlytu að vera
„undir getu" og vegna skói-
anna, sem hafa útskrifað
þetta fólk og þess sjálfs,
skulum við vona að það sé
rétt. Sá er þó kosturinn við
að ráða unga listamenn til
starfans, aS búast má við að
þeir nálgist efnið frá nýju
sjónarhorni; jafnvel að þeir
færi hinar sígildu þjóðsögur
að einhverju leyti til nútim-
ans. Þetta hefur þó aðeins
tekizt hjá Gylfa Gislasyni og í
forsiðumyndinni hjá Guð-
mundi Ármanni Sigurjóns-
syni. Forsiðumynd Gylfa frá
Árbæ kemur mjög á óvart og
er prýðisgóð, auk þess er
skoplegt að sjá turninn á
Hallgrimskirkju snarhallast.
En Gylfi sameinar þarna á
listrænan hátt torfbæinn i Ár-
bæ og tákn nútímans, sem
eru háspennumöstrin og
blokkirnar.
Forsiðuteikning Guðmund-
ar Ármanns af kerlingunni og
skrattanum er nútímalegust
af öllu þvi, sem þarna er lagt
til málanna: Skilgetið af-
kvæmi poplistar og mynda-
sagna. Hýbýlin eru líka nú-
timaleg, en ekki hin gamla,
hefðbundna baðstofa.
Langsamlega dramatískust
er forsiðumynd Guðrúnar
Svövu Svavarsdóttur: Andlit i
klettóttu landslagi, mikið
notað myndefni, sem hér er
meðhöndlaS á sérstæðan og
persónulegan hátt.
Kápumynd Jóhönnu Þórð-
Framhald á bls. 12.
„Ekkert verður gert fyrr en ég kem", sagði sá sem átti að
hengja. Teikning eftir Guðmund Ármann Sigurjónsson.
„Þú nýtur þess guð, ég næ ekki til þin", sagði kerlingin.
Teikning eftir Jöhönnu Þórðardóttur.
r
Oxneyjarbræður koma í kaupstað. Teikning eftir Þorbjörgu
Höskuldsdóttur.
Þórir Haukur Einarsson:
Hugsað til
tveggja
meistara
í Lesbók Morgunblaðs-
ins hinn 30. desember sl.
birtist hugleiðing eftir
Hannes Pétursson i minn-
ingu Magnúsar Björnsson-
ar á Syðra-Hóli. Yfirskrift:
HUGSAÐ TIL EIIMS
MEISTARA.
Sjaldséðir hvitir hrafnar.
Það gerist víst ekki á hverj-
um degi, að þjóðfrægt
skáld leggi leið sína til
Skagastrandar. Það, sem
gerir heiður byggðarlags-
ins tvímælalausan varð-
andi þessa heimsókn, ersú
óvænta staðreynd, að
heimsóknin er ekki til-
viljun, ekki óhjákvæmi-
legur áfangi lengri ferðar.
Listamaðurinn á gagngert
erindi þarna norður á
ströndina. Hann er aS leita
að einhverju, sem hann
telur sig munu finna þarna
og vill meS engu móti fara
á mis við.
En hvað er ég aS blanda
mér óboðinn i þessa pila-
grimsför Hannesar Péturs-
sonar til Skagastrandar?
Til þess liggja ástæður, er
nú skal greina. Þegar ég
las grein Hannesar, varð
mér innanbrjósts eitthvað
likt og manni, sem vegna
tilviljunar augnabliksins er
þannig staðsettur, að hann
hefur góða yfirsýn yfir fjöl-
farin gatnamót. ViS slik
tækifæri getur svo margt
boriS fyrir augu, eins og
allir vita. Kannski sjáum
við skyndilega aðsteðjandi
árekstur og slys, án þess
að fá þar nokkru um þok-
að. Eða við sjáum tvær
manneskjur leita hvor
annarrar, nálgast, en
farast svo á mis og fjar-
lægjast á ný.
Það var eitthvaS í ætt
við þaS siðar nefnda, sem
ég þóttist hjá fyrir mér við
lestur nefndrar greinar. Að
sjálfsögðu ekki svo að
skilja, að mér sé ekki Ijóst,
aS Hannes Pétursson hefir
þegar að eigin eðlisávisan
fundið Magnús Björnsson
sem listamann, enda um-
rædd för hans beinlinis
ávöxtur þeirra kynna. Eigi
að siður er Ijóst af grein
Hannesar, að hann er kom-
inn þarna norður til að
kynnast nánar, ef verða
mætti, persónuleika
manns, er með verkum
sinum hefur tekiS hug
hans fanginn og valdið
honum næsta tregabland-
inni löngun eftir nánari
kynnum. En hér er hængur
á. Magnús bóndi á Syðra-
Hóli er genginn til hvíldar
fyrir nokkru. Ferðalangur-
inn veit þetta, og þvi er
hann kominn — „í þeim
einu erindagerðum að
horfa heim til föðurtúna
Magnúsar Björnssonar."
„Syðri-Hóll á Skaga-
strönd er vinalegur bónda-
bær. Þar er hvitt íveruhús
undir grænmáluðu þaki, . .
." Þetta er vissulega rétt.
Þarna er snyrtilegt og hlý-
legt ibúðarhús, eins og við
var að búast á þeim bæ. En
þarna eru líka einmitt
krossgötur hins gamla og
hins nýja, og skáldiS má
gæta sín vel að láta ekki
villa um fyrir sér, ef það
ætlar ekki að farast á mis
við meistara sinn. Magnús
er ekki þarna. Litum utar
og ofar.
.....en út og upp í túni
er trjáreitur." — ÞaS var
gott, aS gesturinn tók eftir
þessum trjálundi. Hann
leynir á sér.
íbúðarhúsið á Syðra-
Hóli er til þess að gera
nýlega byggt. Flestir þeir,
sem á undanförnum ára-
tugum hafa ferðast fram
og aftur milli Blönduóss og
Skagastrandar, muna vafa-
laust eftir gamla bænum
með tilheyrandi trjágarði
uppi á hólnum. Þessi bær
var listaverk og augnayndi
þeim, sem um veginn fóru.
Ekki vegna þess, að hann
væri svo sérstaklega reisu-
legur, sem kallaS er, held-
ur líklega miklu fremur
vegna hins hógværa yfir-
bragðs og látlausa þokka.
Fegurð hans var meira í
ætt við gleym-mér-ei en
rósir skrúðgarðsins. Stað-
setningin á hólnum,
byggingarstíllinn, trjá-
garðurinn, túnið, lands-
lagiS, fjöll og himinn, —
Framhaid á bls. 12.