Lesbók Morgunblaðsins - 25.01.1976, Blaðsíða 15

bls. 116. Tjr „Verðleikar bænda-
stöðunnar.“)
„Þið bændur og búalið sem oft
eigið annríka og hvíldarlitla daga,
verið ykkur þess meðvitandi hve
gott og göfugt verk þið eruð að
vinna. Jarðyrkja ykkar er sam-
starf við sjálfan skaparann, og
hann hefur velþóknun á ykkur.
Og gleymið þvl aldrei að það er
hann sem ávöxtinn gefur.“ (Sjálf-
stætt fólk, II. útgáfa, bls.
28.-29.)
IX.
„. . . húsmóðirin, ... — Það er
ekki út I bláinn, að þetla
virðingarnafn hefur verið sett á
forráðakonu hvers heimilis,
heldur hafa feður vorir og áar
fundið til þess, að hún bar móður-
hug til heimilismanna, sá þeim
ekki einungis fyrir þvf, sem
likaminn þurfti með, heldur ljet
móðurhug sinn Ijóma yfir allri
sambúðinni..(Hlfn 1929, bls.
118. Úr ,,Samúð.“)
„Húsmóðirin, — það er ekki út I
bláinn áð þetta virðíngarnafn
hefur verið gefið forráðakonu
hvers heimilis, heldur afa feður
vorir og áar fundið til þess að hún
bar móðurhug til heimilismanna,
sá þeim ekki aðeins fyrir því sem
likaminn þurfti með, heldur lót
móðurhug sinn ljóma yfir allri
sambúðinni.“ (Sjálfstætt fólk, II.
útg. bls. 28.)
X.
„En gætið þess allar, þjer
konur, sem öðlist þá virðingar-
stöðu að verða mæður barna eða
heimila, að þeirri stöðu fylgja
skyldur, og þær skyldur eru svo
víðtækar og háleitar, að þær bera
með sjer blessun I þriðja og
fjórða lið, já, jafnvel f þúsund
liðu.—“ (Hlín 1929, bls. 118. Úr
,,Samúð.“)
;,En þess skyldi hver kona gæta
sem öðlast þá virðíngarstöðu að
verða móðir barna og heimilis, að
þær skyldur eru svo viðtækar og
háleitar að þær bera með sér
blessun I þriðja og fjórða lið, já
jafnvel I þúsund liðu.“ (Sjálf-
stætt fólk, II. útgáfa. bls. 28.)
XI.
„Jeg efast ekki um, að öllum
konum muni virðast það ókleyft
starf, að gera hcimili sitt þannig:
Að hvar scm litið er „sje ljósbrot
eitt“. Gefa hverju smávæginu það
afl, að það geti borið f brjóst
þeirra, sem á heimilunum eru,
birtu í engilslíki. Gcra svo röít eg
frítt innan veggja að úr hverjum
hug hverfi alt hatur og beiskja og
hverjum einum finnist hann sæll
og sáttur við alt og alla, og finnist
hann eignast mátt til þrekvirkja.
Og að þeim, sem á hcimilinu eru,
virðist eins og Guð sjálfur leiði þá
um vorlönd eilífra hugsjóna. Að
öllum finnist þeir vera hreinir,
frjálsir og hugdjarfir, og finni
skvldleika sinn við Guð og kær-
lcikann.—“ (Hlfn 1930, bls. 102
Úr „Móðir, kona, meyja.“)
„Ég efast ekki um að mörgum
konum muni þykja það ókleift
starf að gera heimili sitt þannig
að hvar sem litið er sé ljósbrot
eitt; gefa hverju smávæginu það
afl að það geti borið I brjósti
þeirra sem á heimilinu eru birtu í
eingilslíki; gera svo rótt og frítt
innan veggja að úr hverjum huga
hverfi alt hatur og beiskja og sér-
hverjum finnist hann eiga mátt
til þrekvirkja; og að heimilisfólk-
inu virðist einsog guð sjálfur leiði
það um vorlönd eilífra hugsjóna;
að öllum finnist þeir vera hreinir
Framhald á bls. 22
Smö-
saga
eftir
ERNEST
HEMINGWAY
Jön
Bjarman
þýddi
Teikning: Friðrika Geirsdóttir.
Gamall maðurvið brúna
Gamall maSur í afar ryk-
föllnum fötum og með
stálspangagleraugu sat við
vegkantinn. Það var flot-
holtabrú yfir ána; kerrur,
vörubilar, konur, karlar og
börn voru að fara yfir á
brúnni. Múlasnarnir áttu i
erfiðleikum með kerrurnar
þegar kom að bröttum
bakkanum upp frá brúnni,
svo hermennirnir lögðust á
hjólin og toguðu i pilárana.
Vörubilarnir fóru stynjandi
og rymjandi upp bakkann
og héldu áfram og hurfu,
meðan sveitafólkið óð
rykið og mölina upp i ökla.
Gamli maðurinn sat eftir
hreyfingarlaus. Hann var
of þreyttur og komst ekki
lengra. Mér var ætlað að
fara yfir brúna, athuga
brúarsporðinn fyrir handan
og fylgjast með hve langt
væri i óvininn. Það voru
ekki margar kerrur eftir
núna og fótgangandi fólki
hafði einnig fækkað, en
gamli maðurinn var þarna
enn.
„Hvaðan komið þér?"
spurði ég.
„Frá San Carlos,"
svaraði hann og brosti.
Hann talaði um heimabæ
sinn og það hlýjaði honum
i hjarta svo hann brosti.
„Ég hugsaði um dýrin,"
útskýrði hann.
„Jæja," svaraði ég og
skildi hann ekki alveg.
„Já", sagði hann, „sjáið
þér til, ég varð eftir og
hugsaði um dýrin. Ég var
sá siðasti, sem yfirgaf
bæinn."
Hann leit hvorki út fyrir
að vera kúasmali né fjár-
maður. Ég horfði á svörtu
rykugu fötin hans og grátt
rykugt andlitið og stál-
spangagleraugun og
spurði;
„Hvaða dýr voru þetta?"
„Það voru allskonar
dýr," svaraði hann og
hristi höfuðið, „en ég varð
að skilja þau eftir."
Ég horfði á afrikulegt
landslag Ebró-óshólmanna
og var að hugsa um hve
langt væri þangað til
óvinirnir kæmu i Ijós. Á
meðan hlustaði ég eftir
fyrsta hávaðanum, sem
gæfi til kynna þennan und-
arlega hlut, sem kallast
sprengisamband. Gamli
maðurinn var þarna enn.
„Hvaða dýr voru þetta?"
spurði ég.
„Það voru samtals þrjú
dýr," svaraði hann.
„Það voru tvær geitur
og köttur. Og svo voru það
lika fjögur pör af dúfum."
„Og þér urðuð að skilja
þetta eftir?" spurði ég.
„Já. Það var út af stór-
skotahriðinni. Herfor-
inginn sagði mér að fara út
af störskotahríðinni."
„Eigið þér enga fjöl-
skyldu?" spurði ég og
horfði yfir brúna. Það voru
enn nokkrar kerrur á
hraðri ferð niður bakkann
hinumegin.
„Nei," svaraði hann.
„Það voru bara þessi dýr,
sem ég var að tala um.
Kötturinn hugsar um sig.
En ég má ekki til þess
hugsa, hvað verður um
þau hin."
„Hvar eruð þér i
pólitik?" spurði ég.
„Ég er i engri pólitik,"
svaraði hann, „ég er sjötiu
og sex ára gamall. Ég er
búinn að ganga tólf
kilómetra og ég held ég
komist ekki lengra."
„Þetta er ekki góður
staður að stoppa á,"
svaraði ég. „Ef þér komizt
ögn lengra þá eru vörubilar
við veginn hjá afleggjaran-
um til Tortosa."
„Ég ætla að hvila mig
smástund," sagði hann.
„Siðan ætla ég að halda
áfram. Hvert fara þessir
vörubilar?"
„Til Barcelona," svaraði
ég
„Þar þekki ég engan,"
sagði hann. „En þakka
yður samt fyrir. Þakka
yður kærlega fyrir."
Hann horfði á mig tóm-
um, þreyttum augum og
hélt siðan áfram að tala
eins og til að létta á
áhyggjum sinum.
„Það er allt i lagi með
köttinn, hann sér um sig.
Maður þarf ekkert að vera
órólegur út af kettinum.
En það eru þau hin. Hvað
haldið þér að verði um þau
hin?"
„Þau bjarga sér sjálf-
sagt."
„Haldið þér það?"
„Hvers vegna ekki?"
svaraði ég og horfði yfir
ána. Nú voru altar
kerrurnar farnar.
„En hvað gera þau i stór-
skotahriðinni? Nú var mér
sagt að fara út af stór-
skotahriðinni."
„Skilduð þér dúfnabúrin
eftir opin?" spurði ég.
„Já."
„Þá fljúga þær."
„Já, auðvitað fijúga
þær. En hin, ég má ekki til
þess hugsa, hvað verður
um þau."
„Ef þér eruð úthvíldur,
þá ættuð þér að fara," ráð-
lagði ég honum. „Þér
skuluð standa á fætur og
reyna að ganga svolitið."
„Þakka yður fyrir,"
sagði hann og staulaðist á
fætur. Hann riðaði fram og
aftur og settist siðan aftur
i rykið.
„Ég var bara að lita eftir
dýrunum," sagði hann
dauflega, en hann talaði
ekki lengur til min. „Ég
var bara að lita eftir dýrun-
um."
Það var ekkert, sem ég
gat gert fyrir hann. Það var
páskadagur og fasistarnir
sóttu fram til Ebro. Þetta
var grár og lágskýjaður
dagur svo flugvélarnar
voru ekki á lofti. Það, og
svo hitt, að kettir geta séð
um sig sjálfa, var eina
gæfan, sem hafði fallið
þessum manni í skaut.