Lesbók Morgunblaðsins - 03.07.1976, Blaðsíða 15

BÍLAR
Mazda
929
Af einstökum tegundum
bfla mun hér á landi hafa
selzt mest af Mazda á sfð-
asta ári og sá meðbyr stend-
ur enn. Astæða er augljós-
lega tvfþætt: Verðið hefur
af einhverjum ástæðum ver-
ið talsvert lægra en á öðr-
um sambærilegum bflum og f
öðru lagi er Mazda vandaður
og góður bfll. 1 þriðja lagi
mætti ef til vill nefna, að útlit-
ið er mjög þokkalegt og fellur
áreiðanlega vel að hinum al-
menna smekk. Umboðið hefur
flutt bílana inn beint og milli-
liðalaust frá Japan og það á
sinn þátt f hagstæðu verði.
Vinsælustu gerðirnar eru
Mazda 818 og Mazda 929, sem
hér verður Iftillega f jallað um.
Sú breyting hefur orðið á
Mazda 929 frá f fyrra, að nýir
höggdeyfar eru bæði að aftan
og framan. Þeir ná lengra út
frá bflnum og ættu að geta
komið að raunverulegu gagni f
stað þess að vera einkum fyrir
augað. Auk þess hefur átt sér
stað „andlitslyfting" að fram-
an, sem telst til bóta. Tveggja
dyra útgáfan er rennileg og f
stórum dráttum vel teiknaður
bfll, en rými f aftursæti er
illilega fórnað útlitsins vegna.
Krómuð vatnskassahlffin er
vlst raunverulega úr plasti og
Eins og raun á við um japanska bfla yfirleitt, er góður og vandaður
frágangur einkennandi fyrir Mazda 929 og mikil alúð lögð við smá-
atriði. Það er svo aftur á móti smekksatriði, hvort hnota úr plasti fer
vel í mælaborðinu.
■
Mazda 929 hefur fengið nýtt andlit eins og sjá má á myndinni. Þar
skiptir mestu máli nýr höggvari, sem nær lengra út frá bflnum og gæti
þessvegna komið að raunverulegu gagni.
sama er að segja um plötuna á
afturendanum. Þetta er að
sjálfsögðu gert til þess að
halda framleiðslukostnaði
niðri og hefur hliðstæð þróun
átt sér stað f bandarfskum
bflaiðnaði. Plast getur vissu-
lega átt rétt á sér í einstaka
hlutum, en hitt er svo ef til vill
vafasamara, þegar farið er að
nota plast til að Ifkja eftir
harðviði í brezkum yfirstéttar-
bflum. Stýrið f Mazda 929 er úr
slfkum dáindisviði og mælarn-
ir f mælaborðinu eru fagur-
lega innfelldir f hnotu — úr
plasti. Að sjálfsögðu er hér um
smekksatriði að ræða, en mfn
skoðun er sú, aö bezt sé að
plast sé bara plast og að ekki
sé reynt að gera úr þvf neitt
annað.
Mælaborðið er mjög vel
formað, en það er eins og fyrri
daginn; aldrei virðast Japanir
fá brúklega hugmynd sjálfir,
allt verður að fá að láni frá
öðrum. Mælaborðið a tarna er
ættað frá Pontiac og hefur það
verið vinsælt f ýmsum gerðum
amerfskra bfla. Þar er allt
Ijóst og vel sýnilegt: Snúnings-
hraðamælir, hraðamælir,
benzfnmælir og hita, en Ijós
fyrir hleðslu og smurning.
Framsætin eru bæði vel
formuð og klædd nfðsterku og
fallegu flauelisáklæði. Oft er
erfitt að komast f aftursæti
bfla af þessu tagi, en hér hefur
það verið auðveldað til muna á
þann hátt, að framsætið
rennur sjálfkrafa áfram um
leið og bakinu er hallað fram
— og sfðan sjálfkrafa aftur f
sömu stöðu, þegar bakið er
reist við. Aftursætið getur
naumast talizt nema fyrir
börn, að minnsta kosti ekki f
lengri ferðalögum. Astæða er
til að vekja athygli á aftur-
sætunum f station-gerðinni;
þau eru mjög vel gerð og þar
er fullkomlega nægileg hæð
undir loft.
1 akstri er Mazda 929 yfirleitt
ánægjulegur, en ólfkt kann
hann betur við sig á malbiki
en malarvegi. Þar kemur til að
hann er f fyrsta lagi á radial-
dekkjum (sem voru ef til vill
lítið eitt of hörð á þessum bfl)
en f öðru lagi er fjöðrunin
ekki þannig að beinlfnis sé
gert ráð fyrir því að hann
standi sig á þessum vettvangi.
Þó er alls ekki slæmt að aka
Mazda 929 á möl, en hann
nýtur sfn ekki til fulls þar. A
malbikinu liggur Mazda 929
eins og klettur og svarar í alla
staði rétt og skemmtilega.
Ekki liggja fyrir tölur um. við-
bragðshraða, en hann virðist
all góður, enda er bfllinn bú-
inn 115 hestafla vél', fjögurra
strokka vatnskældri. Búinn er
hann gormafjöðrum að fram-
an en blaðf jöðrum að aftan og
drif er á afturhjólum. í þessari
gerð er stutt sportbflaskipti-
stöng, sem vinnur framúrskar-
andi vel eins og raunar öll
stjórntæki bflsins. Eins og
margoft hefur verið tekið
fram áður f þessum þáttum,
hljóta umsagnir að miðast við
verð og sé tekið mið af verðinu
á Mazda 929 og borið saman
við ýmsa bíla sem kosta um og
yfir tvær milljónir, er erfitt að
kvarta um einstök atriði eða
frágang. Eitt, sem telst til
fyrirmyndar er það, að þunn-
um plastræmum er komið
fyrir á milli, þar sem króm
snertir málm og ryð vill mynd-
ast með tfmanum.
Lengdin er samtals 4.4 m,
breiddin 1.66 m og hæðin 1.38
m. Umboð hefur Bflaborg og
samkvæmt upplýsingum
þaðan 21. júní, er verðið 1680
þúsund með ryðvörn. Fjögurra
dyra útgáfan er lftið eitt ódýr-
ari, kostar 1630 þúsund en
Station-gerðin kostar 1730 þús.
Um nokkurra ára skeið
hefur Mazda verið fáanlegur
með hinni nýju Wankel-vél,
sem bæði hefur kosti og galla.
Hún er æði eyðslufrek, en
vinnur vel og er óvenju hljóð-
lát. Wankelútgáfan var mikið
stfluð uppá Bandarfkjamark-
aðinn, þar sem Mazda hefur
selzt í miklu magni, en f olfu-
kreppunni datt áhuginn fyrir
Wankelvélinni niður. Mazda
hélt samt áfram að framleiða
bfla með Wankelvél og hefur
sala á þeim farið mjög vaxandi
að nýju f Bandarfkjunum.
Hingað til lands hafa nokkrir
bílar verið fluttir með
Wankelvél, m.a. nú nýlega og
hefur ekki gengið erfiðlega að
selja þá. Hinsvegar er ekki að
sjá að Wankelvélin sé á leið-
inni með að útrýma hinni
hefðbundnu gerð, sem ekkert
breytist f aðalatriðum. g.
Hversdagslíf
I rússnesku
bœndasamfélagi
Framhald af bls. 6
bekkir, nokkrir stólar og tjald-
rekkjur. Aðeins ég, leigjandinn,
naut þeirra hlunninda að hafa lak
í rekkjunni.
Gestgjafar mfnir voru sérlega
gestrisið og elskulegt fólk. Þegar
þau sáu, að ég hafði komið í bfl,
spurðu þau beinlfnis, hvort ég
mundi fara til Moskvu (um 220
km leið) meðan ég dveldi hjá
þeim. Þegar ég kvað já við þvf,
sagði kona gestgjafa mfns, Anna
Jefimovna, óðara, að ef hún hefðil
vitað það hefði hún ekki látið mig
borga fyrir húsnæðið. I staðinn
fyrir að krefjast peninga bað hún
mig að taka með mér frá Moskvu
sitt af hverju; það voru tvö
kíló af reyktum pylsum, fimm
kfló af sykri og svolftið af geri,
eða „eins mikið og mögulegt er“.
„Það væri indælt, ef þér gætuð
Ifka fengið svolftið af mjöli;“
sagði hún og andvarpaði. En mað-
ur hcnnv leit á hana hálfvand-
ræðalegur og hún bandaði hend-
inni til merkis um uppgjöf. „En
ég veit, að þér fáið það ekki,“
sagði hún.
Það er kuldaleg staðreynd, að
mikill skortur er á mjöli og það
fæst ekki einu sinni í Moskvu. Því
er úthlutað, einu kflói á nef hvert
en einungis á opinberum hátfðis-
dögum og á nýári.
Eg spurði hina ágætu Önnu
Jefimovnu ekki til hvers hún ætl-
aði að nota gerið þar scm ekkert
mjöl væri að fá. Ég vissi og, hvað
hún ætlaði að gera við það.
Stærsta trúarhátíð ársins, hvfta-
sunnan, var fram undan og gerið
var nauðsynlegt til hcimabruggs.
Hvftasunnan var meiri viðburður
í Danilovskoje en jól og páskar.
Samkvæmt gamalli hefð var hún
eins konar sérhátfð bæjarins. Þó
að fullir þrír áratugir væru frá
þvf, að meiri hluta kirknanna var
lokað voru bændurnir ekki hættir
að halda upp á trúarlega hátíðis-
daga eftir þvf, sem föng voru á.
Gestgjafi minn, sem verið hafði í
kommúnistaflokknum frá því fyr-
ir sfðasta strfð og var athafnamað-
ur á samyrkjubúinu, var engin
undantekning í þessu efni.
Viku fyrir hvftasunnu kom ég
heim frá Moskvu með allt, sem ég
hafði verið beðinn að útvega og
nokkrar flöskur af góðu vodka að
auki. Gestgjafa mínum fannst svo
mikið til um þetta, að hann fór að
bjóða mér fulla krukku af mjólk
á hverjum morgni. llann var
embættismaður á staðnum og
fékk mjólkina fyrir lftið.
Fjórum eða fimm dögum fyrir
sjálfan helgidaginn hélt Anna
Jefimovna ekki til vinnu sinnar á
samyrkjubúinu að morgunlagi
einsogannars. Þegarégkom út á
bæjargötuna tók ég eftir því, að
hinar konurnar voru Ifka önnum
kafnar hcima við. Ég furðaði mig
á því. Ég hafði oft séð og heyrt
yfirmenn samyrkjubúsins berja
að dyrum um sólarupprás og
skipa fólkinu að fara að vinna.
Sums staðar léku þcir við hvern
sinn fingur, en annars staðar
streymdu upp úr þcim blótsyrðin.
En á þessum morgni barði Misha
gamli ekki að dyrum hjá Önnu
Jafimovnu. Það gaf til kynna, að
hann hefði gert við hana samning
daginn áður.
Ég veitti brátt athygli öðru
óvanalegu. Reykjarstrókur lið-
aðist upp frá bakhlið litlu bygg-
ingarinnar, sem stóð drjúgan spöl
frá bænum. Hún var með bað-
stofusniði. Þar var gufubað. Hús
þetta var svipað þvf, sem algengt
er á svcitabæjum, skýli rétt við
bæjarhúsið. Ég sá, að reykjarský
stigu upp frá baðstofum fleiri
bæja út með götunni. Þá varð mér
loks Ijóst, hvað fram fór. Konurn-
ar voru að eima fyrir hinn mikla
dag. Það var þess vegna, að yfir-
mennirnir á samyrkjubúinu
höfðu veitt þeim leyfi frá vinnu.
Hvorki Anna Jefimovna né aðrar
húsmæður bæjarins gengu aftur
til vinnufyrr en hátfðisdagurinn
var liðinn.
A sjálfan hvftasunnudaginn fór
ég fyrr á fætur en venjulega og
tók til f stofunni. Gestgjafi minn
fór að róta til í f jölskyldukistunni
og tók upp úr henni þokkalega
bláa baðmullarskyrtu og klæddist
henni. A fætur sér dró hann Ifka
kálfsskinnsst ígvél, sem hann
hafði geymt frá þvf á strfðsárun-
um og notaði við hátfðlcg tæki-
færi. Kona hans þvoði gólfið og
bekkina og brciddi dúk á borðið.
Fyrsti gesturinn, sem kom um
miðjan dag, var yfirmaður Önnu,
Misha gamli, sem hafði gefið kon-
unum leyfi frá störfum svo að
þær gætu undirbúið hátíðina.
Misha var i fallegum, nýjum
jakkafötum og jafnvel með háls-
bindi.
Þennan dag varð Danilovskoje
að veita mörgum gestum frá ná-
lægum bæjum, jafnvel frá Kalin-
in. Enginn fkon sást þó uppi við;
engar helgimyndir eða aðrar leif-
ar frá rétttrúnaðartímunum.
Gestgjafi minn var þó altént
félagi í Flokknum. öðru hverju
leyfði Anna Jefimovna sér að
hafa yfir bæn, sem hún hafði lært
f æsku. En hún las bænirnar í
hálfum hljóðum.
Gestirnir drukku heimabrugg-
að vodka úr stórum drykkjarglös-
um, létu f Ijós ánægju sfna og
hældu drykknum á hvert reipi. A
milll þess, sem þeir slokuðu f sig,
átu þeir pylsurnar af mikilli
græðgi, svo og síldina, sem ég
hafði haft meðferðis úr borginni
og saltar gúrkur, er kona gest-
gjafans hafði borið fram. Mér
fannst drykkurinn andstyggileg-
ur. Ég varð miður mfn af lyktinni
einni saman. Jafnvel vonda
vondkað, sem selt var í kaffihúsi
bæjarins, var gæðadrykkur í
samanburði við þetta sull. En fáir
höfðu efni á því að borga sem
svaraði þremur dollurum; það
kostaði hálfpotturinn í kaffihús-
inu.
Brátt fór að lifna yfir bænuni
og fólkið fór að syngja og dansa.
Við heyrðum f nokkrum
harmoníkum, stúlkum, sem æptu
Sjá nœstu 1
SÍÖU ^jj