Lesbók Morgunblaðsins - 28.08.1977, Blaðsíða 2

Lesbók Morgunblaðsins - 28.08.1977, Blaðsíða 2
Heimur ófrelsisins: Lönd me8 frjáls blö8 eru auSkennd me8 hvítu, skástrikuð eru þau lönd, sem búa vi8 skert blaSafrelsi a8 einhverju leyti og svört eru þau lönd, þar sem frjáls blö8 eru ekki til. Unnendum frjálsra kosninga, lýð- ræðis og frelsis þótti mikils um vert að heyra úrslitm i mdversku kosnmgun- um Ekki endilega fall Indiru Gandhi, heldur að fá staðfestingu þess, að næst fjölmennasta ríki heimsins var þrátt fyrir allt lýðræðisriki þar sem æðstráðandi embættismaður landsins var felldur i frjálsum kosnmgum Þetta var óvænt vegna þess að yfir- leitt eru fréttir af þróun mála á annan veg. Lýðræði, frelsi og þar á meðal frjáls blöð láta i minni pokann fyrir gerræði, herforingjastjórnum og kommúmstastjórnum af ýmsu tagi. í allri Afriku er aðeins eitt land, þar sem fólkið á þess kost að lesa fréttir, sem ekki hafa verið ntskoðaðar. Það er í Botswana. Þessar upplýsingar koma frá Freedom House, en það er sjálfstæð stofnun, bandarisk, sem gert hefur athugamr á frjálsræði blaða i heiminum siðan 1972. I öllum öðrum Afrikuríkjum eru blöðm „að hluta frjáls" eða „ófrjáls". Og á meðal landa, sem hefta sín blöð eru lönd, sem eiga að heita lýðræðis- riki; þar á meðal Filabeinsströndin, Transkei Rhodesia og Suðvestur Af- rika emnig nefnd Namibia I Suður Afriku eru gefin út ritskoðuð blöð og © sama er að segja um Marokkó og Egyptaland. Þessi þróun i blaðaheiminum er aðeins spegilmynd af ástandinu í það heila. Frjálsu fólki í heiminum — og þá er átt við þá, sem geta kosið sér leiðtoga í frjálsum kosningum og les- ið óritskoðuð blöð — hefur fækkað niður i 790 milljónir og það samsvar- ar ekki einu sinm tölu Kinverja. Það fólk, sem enn nýtur frelsis, býr í 42 löndum og 19 hjálendum, sem svo eru nefndar. Færeyjar eru til dæmis talin hjálenda frá Danmörku. Samtals eru taldar vera 1 766 milljónir manna í „ófrjálsum" löndum, eða lítillega mnan við 40% af heildarmannfjölda heimsins, og „að hluta frjáls" eru 36% mannkyns, eða 1 465 milljónir. í skýringum Freedom House segir, að stundum séu mörkin óglögg og erfitt um vik að draga hreinar likur. Stundum er erfitt að staðreyna, hvort upplýsingar séu nægar og áreiðanleg- ar. Sumt orkar tvimælis og venjulega í þá áttina, að frelsið er eitthvað minna en af er látið. Til dæmis er ísrael talið búa við frjáls blöð þó herinn hafi þar ritskoðun. Vert er eftirtektar, að stofnunin telur Græn- land meðal þeirra hjálendna, sem búa við skert blaðafrelsi. Frelsi og ófrelsi. Frjáls lönd — Hvít á kortinu 1. Ástralía, 2. Austurriki, 3. Bahama- eyjar, 4 Barbadoseyjar, 5. Belgia, 6. Botswana, 7. Kanada, 8. Colombia, 9. Costa Rica, 10. Danmörk, 11. Fiji-eyjar, 12. Finnland, 13. Frakk- land, 14. Gambia, 15 Vestur Þýzka- land, 16. Grikkland, 17. ísland, 18. írland, 19. ísrael, 20 ítalia, 21. Jamaica, 22. Japan, 23. Luxem- burg, 24. Malta, 25. Mauritius, 26.

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.