Lesbók Morgunblaðsins - 26.05.1979, Síða 14

Krossgáta
Lesbókar
Morgunblaðsins
Lausn
á síðustu krossgátu
ItÉ t j/""1 ATTO i£ ÍMfl - oR£) AR V';:: HRtUH x 7T flMl
1 o L. A R : H E 5 T Kffl NJ A
- £ 1 Ð ií x x x L L x fi
M y cnur L X Æ> 4£H0I A F x E N V A . í Wfi 6,
f -rec.- MMO- stm cTgTTT Yfífífí X S x aT N D 5PIL Æ R A Lt> | 4 ~E R
X ~S ~E K K u R Hc R- Hey x A x x R ro«- FoO u*, A F A
b S K- 1 R Ko uex H A T T SsK ENO< /Níl A x A R
R A u N FÆ-S>- ift. 4 'A riu 7ZT7T r x A u R u'ÍC'j •'tí> Æ> FfitJC- AUR
„iífit IpSh ■ lj a / IeolJ <u>' HuT. r u R N A R ffíáif- UR H x L U R FoR- n'AFW 5 1 K
i OKU- MRí> I Víf r«»u L Æ A £ Ð •fíf iR £/NÍ K K X 1
K £ N d 1 K WnOiO MAÍA r b R 1 © J’v'R. EKkH E X S
K X ý x KftftL ÍVÍUO Y) A LÞ U x ipg JJtJL E 4 1 L
£ 1 6. K»M*1 eyw/g R A X A] Yl Cklu- WL V 1 a A
KomwR fliKAt 1 L ~L u R :A L A R x \/ x u 1 M
Wúí- wem K L 'A R A R 7T sss KINH A T i A S> A
1 /cÆöil \tif . jcA* veRvc- FfERl L/K- AMÍ' M UU.T- AfJtl f^\ \\^ 5 o ft 1 b * K- - r ( - ^ L CClT
4 x=» 1
-rn5lc- /JRE lU- A K UÖLD- U R
)> *> V 'O TUCkL- l rJ hJ b'OK- uÐujr oLoa- N fi
\m Ifimi JULjl. E FriO' L Ez 1 T eu sic ÍKfífí T- SKlfcfl- i rJ
á v ea \Æ- R 1
c/ BÖlV- AR EMOIfK huctfi tfífíTS- MAMN
FUU- gpggqn -rE l u - ÍTfíFR B AJ D-j / hJ C. J)UTTU
eiM- K EWlJ- f?usri Vo£>- A Hhlfí To'tfíT
iKZt-r- MR 5 F M- t-i L 7.
ÍÍU. M RYK
fÍHLL Ca V* ~ vCom fí
hceif- IMdU Hl'i t tveiA E ! Y í áftHCfí FÆ£>U LÆ-S- 1 rtC- A R
PRVK'ÍC- U R. ÞÝR
T[/£)íi Ei^S TctftT %R.£iTA P RAIL
Kc? m - i 5T /iflÐUR
KveY- d Yfí. HfínO- ÍAI-lfí
'oTTfí fo fi- -
1 n f n VI5 SU
ÍKSli u Pf>- HíUpu/k>
CT
AHMfl H£T7- U« N ' A ft J
Dömar um
bœkur
Framhald af bls. 11
en sá lærdómur veröur Guömundi ekki
fjötur um fót.
Halldór á Kirkjubóli hefur skrifaö og
skrifaö síöan hann var átta ára frosta-
veturinn 1918. Hann hefur skrifað um
margvísleg málefni, en mest um
stjórnmál og bindindismál. Þá hefur
hann skrifaö um bækur í áratugi fyrir
dagblaöiö Tímann og lét þaö ekki
framhjá sér fara að skrifa um bók
Guömundar Halldórssonar. Þessi rit-
dómur Halldórs er vondur, nema þar
sem hann skrifar: „Guömundur
Halldórsson frá Bergsstööum er kunn-
ur aö því aö segja sögu og geta lýst
fólki“. Og „Ýmislegt er laglega gert í
þessari sögu. Þar nefni ég samtal
krakkanna í Vesturhlíö".
Bruggunartímabilið, kemur Halldóri
Kristjánssyni ókunnuglega fyrir sjónir,
sem gæti veriö fyrir þaö, aö ekki mun
hafa verið bruggaö á Vestfjörðum svo
neinu næmi. Þaö er svo lífslán Halldórs
aö dvelja langa æfi á þurru svæði. Fyrir
nokkru heyröi ég þá sögu aö í
Önundarfirði væri fariö á þorrablót
eftir hádegi og svo kæmu menn heim
um fjóstíma ódrukknir. Ég hef fengið
staöfestingu á þessar.i frásögu. Fyrr á
þessu ári var maður úr minni sveit á
þorrablóti í Önundarfiröi. Hann sagöi
aö þar hafi ekki veriö fingurbjörg af víni
og líkaöi stórilla.
í ritdómi sínum kemur Halldór á
Kirkjubóli fjórum sinnum aö því hvað
sögupersónur Guðmundar Halldórs-
sonar séu ómerkilegar. Fyrst er fyrir-
sögnin: „Mannfólk undir meöallagi —
en mannfólk þó“. Annaö: „Þetta er
heldur lágkúrulegt fólk og fremur
ómerkilegt, en ekki beinlínis illmenni1'.
Þriöja: „Þetta fólk Guömundar er
snertispöl neöan viö meöaltal þessa
sveitafólks, sem ég þekkti til kringum
1940.“ Fjóröa: „Guðmundur frá
Bergsstööum segir sögu sína vel en
söguefniö er, fremur ómerkilegt og
sögufólkiö lágkúrulegt".
Vill ekki Halldór, svona til saman-
buröar taka meöaltal af sögqpersónum
í sögunni Svartfugl eftir Gunnar Gunn-
arsson?
Og enn skrifar Halldór í ritdómi
sínum: „Á bókarkápu segir ennfremur:
En tilbreytingarleysi er sama og upp-
gjöf. Meöan fólk hefur uppi tilburöi til
þess aö gera sér dagamun í allsleysinu
er lífsvon". Ekki veit ég hvaö þetta bull
á aö þýða“.
Og ég get líka spurt: „Hóflega
drukkiö vín gleöur mannsins hjarta“.
Hvaöa bull er þetta? Og: „Látum því
vinir vínið andann hressa“. Hvaða bull
er það?
Ofdrykkja hefur veriö böl margra
manna á íslandi um aldir og margir
menn hafa unnið gott starf í baráttu
gegn því böli, í bindindishreyfingunni
og á annan hátt, en ofstækisfull
prédikun verkar oftast öfugt viö þaö,
sem til er ætlast. Eitt dæmi skal nefnt:
Eitt sinn var ofsatrúarmaöur aö
prédika á opnu svæöi í þéttbýli. Hann
lagði áherzlu á orö sín meö því aö
einhenda Nýja Testamentinu ofan í
mölina, til aö sýna hvaö sálir for-
dæmdra færu hart niöur.
Ekki efast ég um að Halldór á
Kirkjubóli hafi viljaö bæta heiminn meö
baráttu sinni gegn drykkjuskap, en mig
grunar, aö árangur hafi ekki oröiö
mikill af því starfi, vegna þess, aö hroki
fariseans leynist meö honum.
Þaö er ekki rétt aö líta niður á þá,
sem eru í tröppunni fyrir neöan, heldur
ber aö rétta þeim Tilýja hönd og hjálpa
þeim upp á þrepiö.
„Þar sem bændurnir brugga í friöi“,
seldist vel og ríkiö er nú búiö aö fá á'
þriöju eöa þrjár milljónir í söluskatt af
þessari bók. En Guömundur Halldórs-
son fékk ekki rithöfundarlaun hjá
Akademíu íslands, úthlutunarnefnd
listamannalauna. Þess var heldur ekki
aö vænta meö Helga Sæmundsson í
forsæti og Halldór Kristjánsson aö-
stoöarráöherra.
En Halldóri á Kirkjubóli er ekki alls
varnaö, þó hann sé ekki eins gott skáld
og bróöir hans.
Halldór skrifaöi ritdóm um bókina
„Félagi Jesú“, sem mér þótti góöur.
Mér finnst ástæöa til aö vara viö þeirri
bók, sem er sögö unglingabók. Þeir
sem játa trú á Krist mega aldrei missa
sjónar á því, aö hann var og er
fullkominn og siðgæðiskenning hans
stendur alla daga.
Björn Egilsson.
Sjönvarp
fram-
tíðarinnar
Framhald af hl.s. 7
sjónvarpsstöðvum, má vænta þess, aö
hyggnir fjármálamenn fari aö opna budd-
ur sínar og fjárfesta í sjónvarpsrekstrin-
um, en þó er þaö svo, aö ætla má, að
gjald fyrir afnot sendinga frá þráöstööv-
um, veröi enn um sinn þaö hátt, aö ekki
veröi á allra færi aö njóta þeirra, og þaö
vekur vissar efasemdir í hugum margra.
„Er hagsmunum almennings betur borgið
í höndum þráöstööva, sem aðeins þjóna
hinum efnuöu?" spyr forstjóri ABC. „Ef
þaö kostar 20 dollara á mánuöi að vera
notandi slíkra útsendinga, hver á þá aö
þjóna þeim, sem ekki geta greitt þaö?
Hvaö um úthverfafólk og sveitirnar? Hvaö
um fátækrahverfin Harlem, Watts og öll
hin?“
Þekktur sjónvarpsmaður sagöi, aö
þetta yröi allt í lagi, ríkiö og velferðar-
stofnanir þess mundu greiöa fyrir hina
fátæku. Ef til vill, en þetta var nú aö mestu
sagt í gamni.
Önnur og ef til vill eölilegri lausn verður
sú, aö þegar þessar stöövar hafa náö til
ákveðins fjölda fólks, skapast grundvöllur
fyrir víötæka auglýsingastarfsemi, sem
gefur miklar tekjur og lækka þannig
afnotagjaldiö. Á móti þessu kemur þaö,
að meö því móti missa þráðstöövarnar
mesta aðdráttarafl sitt: það, aö vera
lausar viö auglýsingaflóðiö og ritskoöun.
„Þaö gerir ekkert til“, segja forsvars-
menn þeirra, „menn héldu líka einu sinni,
aö ekki þýddi aö auglýsa í Readers
Digest, og ef auglýsingarnar eru rétt
Jramreiddar veröa þær ekkert vandamál."
Þegar fram líöa stundir veröur aöal-
vandamáliö þaö, hvaöa efni á aö setja í
hinar nýju umbúðir og hverjir eiga aö velja
og matreiöa það.
Sjónvarpsdeildir hinna stóru Holly-
woodfyrirtækja, sem hingaö til hafa
aöeins framleitt fyrir aöalstöövarnar, eru
nú óöum aö snúa sér í hina áttina líka.
Þættir fyrir þröng áhugasvid
Norman Lear, sem nýlega sneri sér frá
framleiösiu kvikmynda fyrír aöalstöövarn-
ar og sinnir nú eingöngu framleiöslu
mynda fyrir eigin þráðstöð í Los Angeles,
álítur hinar miklú nýjungar hvata til meiri
tilraunastarfsemi og stofnunar sjónvarps,
sem standi langt til hliðar viö þaö sem nú
er til. Hann segir: „Þaö er ekki til fé til aö
eyða í 80 þús. neytendur, fyrir þaö sama
og aðalstöðvarnar eyöa í 80 milijónir, en
féleysiö hvetur til nýrra átaka. Kannske
eru 11 milljónir manna, sem áhuga hafa á»
óperum í sjónvarpinu, og þaö geta verið
11 þúsund manns, sem vilja sjá hvernig
smyrja á skíði. Brátt kemur aö því, aö viö
höfum sérstakar rásir fyrir þetta allt.“
Ef til vill kemur athyglisveröasta þróun-
in fram, þega ný kynslóö framleiðenda
mynda fyrir sjónvarp kemur fram. Þetta
eru mennirnir, sem alast upp viö kvik-
myndir og kvikmyndagerö, en finna nú