Lesbók Morgunblaðsins - 26.05.1979, Qupperneq 15

hæfileikum sínum og kunnáttu nýja far-
vegi hjá sjónvarpinu. „Viö munum eignast
háskóla fyrir sjónvarpsfólk og nýir snlll-
ingar munu koma fram á sjónvarsviðiö"
segir Michael Shamberg, 34 ára sjálf-
stæður sjónvarpsmyndaframleiöandi, „en
hvaö þaö veröur, sem þessi nýja kynslóö
kemur til með aö gera, er of snemmt að
segja til um,“ bætir hann við. Fyrirtæki
hans hefur vakiö athygli fyrir frábærar
heimildarmyndir og hann er einn þeirra
manna, sm segir opinskátt drauma sína,
þó hann eigi þaö á hættu, aö þeir veröi
aldrei aö veruleika.
Shamberg langar til aö gera myndir
eftir bókum, sem eru of sérstæöar til aö
þær nái til fjöldans. Hann vill einnig gera
myndir fyrir kynvillinga og einnig trúir
hann því, aö markaður sé fyrir taumlausar
ofbeldismyndir, þ.e. t.d. klukkustundar
myndsegulbönd af stanzlausu ofbeldi,
hnífsstungum, ákeyrslum, bílslysum,
nauögunum o.s.frv. Ennfremur gleymir
hann ekki ástarlífsmyndunum. „Þú átt aö
sýna ótamdar tilfinningar, reiöi, ótta,
hatur, losta, — allt án tals eöa hljóöa".
Þetta fyrirbrigði nefnir hann Viewsak og
mörgum dettur í hug, hvort ekki beri aö
kæfa þetta barn hans strax í vöggu, því
afleiöingarnar af því aö láta þaö komast á
legg, gætu vægast sagt orðiö ógnvekj-
andi.
Raunveruleiki og
sjónvarpsveruleiki
Menn óttast aö áhrif þess á fólk veröi
neikvæö og jafnvel aö venjulegt lífsviö-
horf manna riöi til falls og siöræn
upplausn fylgi í kjölfariö. Viöhorf manna
til daglegra viöburöa brjálast á ýmsa
lund, og þegar svo er komið, aö fólk er
hætt aö tala saman og eiga eöliieg
samskipti, vegna þess, aö enginn veit
hvaö er raunveruieiki — og hvaö sjón-
varpsveruleiki, — ja, hvaö þá?
Hver maöur situr viö sinn risaskjá og
hverfur á vit gervitilveru í öllum sínum
frístundum, sem eru orönar æöi margar.
Viö skulum t.d. heyra, hvaö húsmóöir
ein í Baltimore segir, en hún á 84
þumlunga skjá: „Þetta er skemmdarverk,"
segir hún og andvarpar, „það var veru-
lega spennandi að sjá frægt fólk í eigin
persónu hér áöur fyrr, en nú er þaö ekkert
gaman, eftir aö hafa horft á það á
risaskjánum."
Einn af þeim, sem áhyggjur hafa af
þessari þróun — eða öfugþróun — er
Salkowitz hjá Twentieth Century Fox: „Viö
veröum aö átta okkur á því, hvort viö
erum að framleiöa eitthvaö, sem í raun-
inni er skemmtilegt og fræöandi, eöa
hvort viö erum aö smita fólk af krabba-
meini,“ segir hann. „Alheims-sjónvarps-
kerfi munu vaxa svo gífurlega, aö enginn
getur áttaö sig á öllu því, sem fram fer og
tekið skynsamlegar ákvaröanir. Hvernig
eigum viö aö halda áfram aö vera herrar
sjónvarpsins, án þess um leið að eiga á
hættu að veröa þrælar þess? Viö vitum
þetta ekki. Þarna er mikil hætta' feröum“.
Margir bjartsýnismenn eru þó þeirrar
skoöunar, aö kostirnir muni margfaldlega
yfirgnæfa áhætturnar. Alvin Toffler segir:
„Nú er ekki lengur um þaö aö ræöa, aö
sitja bara og horfa á. Nú er um þaö aö
ræöa aö notfæra sér sjónvarp. Sú tíö, aö
sitja bara og glápa, er á enda runnin.“
Þrátt fyrir allar bollaleggingar sínar eru
sérfræöingar enn jafn óvissir um áhrif
næstu kynslóöar á sjónvarp — og öfugt
— og þeir sem fyrstir horföu á þaö í
bernsku þess. Rithöfundurinn E.B. White
sagöi, eftir aö hafa fyrst séö reynslusjón-
varp 1938: „Við muhum standa eöa falla
meö sjónvarpinu, um þaö er ég hárviss.“
Á hinn bóginn sagöi blaöamaöur viö
New York Times, þegar hann horfði fyrst
ÁSTRÍKUR Á GOÐABAKKA
Eftir Goscinny og Uderzo. Birt í samráði við Fjölvaútgáfuna.
^ HUEftSVEGNA LET^^
SJÓPRIKUR ÞÍ6 FA KER
FUU r AF KJARNORKU~
KRAFTfiDRYKK?
SEINNA
F þú SÉRD PAD >
BRÁDUM OO NEI,ÞU,
^F/ERD EKK/ DROPAj
ý£RÐIR/
hjálmhomp
f NEI, EKK\
SJóNA VEIMIL
. TÍTULE&A!
KALLAQU A
FÉLAGA ÞÍNA
ven&i sv
HJÁLPí .
sKÖMMU
SÍ0AR..
HVER YKKAR ER
F6RMAÐUR VERKA-
MANNA SAMBANDS/NSy
/jú AUÐ VtTAD JAKURTA
NÚMID/RMAÐRR...
^FÓMVERJARÆTLA AÐÞRÆLA'
YKKUR ÚT UNO/R DREP/ Þ/Ð
'JERÐ/O ADCERA VERKFALU
r ERTU AN/E6DUR
MEO LÍF5KJÖR ÞÍN,
Ó, JAKÚRTA ?
ir EKK/ ER MA DUR
OFAL/NN. EKKERT
NEMA SK/N/N BE/N /
WHERERUT ^
7 ENDUR STYRK-
UR í VERKFAL15.
k, ^JÓD/NM' VI
/ÞADER AUD VEl /sJ
V AD TALA 5VONA.
' EN.E/NU 5/NN/ ÞEGAR
V/D KNÚÐUM FRAM 50
PRG5ENT KAUPH/EKKUN,
FENCUM V/ÐENCA H/EKK-
\UN, ÞVÍ V/D HÖFUM i
/ENCIN LAUN..^y\
vmm
^ y 'Vy \)«m\
/T^rr m
á sjónvarp 1939: „Gallinn viö sjónvarp er
sá, aö maöur veröur aö sitja og stara á
skjáinn, venjulegt fólk hefur engan tíma til
slíkra hluta. Sjónvarp veröur hljóövarpi
aldrei hættulegur keppinautur."
Eitt virðist þó öruggt: sjónvarp, eins og
það er nú, veröur jafn úrelt fljótlega og
gömiu handsnúnu grammófónarnir eru
orönir.
Samkeppnin frá sendingum gegnum
gervihnetti til þráöstöðva, myndsegul-
bandiö, myndplatan o.fl., ásamt tilkomu
sjónþráðarins, sem áður var nefndur,
mun í framtíðinni gjörbreyta viöhorfi
manna til sjónvarps, ekki sízt, þegar
áhorfendur geta fariö aö hafa beint
samband viö sendistööina gegnum tæki
sín.
Þegar talmyndir komu til sögunnar varö
leikaranum og söngvaranum fræga, Al
Jolson, aö orði: „You ain’t seen nothin’
yet!” — Þiö hafið ekkert séö ennþá, — og
viö getum áreiöanlega tekiö okkur orð
hans í munn.
Þýtt og endursagt:
Jón K. Magnússon.
©