Lesbók Morgunblaðsins - 17.11.1979, Page 12

ist. Ég veit bara ekki hversvegna og
þýðingarlaust að fara að ráöast á
hana núna“.
„Hún hefur ekkert misheppnast.
Þetta er þó langskásta myndin,
sem þú ert meö hér“.
Svavar vissi ekki almennilega
hvernig hann átti að taka þessu.
Hann leit snöggt við, svo kom glampi
í augun og hann hló.
„Finnst þér tæknin skipta miklu
máli“, segi ég.
„Iss, nei“.
„En stundum skefur þú litinn til
aö ná fram ákveöinni áferö og
auövitaö er þaö ekki annaö en
tæknilegt bragö“.
„Ég kalla það geð“.
„Mér er alveg sama hvaö þú
kallar þaö; þetta er tækni“.
„Kannski. Ég skil ekki þennan
áhuga á tækni hjá ungum mönnum.
Eins og það skipti einhverju máli,
hvaða pappír maður notar. Eða
hverskonar krít. Ég hélt einu sinni og
trúi því enn, að það sé innihaldið,
sem skiptir máli, andlegt inntak
myndarinnar. Það var þetta, sem við
vorum aö berjast fyrir í dentíö.
inntaki í myndum, og hugmynda-
flugi. Menn áttu ekki lengur aö vera
bundnir við staur eins og natúralist-
ar“.
„Þetta var ykkar evangelíum í
Cobra-hreyfingunni. Hvenær hófst
þaö ævintýri?"
„Það er nú löng saga. Cobra var
sprottin upp úr Haustsýningunni í
Kaupmannahöfn, sem ég var búinn
að taka þátt í á nokkuð löngu
tímaþiii. Þarna var þessi stefna oröin
ofaná og ég beitti mér fyrir því 1949,
að meðal boðsgesta á sýningunni
yrðu nokkrir íslendingar, sem ég
vissi þá að voru aö mála afstrakt.
Það voru þeir Þorvaldur Skúlason,
Jóhannes Jóhannesson, Kristján
Davíðsson, Kjartan Guðjónsson og
Valtýr Pétursson.
Þeir sendu allir myndir og komust
inn fyrir mín orð. Auk þeirra var
boðið Hollendingum, sem komust
inn á Danina og þó þeir væru bara
gestir, vildu þeir ýta íslendingunum
út af sýningunni; þótti framlag þeirra
ómerkilegt, ekki neitt sem dygði.
Því var ekki ansað, en þaö stóð í
sambandi viö þessa sýningu 1949,
að Cobra varð til, samsett úr fyrstu
stöfunum í Copenhague — Brússel-
es — Amsterdam. En ekki stóö það
lengi; menn fóru hver sína leiðina og
Cobra tvístraðist svona einhvern
veginn, enda aldrei einangrað fyrir-
bæri eins og kúbisminn til dæmis.
Þetta var frekar samsafn eða „fór-
um“ og sumir urðu heimsfrægir eins
og gengur; menn eins og Carl
Henning Petersen, Asger Jorn og
Framhald á bls. 15
RABB um RABB
Framhald af hls.5
„Hver sém vill vera hér er betri
íslendingur en hinn, sem telur sig of
góðan til aö lifa í þessu landi".
—Þetta er vel mælt og réttilega. Ég
held að hver góður íslendingur hljóti
aö taka undir þessi orð.
Nú um sinn hefur mikiö verið talaö
um svokallaöan „atgervisflótta" úr
landi. Hann á aö stafa af því, að
„atgervismönnum" standi til boöa
hærri laun meðal margmilljóna þjóöa
Elfsabet Jökulsdöttir
DRANGAVÍK
■■ ■ ■
ASTRONDUM MóniSvansson
Þorri Jöhannsson
í Drangavík
þar sem andi löngu liðinna tíma býr
og útselskópur grætur um nætur.
SUNNU
DAGUR
KÖLLUN
Myrkvunin mín góöa í framandi borg
þegar þú kallaöir til mín og grátbaöst
mig um aö dvelja lengur
í heimi vitrana
ykkar yfirnáttúrulegu vatnshöföa
er hrindiö fast frá ykkur
stórbrotin, viljasterk og ákveöin
og lítið niöur á þá sem sátu þreyttir
drukknir, útkeyrðir, yfirpældir hver í
sínu horni
og rifu einn kjaft á dag.
Þiö báöuö mig um aö dvelja
ég ætla aö dvelja
því viljinn hefur lokist upp fyrir mér.
Ég ætla aö eiga fleiri myrkur.
Burt frá þeim í hornunum
úr augsýn hinna er horfa niöur og þrýsta.
Fleiri góðar nætur fyrir mig og
viljann.
Ég steig upp í appelsínugulu flugvélina
tíminn hvarf
úr augsýn
úr augsýn.
KLUKKAMEÐAL
SKÝJANNA
Innanum hrikaleg Drangaskörðin
og himinblátt hafiö
innanum fölnað grasið
hundaþúfur og hulduborgir
og áin líður hjá
þar stendur gamalt einmana hús.
Einhverju sinni bjó þar fólk
er nytjaöi sína jörö
átti belju og bú
og sótti bein úr sjó.
Nú eru mennirnir horfnir á braut
farnir suður
mýsnar fóru sömuleiöis
eitthvert annaö.
Og nú er þaö minkurinn einn
sem læöist inn
til aö vitja þrastahreiöurs.
Þú kemur í Drangavík
einn góöan veðurdag
er vindurinn feykir loönu
löngu föllnu grasinu
skuggaleg ský á lofti
og brimhljóö viö ströndina.
Þú undrast aö nokkurntímann
Messu er lokið
hann byrjar aö rigna
helgislepjan skolast
af rúðunum
fram aö næstu messu.
Alltaf einhver ný andlit
alltaf eitthvaö aö ske
hugsar prestur með sér
er hann gengur út í
tilbreytingaleysið.
ÉG ERGUÐ
Halló
ekkert endurvarp heyrist
frá neinum öðrum talfærum
göturnar eru auöar
ég teyga logniö niörí lungu
og blæs því síðan frá mér
eins
og
guö.
Þaö brakar í einhverju
er ég stíg fætinum niöur
annars er allt hljótt
ég
er
einsog
Farðu, faröu frá mér
leiðigjarni förunautur.
Sál mín er ennþá ófundin
þótt sumir nefni sig fræöinga eftir henni
líta á mig nokkrir marklausir hausar
sem reka sig í
en læra ekki af reynslu og líta blindaöir í eigin barm
Heldur
gapa á stóra klukku
ímyndaða klukku sem reist var meöal
skýjanna
eftir daga manneskjunnar
á dögum fjöldans.
hafi leikið hér líf. guö.
Umhverfið er á mínu valdi
ég
er
guð
þessa
andartaks.
Ljóéin eru öll eftir ungt fólk, sem er aö byrja aó þreifa
fyrir sér á skáldskaparsvióinu. Til gamans má geta
þess, aö Elísabet Jökulsdóttir er dóttir Jökuls Jakobs-
sonar, Þorri Jóhannson er sonur Jóhanns Hjálmarsson-
ar og Máni Svansson er sonarsonur Jóhannesar úr
Kötlum.
en viö íslendingar, fáir og smáir,
treystum okkur til að greiöa. Ég verö
aö viðurkenna, aö mér er alls fjarri aö
bera minnsta vott af virðingu fyrir
þeim „atgervismönnum" sem þiggja
milljónir af íslenzku fé sjálfum sér til
uppeldis og menntunar en hafa svo
geö í sér til aö selja sjálfa sig
erlendum auöþjóöum fyrir skitna
silfurpeninga. Ég dreg mjög í efa, aö
mikils sé misst fyrir islenzka þjóð,
þótt hún fari á mis viö þess konar
„atgervi".
í 35. tbl. Lesbókar, 13. þ.m., skrifar
Björn Stefánsson ágæta grein, er
hefur aö yfirskrift: „Hvers vegna allur
þessi hávaöi?" Þar get ég skrifaö
undir hvert orö heilum huga. Vil
aðeins bæta því viö, aö óþarfi er fyrir
sjónvarpiö aö eyöa peningum til þess
aö halda sýningu á svokölluðum
hljómsveitum, þar sem öskuraparnir
leggja megináherzlu á að afskræma
ásjónu sína og allan líkama. Ætli
sálin, ef einhver er, sleppi meö öllu
ósýkt eða ósnortin af þeim djöful-
gangi? Aö hlýöa á klassiska tónlist, á
alla góöa tónlist, horfir til mannbóta,
hitt til mannskemmda, aö leggja eyru
við argi og gargi og ærandi hávaða.
Ég hélt í einfeldni minni aö sjónvarp
og útvarp ætti framar öllu aö leggja
stund á aö bæta og göfga smekk
þjóöarinnar, sveigja hann í fegurðar-
átt en ekki noröur og niöur. Agætur
tónlistarþáttur Guömundar Jónsson-
ar píanóleikara horfir til annarrar
áttar — upp og fram. En þátturinn er
hróplega afskiptur um tíma miöaö viö
alla gervitónlistina, allt rusliö, sem
útvarpiö flytur.
Má ég svo að endingu biöja
Lesbók fyrir kveðjur og kærar þakkir
til Ingibjargar Stephensen fyrir af-
buröagóöan Ijóöalestur í útvarpi. Þar
komast fáir til jafns og enginn framar.
21. október
Gísli Magnússon