Lesbók Morgunblaðsins - 31.05.1980, Síða 4

Á Grænlandsmiðum. Efri myndin sýnir Artic Queen, og á neöri
myndinni sést í skipið á bak við borgarísjaka, sem stóöu í botn
á 170 faðma dýpi.
skellt á eftir sér hurðinni: — Hann er
ekki bara heimskur hann Snói, hann er
vitlaus. Hvernig dettur manninum í
hug, að hann fiski á einhvern kopp
jafnmikiö og Danski-Pétur á sitt góöa
skip.
Snói tók litla Grimsbytogarann og
þaö vildi svo til, þegar hann hélt útí
fyrsta túrinn, aö þá var Danski-Pétur
að koma af íslandsmiöum á Dane til aö
landa í Hull. Þegar Danski-Pétur kom
aftur á íslandsmiö nokkrum dögum á
eftir Snóa, og hélt beint í sína
Pétursholu, var kominn köttur í ból
bjarnar. Snói var þarna að toga og
kominn meö hálffullt skip. Hann var
ekki eins vitgrannur og Danski-Pétur
haföi haldiö og reyndist nú ekki kunna
síður aö toga í Pétursholu en Danski-
Pétur sjálfur og þótti nú Danska-Pétri
stýrimaður sinn hafa platað sig illa.
Þaö fóru svo leikar, að Snói varö
hærri eftir áriö en Danski-Pétur en
Danski-Pétur hefur líklega veriö farinn
aö láta sig og haföi áöur haft orö á því,
aö hann myndi fara aö hætta. Honum
varö svo mikiö um þetta, aö vera fyrir
neöan Snóa, aö hann hætti fyrr en ella
heföi orðiö. Þegar hann skýröi Hell-
yersbræðrum frá því, aö hann væri-
hættur, sagöi hann: — Viljið þiö gera
mér þann greiöa, aö láta strákskratt-
ann hann Snóa hafa skipið mitt.
Þaö geröu Hellyersbræöur, réðu
Snóa til sín og hjá þeim var hann alla
sína skipstjóratíð aö undanskyldum
stuttum tíma, sem hann átti hlut í
togara meö þeim Ted Little og Einari
Olgeirssyni. Þá brá svo viö aö Snói
fiskaði ekki. Það var mesta reiðileysi á
honum. Eftir rúmt ár eöa svo bar svo
til aö ég var staddur úti í Hull og Owen
segir mér aö Snói fiski ekkert og þaö
sé hiö mesta óstand á honum. Biöur
hann mig að koma með Snóa til sín, en
Snói haföi þá ekki talað neitt viö Owen
frá því hann fór. Ég hitti Snóa og tók
hann meö mér niöur á markaö í býti
um morguninn. Þar hittum viö Owen.
Þeir höföu þann háttinn á Hellyers-
bræöur, aö þeir skiptu meö sér
verkum mánaöarlega. Annar þeirra sá
þá um alla stjórn útivið, og mætti þá
alla morgna kl. 7 á markaönum. — Viö
getum ekki skammaö skipstjórann eöa
stýrimennina fyrir slæman fisk ef viö
sjáum hann ekki sjálfir sögöu þeir, —
©
en hinn var þá á skrifstofunni og geröi
upp viö skipstjórana. Næsta mánuð
skiptu þeir yfir. Samkomulag var gott
meö þeim bræörum, þótt þeir væru
ólíkir aö skapgerö. Orlando var ör-
geðja og átti til aö rjúka upp, en Owen
jafnan rólegur, stillti betur skap sitt.
Þegar við Snói hittum Owen þarna á
markaönum, þóttist Owen ekkert vita,
hvernig á feröum okkar stæði. Hann
baö okkur aö koma uppá skrifstofu til
sín kl. 10, þá yröi hann laus af
markaðnum. Þegar viö Snói komum
upp á skrifstofu kl. 10 sagöi Owen: —
Þarna er stóllinn þinn Snói.
Skipstjórarnir sátu ævinlega á sama
stólnum á kontórnum og gegnt þeim
bræðrum við borðiö.
Viö fórum allir aö rabba saman og
fór vel á meö þeim Snóa og Owen. Allt
í einu spyr Owen:
Hvernig gengur þér aö fiska, Snói,
síöan þú fórst frá okkur? Eins og fyrr
segir vissi Owen aö Snóa haföi gengiö
illa. Þeir bræður fylgdust grannt meö
aflabrögöum hjá öllum togurunum í
Grimsby og Hull. Snói lét lítið yfir
fiskiríinu en hvorugur minntist á, aö
Snói kæmi aftur til Hellyers. Þarna
höföu þeir þó endurnýjaö kunnings-
skapinn og það hafði Owen viljaö. Þaö
var þá léttara fyrir Snóa aö leita til
hans, ef hann vildi breyta til. Þess varö
heldur ekki langt aö bíöa, aö Snói
kæmi til Owens og bæöi hann um skip.
Félagar hans vildu þá oröiö losna viö
hann, af því að honum gekk svo illa, en
sögöu honum, aö hann væri búinn að
tapa því sem hann lagöi í sklpiö. Snói
sagöi Owen þetta; hann væri búinn aö
tapa stnum hlut í togaranum.
— Láttu mig um þaö, sagði Owen.
Skip höföu mjög hækkaö í veröi um
þessar mundir og Owen setti félögum
Snóa úrslitakosti: — Þiö kaupiö hlut-
inn hans Snóa á fimmföldu veröi eöa
ég kaupi togarann fyrir Snóa.
Þeir vildu heldur leysa Snóa út og
hann kom til Hellyers og fór ekki
þaðan eftir þaö. Hann sagðist ekki
fiska nema hjá Hellyer, „ — undir
Hellyersskorstein". Snói þurfti nefni-
lega stýri fyrir bátinn sinn. Hann
fiskaöi strax eins og áöur, þegar hann
var kominn með Hellyersskip.
Snói var skemmtilegur karl, og þótt
Framhald á hls. 15
Við
telefóninn
í Firðinum
Pétur Pétursson þulur ræöir viö
INGIBJÖRGU ÖGMUNDSDÓTTUR
Þeim er kynntust Ingibjörgu Ögmundsdóttur
símstöðvarstjóra í Hafnarfirði kom saman um að hún
væri í hópi þeirra kvenna er sómdu sér hvarvetna. Fór
þar saman árvekni í starfi, hæversk og tíguleg
framkoma, prúðmennska og gerðarþokki.
Er Ingibjörg lét af starfi dvaldist hún um tíma í
Hveragerði. Þangað sótti ég hana heim fyrir nokkrum
árum og ræddi við hana um
Hvaöa ár byrjaðir þú aö starfa?
Áriö 1911. 1. júní 1911, átti aö heita aö
ég tæki viö. Ég haföi veriö í nokkra daga
áöur til að læra á borðið. Þaö var 25
númera danskt borö meö lausum tökkum
og voöa fínt og indælt, vandað eins og
allt hjá Dönum sem heyrir vélum til.
Þaö má segja aö Hafnfirðingar hafi
verið brautryöjendur í símamálum.
Ég er nú hrædd um þaö. Þegar Jón
Þórarinsson fór aö búa sig undir að veröa
skólastjóri og fór til Kaupmannahafnar þá
kynntist hann símanum. Nokkru eftir aö
hann kom heim, 1890 stofnaöi hann
Telefónfélag Reykjavíkur og Hafnarfjarö-
ar; þá kom sími á milli Hafnarfjaröar og
Reykjavíkur. Var í Zemsensbúö og Flyg-
enringsbúö í Hafnarfiröi. Svo var hann
seinna í litlum skúr í portinu hjá gamla
Flygenringshúsinu sem brann. Þá var þar
Pótur í Fóninum, frægur maður. Lítlll,
krypplingur og dálítið uppstökkur. Strák-
arnir höfðu gaman af að stríöa honum
þegar hann var aö segja: Halló, halló. Ég
þori nú ekki aö segja þá sögu sem var
höfö eftir honum. Vitanlega voru þaö
strákarnir sem áttu upptökin viö aö pirra
Pétur. Pétur sagöi: Fyrirgefiö þér frú. Ég
fór í vitlaust gat. Þaö var sagt aö hann
hafi þá verið aö tala viö frú Siemsen,
konu Franz Siemsens sýslumanns.
Hvaö voru margir símnotendur í
Hafnarfiröi þá?
Þaö voru nú ekki margir símar þá. Þaö
kom sími í Flensborg, til Jóns Þórarins-
sonar og á leiöinni í bakaríiö hjá Proppé.
Þar talaöi ég fyrst í síma. Stóö uppi á stól.
Þá þurfti nú aö halda á heyrnartólinu í
hendinni og tala inn í gat hinummegin.
Þaö var afskaplega mikiö gaman aö hafa
talað í síma. Þetta hefir líklegast veriö um
aldamótin. Kannske fyrir aldamót. Ég hef
veriö 4—5 ára.
Hvaö manstu aö segja frá samstarfs-
fólki og viöskiptamönnum?
Þegar Landsíminn tekur viö af Telefón-
félaginu og kaupir af því þá tók frú
Jóhanna Stefánsdóttir viö símanum. Hún
var ekkja Guðmundar Einarssonar frá
Hraunum. Meö henni voru börn hennar,
Stefán, Jórunn og Kristín (kona Ólafs
störf hennar hjá símanum.
Þorsteinssonar læknis) og Einar Baldvin.
Þau eru nú öll farin. Alveg yndisleg
fjölskylda. Börnin elskuleg og góö og
þetta svo vel uppalið fólk, músikalskt.
Spilaöi á orgel. Og þar komu margir
Siglfiröingar því aö aðalvinur þeirra var
séra Bjarni Þorsteinsson á Siglufiröi og
börn hans. Þegar þau komu til Reykja-
víkur þá komu þau suöur og þá var mikil
músik í bænum eins og nærri má geta.
Bræðurnir sungu og það var spilað. Frú
Jóhanna haföi tekið aö sér afgreiöslu
símans, húsnæöi, Ijós og hita fyrir 83
krónur 33 aura. Og svo fékk hún 25 aura
fyrir boösendinguna sem börnin fóru eftir
fólkinu því að þá höföu ekki allir síma.
Ég man hvaö ég varö afskaplega
ánægö aö verða símastúlka. Þá haföi ég
útskrifast úr Flensborg voriö 1911 og
Kristín Guömundsdóttir, dóttir frú Jó-
hönnu Stefánsdóttur, sem haföi símann
kemur suöureftir og spyr pabba hvort aö
ég muni geta komið á símann aö læra á
borðið og hjálpa viö afgreiösluna. Ég
kveiö nú ósköp fyrir og fannst þetta svo
mikiö aö veröa símastúlka, en hlakkaði
fjarskalega til. Svo kom ég síðustu
dagana í maí 1911 og læröi á boröiö og
skrárnar. Þaö átti aö skrifa niöur bæöi
útfarin og innkomin símtöl og skeyti. Og
þá varö maður að læra aö senda skeyti í
stöfum, í mannanöfnum.
Þessvegna var þetta meö Ottó. Hann
var á ísafirði og var þar sendill. Hann var
búinn aö fara eftir konu og kallar í
símann. Halló, halló Reykjavík. Hún getur
ekki komið af því hún er Bjarni, Einar
Ragnar. Þú getur nærri hvort maöur kann
ekki að senda meö orðum. Þú getur nú
ímyndað þér það. Þaö er nú aldeilis þaö
sem maður kunni utanað. Enda mátti
maöur gera þaö. Þaö komu alltaf Eng-
lendingar og Þjóðverjar í Hafnarfiröi í
gamla daga. Þjóöverjarnir voru meö
línubáta. Þeir höföu t.d. 10 stafa kvóta.
Hann var mjög erfiður, eintóm ypsílon og
ceresar og þurfti aö hafa mikla nákvæmni
til aö taka þetta niöur. Við æföumst
náttúrlega mjög fljótt í málinu. Þarna voru
Englendingar. Mr. Bookles var þarna. Og
bjó þar meira að segja á sumrin meö