Lesbók Morgunblaðsins - 21.05.1983, Blaðsíða 11

Ingólfur Sveinsson
Júlí-raud
sól
Brýtur á útskerjum,
svalt er hafkulið
eftir heitan dag
ígrænt fjarðarlognið
falla náttskúrir
utar hnígur júlí-rauð sól
í bláar unnir.
Vögguljód
Sumarskógurinn sefur
en langt út íkyrrðinni
á spegilfleti vatnsins
vælir lómurinn ...
Sofðu mín Ijúfa
sofðu þar til fuglarnir
fara að syngja
og sólin þurrkar
morgundöggina af trjánum.
Ad
vetur
nóttum
Oxford
Street
Aðeins þögn —
allt er horfið...
Hvað batt þínar minningar
þínar ljúfustu stundir —
kannske kveldblámi fjallsins
hlý golan
í ilmbjörkum morgunsins
ástin í kvaki lóunnar
hvít birta jökulsins
niður fljótsins
á myrkri nótt ? —
Hvað batt þig?
í æðandi mannhafinu
renna þjóðirnar saman,
augað nemur — eyrað blekkir
hve ólíkt — hve fjarlægt...
Eru örlög þín ráðin
svarti guli hvíti maður?
Oxford Street
þú ert smámynd, heimur götunnar,
stórmynd í örlögum mannkyns.
(London 1982)
Elín Gunnlaugsdóttir
JjjÓð Við bergðum vínið
J sætleik hamingjunnar
Seinna,
þegar vínið var aðeins minning
fundum við beiskjuna.
Um höfunda:
Ingólfur Sveinsson er Reykvíkingur og hefur starfaö í lögreglunni
um all langt skeið. Hann hcfur samið lög og ort Ijóð í langan tíma
og í Lesbók hafa oft birzt eftir hann ljóð. Elín Gunnlaugsdóttir er
ung stúlka frá Laugarási í Biskupstungum og hefur ekki birzt Ijóð
eftir hana fyrr.
Aðför að ís-
lenskri menningu
Fjöldi myndbandaleiga auglýsir daglega
í smáauglýsingadálki síðdegisblaðsins DV
Myndbandaleigurnar hafa erlendar kvik-
myndir sem margar eru með íslenskum
texta og eru frá Warner Bros, Universal,
Paramounth og öðrum stórfyrirtækjum á
sviði kvikmyndalistarinnar sem hafa aðset-
ur í HoIIywood þar sem gleðin er í gangi frá
morgni til kvölds ef gleði skyldi kalla. Inn-
an um efni sem telst vera afþreyingarefni
og ekki beinlínis skaðlegt er svo annað efni
sem ekki er auglýst opinberlega enda hulið
leynd og þarf jafnvel að kunna sérstakt
látbragð og sérstakt mál til að nálgast
dýrðina. Hér er átt við hinar svokölluðu
„bláu myndir“, grófar kynlífsmyndir sem
nær allar eru mjög svipaðar og byrja flest-
ar þannig að ungur piltur hringir dyra-
bjöllu, ung kona kemur á náttslopp til dyra
og skömmu síðar þegar pilturinn er kominn
inn í svefnherbergi ásamt ungu konunni er
hoppað uppírúm og leikendur fara auðvitað
á kostum og kvikmyndatökumenn, fram-
leiðendur borga undantekningarlaust vel
enda gróðinn mikill af slíkri framleiðslu.
Margar myndbandaleigur en ekki allar
eru með hryllingsmyndir á boðstólum sem
kvikmyndahúsin hér á Stór-Reykjavíkur-
svæðinu hafa ekki séð ástæðu til að hafa á
sýningarskrá eins og fram kom í fréttum
fjölmiðla á liðnum vetri. í „Kastljósi“ í
sjónvarpinu var starfsemi myndbandaleig-
anna tekin fyrir skömmu eftir síðustu ára-
mót. Umsjónarmaður þáttarins komst yfir
sýnishorn af einni hryllingsmyndinni og ég
man að ég horfði á ósköpin og myndbútur-
inn virkaði þannig á mig að ég kúgaðist og
minnstu munaði að ég kastaði upp er ég leit
viðbjóðinn. í þessari hryllingsmynd, sem ég
man ekki lengur hvað heitir, voru líffæri
skorin úr fólki og kastað framan í kvik-
myndatökuvélina og myndin endaði þannig
að konum var nauðgað á hinn hryllilegasta
hátt. Mér skilst að kynlífsmyndir og hryll-
ingsmyndir séu hafðar á bak við hjá mynd-
bandaleigum, í skúffum þar sem bókhaldið
er geymt.
I þéttbýli á fslandi geysar um þetta leyti
myndbandafaraldur. Kaplakerfi eru lögð í
fjölbýlishús og íhúðareigendur sameinast
um kaup á myndböndum frá myndbanda-
leigum sem margar hafa miður gott efni á
boðstólum handa viðskiptavinum þó þar sé
vitanlega innan um mjög gott efni. Fólk
þyrstir í afþreyingarefni og Ijótleikinn vill
því miður verða með þegar keypt eru eða
fengin að láni myndbönd og ekki þykir mér
ólíklegt að klámið sé ofarlega á vinsælda-
listanum á tímum sem einkennast af rót-
leysi og upplausn á svo mörgum sviðum
mannlífsins. Alvarlegast er það að börn og
unglingar eru oft áhorfendur að slíku efni
sem jafnvel fullorðið fólk hefur ekki gott af
að horfa á og getur verið skaðlegt andlegri
heilsu. Löggjafinn verður hér að grípa inní
og stöðva innflutning á hryllingsmyndum
oggrófum klámmyndum áður en komið er í
óefni.
Myndbandafaraldurinn er bráðsmitandi
eins og best sést á því að hann hefur stung-
ið sér niður í kauptúnum og sýslum lands-
ins og smitað út frá sér. Frístundir notar
fólk til að horfa á myndbönd frá mynd-
bandaleigum. Heima í stofu kemur á
skerminn án mikillar fyrirhafnar allt milli
himins og jarðar, íþróttakappleikir, stríðs-
myndir, hryllingsmyndir, klámmyndir,
hugljúfar söngvamyndir og teiknimynda-
fígúrur bregða á leik og þannig mætti lengi
telja.
Þegar myndbönd eru orðin álíka útbreidd
og sjónvarpið er nú, þá mega t.d. leikhúsin
hafa virkilega góðar sýningar til að vera
samkeppnishæf við hið nýja undratæki,
myndbandið. Hætt er við að bókaútgáfa
muni eiga erfitt uppdráttar hér á landi ef
myndböndin verða almenningseign eins og
margt bendir til að verða muni innan fárra
ára.
Myndbandaleigur fara svona hvað úr
hverju að starfa á landinu öllu ogfrá ystu
nesjum inní innstu dali heyrast inní stofum
kvalaópin og frygðarstunurnar. Ekki þó
eingöngu sem betur fer því eins og ég tók
fram hér fyrr í þessari grein, er innan um
ósómann ágætt og uppbyggjandi efni,
fræðsluefni sem skemmtiefni. Mestu skiptir
að eitthvert eftirlit sé af hálfu hins opin-
bera með því efni sem selt er á myndbönd-
um hér á landi.
Rætur íslenskrar menningar eru djúpt í
moldu og verða ekki slitnar upp þrátt fyrir
aðför myndbandafaraldursins og þeirrar
ómenningar sem þar er á ferðinni.
Ólafur Ormsson
Leiðrétting
í rabbgrein Björns Steffensen
30. apríl sl. kom fyrir meinleg
villa, sem gerði setninguna
marklausa. Rétt er hún þannig:
Þarna réði ferðinni hin fjölmenna
sveit kommúnista innan Fram-
sóknarflokksins, auk sjálfs
Kommúnistaflokksins, sem stóð
að stjórninni. Leiðréttist þetta
hér með og eru lesendur og höf-
undur beðnir velvirðingar.