Lesbók Morgunblaðsins - 06.06.1987, Qupperneq 3

iwrr
HBöSSlSISSEStllSlŒ]®]®
Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavik. Framkvstj.:
Haraldur Sveinsson. Ritstjórar: Matthías
Johannessen, Styrmir Gunnarsson. Aðstoð-
arritstjóri: Bjöm Bjarnason. Ritstjómarfulitr.:
Gísli Sigurösson. Augtýsingan BakJvin Jóns-
son. Ritstjóm: Aöalstræti 6. Sími 691100.
Fjölmiðlafárið
er til umræðu í tilefni nýlegrar ádrepu í Morgun-
blaðinu og vegna þess, að enn hefur ný útvarpsstöð
fsuið í loftið, en til eru þeir og kannski nokkuð marg-
ir sem finnst að síbylja og yfirgengileg fátækt í
efnisvali einkenni þessar stöðvar og að menning okk-
ar sé síður en svo auðugri vegna þeirra.
Reykjanesskagi
var fyrrum byggður mun meira en nú er, en lífsbarátt-
an var hörð, því landgæði voru af skomum skammti.
Ólafur E. Einarsson rifjar upp eitt og annað um land-
kosti og búsetu í grein sem ber yfirskriftina: Minjar
um eldogóblíðkjör.
Graphica
Atlantica er nafnið á alþjóðlegri grafíksýningu, sem
í dag verður opnuð á Kjarvalsstöðum. Þetta verður
að sögn forstöðumanns hússins mesti myndlistarvið-
burður ársins og af þessu tilefni birtast nokkrar
myndir, bæði frá innlendu og erlendu þátttakendunum.
Forsíðan
Á fjölum Þjóðleikhússins er nú leikritið Yerma eftir
Frederico Garcia Lorca, sem Hafliði Amgrímsson
kynnti nýlega í Lesbók. Þetta er einskonar harmljóð
og það er Tinna Gunnlaugsdóttir, sem fer með hlut-
verk Yermu. Það er hún, sem er í dramatískum átökum
á forsíðumyndinni. Ámi Sæberg ljósm. Morgunblaðs-
ins tók myndina.
BÖÐVAR
GUÐMUNDSSON
Leiðarvísan
— Hildigunnur Einarsdóttir —
Enginn þarf að spyija
hvar gröf þín er
því hún er þar sem grasið er grænast.
Þar er vetrarsnjórinn hvítastur
himinninn heiðastur
og þar syngur vorfuglinn skærast.
Nei, enginn þarf að spyrja
hvar gröf þín er.
Hún er þar sem tár okkar þorna
og orð okkar þagna.
Höfundurinn er Ijóðskáld og cand mag. í íslenskum fræðum.
Þegar vetur
víkur frá
Nú meðan ég er að tína
þessi- orð niður á
pappírinn stráir sólin
geislum sínum yfir
landið eins og hún
hefur verið að gera
síðustu daga. Fólkið
ber keim af landinu og fasið er breytt;
allir eru í sólskinsskapi. Líka þeir sem
eru innivið að skyldustörfum. Þó skotra
þeir augunum út um gluggann, þangað
sem hugurinn leitar. Síðan sameinast
fjölskyldan við að rækta garðinn sinn
og eija eða lætur fara vel um sig elleg-
ar fer í golf, — þeir sem það vilja og
eru ólæknandi. M.ö.o., nú njóta menn
veðurblíðunnar.
Þegar vetur víkur frá
og veðrið fer að hlýna
þá er fögur sjón að sjá
sólina okkar skína,
sagði Káinn um Dakota-sólina forðum,
en hann var fæddur á Akureyri eins
og allir vita.
Þegar veðrið er svona gott og maður
fínnur fyrir þessari notalegu þreytu,
vorþreytunni, eftir fyrsta daginn í garð-
inum, fer maður ósjálfrátt að hugsa
um landið sitt: Hvemig hægt sé að
græða það og bæta. Haraldur Ámason
búnaðarráðunautur rifjaði upp við mig
þá gömlu hugmynd um þegnskyldu-
vinnu unglinga við skógrækt og
landgræðslustörf. Við höfum að vísu
átt því láni að fagna, að unglingar flest-
ir hafa fengið eitthvað nytsamt að sýsla
yfír sumarið. Samt fylgir það borgar-
menningunni, að við fjarlægjumst
landið okkar, en einmitt þess vegna á
hugmynd Haralds erindi við okkur. Líka
af því að við vitum, að stór svæði era
að blása upp, en önnur þurfa aðhlynn-
ingu. Páll J. Árdal kvað þegnskylduna
að vísu niður á sínum tíma með þess-
ari stöku:
Ó, hve margur yrði sæll
og elska mundi landið heitt,
mætti hann vera í mánuð þræll
og moka skít fyrir ekki neitt.
Auðvitað yrði greiðsla fyrir að koma,
ef slík þegnskylduvinna yrði tipp tekin.
Það er ekki nema sjálfsagt og rýrir
ekki gildi hugmyndarinnar.
Það er annars undarlegt hversu við-
kvæmt þetta umræðuefni er, hvernig
við eigum að bera okkur við að græða
landið. Vinur okkar hjóna, mikill nátt-
úraskoðari og náttúraunnandi, á t.d.
alltaf erfítt með að sætta sig við, að
hingað til lands séu flutt inn tré eða
plöntur, jafnvel þótt hann sjái að þau
dafni vel og séu dugleg að klæða landið
eins og t.a.m. Alaskalúbínan. Hann er
púrítani á þessu sviði og vill að flóran
sé hrein og ómenguð af mannavöldum.
Hann hefur sagt stríð á hendur öllum
skurðgröfum og sauðkindum. Samt er
enginn glaðari en hann, ef hingað rek-
ast aðskotakvikindi af skordýraætt eða
flækingsfugl af suðrænu kyni.
Annar vinur minn, Tómas Ingi
Olrich, er þvílíkur ræktunarmaður, að
hann lætur sig einu gilda, hverrar þjóð-
ar jurtin er. Ef hún kann vel við sig hér
á landi, þá er það honum nóg. Hann
hefur bent mér á, að ísland hafí vissu-
lega verið einangrað, áður en maðurinn
settist hér að. Samt hafí hingað borist
fræ með vindum og straumum og rofíð
einangranina eins og maðurinn gerði
síðar með því að nema hér land. Og
því skyldi maðurinn ekki beita vitsmun-
um sínum og kunnáttu til þess að hjálpa
landinu, úr því að hann átti kannski
mestan þátt í að eyða því spyr hann,
og ég get ekki annað en fallist á hans
sjónarmið. Ég hef að vísu enn þennan
veikleika að finnast Alaskalúbínan
framandi, þegar hún er að blómstra,
og ekki falla inn í liti landsins. En um
leið og ég sé hvemig hún græðir upp
melana smátt og smátt og víkur síðan
fyrir öðram gróðri fer mér að þykja
vænt um hana og fer að leita að henni
með augunum, hvar sem ég sé mela-
börðin köld og hijóstrag. Svona er það
ríkt í manni að tengja fegurðina gróðr-
inum á leið sinni um landið.
Bændur era nú í þeirri kreppu, að
of lítill markaður þrengir svo að þeim,
að þeir geta ekki lengur haft þau um-
svif á búum sínum sem hugur þeirra
stendur til. Tómas Ingi hefur verið
manna duglegastur við að vinna þeirri
hugmynd fylgi, að bændum verði feng-
ið það verkefni að græða landið, enda
standi það þeim næst og þeir séu fær-
astir um það. Bændaskógar yrðu
ræktunarstarf, sem horfði til framtíðar.
Um þetta er ég að hugsa á þessum
sólskinsdegi og vona að sú draumsýn
verði brátt að veraleika.
Halldór Blöndal
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 6. JÚNÍ 1987 3