Lesbók Morgunblaðsins - 08.10.1988, Síða 18

Flestir viðmælendur voru
bandarískir, eldri ferðamenn.
Enginn þeirra minntist á ferskt
sjávarloft; endalausa víðáttu út
til ysta sjóndeildarhrings; hvað
gaman er að sjá landsýn í fjarska;
Ijósaskipti og hitamóðu. En þeir
minntust á góðan félagsskap sam-
farþega og hvfldarstundir við lest-
ur og blund í þilfarsstólum. Ferða-
lag á sjó útilokar daglegt amstur
borgar- og atvinnulífs. Að halla
sér yfir borðstokkinn og horfa á
höfrunga og flugfiska hvílir hug-
ann og fær mann til að hugsa
skýrar — eða það virðist svo.
Það er áhugavert að skynja,
hvað farþegar virðast geta losað
sig undan allri ábyrgð, sem fylgir
störfum í landi. Löng sigling virð-
ist vera hvfld frá klukkunni. Þeir
þurfa aðeins að hugsa um líkama
Góður sólardagur á rúmsjó.
sinn — klæða sig og snæða. En
huglægi þátturinn virðist hneigj-
ast að einhvetju yfirborðslegu og
farþegamir, með örfáum undan-
tekningum, eru eldra fólk, mjög
vel stætt, þröngsýnt. Á kvöld- og
næturskemmtunum eru spiluð lög
frá ’30 og ’40, sem hægt er að
verða mjög leiður á. Og máltíðim-
ar eru — eins og fargjaldið —
yfirþyrmandi!
Eflirsóknarvert eða — ?
í landi eru heimsóknir í nætur-
klúbba ekki daglegt brauð. En um
borð í lúxussnekkjunni er nætur-
klúbbur á hveiju kvöldi — sungið,
dansað, verið með brandara —
nótt eftir nótt. Það má gera sér
í hugarlund, hvemig það er að
fara á næturklúbb 16 kvöld í röð
og heyra alltaf sama eða svipað
dægurlagaval og skemmtiatriði!
Gamansemin er nokkuð laus við
pólitík — mikið af saklausum
„sex“-bröndumm og við bingó-
borðið virðist sama skrítlan alltaf
endurtaka sig. Viðurkenna ber
fyrsta flokks matseðil og þjón-
ustu, öryggi og ferðatöskur
geymdar inni í skáp — en mikið
af þessu fæst líka í landi, fyrir
miklu minni pening. Niðurstaða:
Stuttar vikusiglingar á hóflegu
verði eru mjög áhugaverðar, en
hinar lengri eins og framangreind
geta verið leiðigjamar fyrir fólk
í fullu ftöri.
Víða er siglt framhjá áhugaverðu landslagi. Á innfelldu myndinni eru menn í morgunleikfimi
á þOfarinu.
„í landi get ég ekki tekið frí,
þar er alltaf verið að hafa sam-
band við mig út af viðskiptum,
segir einn farþeginn — en hér um
borð er ég laus við allt slíkt, síma,
telex og tilheyrandi. Þjónustan
um borð er líka mjög góð, það
er haldið utan um hvem farþega
og hans er gætt. Við kynnumst
áhöfninni og hún verður eins og
fjölskylda okkar. Á ferðamanna-
stað í landi er ekki eins auðvelt
að kynnast fólki.“ Skipstjórinn
tekur undir þetta viðhorf. „Örygg-
ið er að sjálfsögðu veigamikill
þáttur. Farþegar sem koma ár
eftir ár líta á skipið eins og vemd-
að heimili og þeir vilja hafa sömu
þjónana, sama skipstjórann - ef
einhver nýr bætist í áhöfnina em
þeir fljótir að spyrjast fyrir um
hann.“
Tímar Rómveija, miðaldir
og nútíminn sameinast í
Strasborg
Þegar veldi Napóleons stóð sem
hæst, lét hann byggja litla höll eða
lystihús handa konu sinni, Jósefínu
keisaradrottingu, í appelsínutrjá-
garði í Strasborg. í lystihúsi drottn-
ingar hlusta ég á fyrirlestur um
atvinnuleysið í Evrópu.
Þannig birtist manni í Strasborg
saga Evrópu og vandamál líðandi
stundar í álfunni. Handan götunnar
við tijágarðinn er Evrópuhöllin,
aðsetur Evrópuráðsins, Hér í Stras-
borg kemur Evrópa saman.
Um þetta leyti em margir Evr-
ópumenn á fundum í Strasborg og
þar á meðal margir landar. í Evr-
ópuhöllinni er hægt að rekast á þá
óvænt í vandrötuðum göngunum,
þar sem þeir em að leita að réttu
fundarherbergi, eða í fundarhléum
eða á leiðinni í veitingasalinn í há-
væmm samræðum um réttar
víntegundir eða hinar undarlega
lélegu samgöngur til Strasborgar,
sem vilji vera höfuðborg Evrópu.
Það á sér stað viss togstreita um
það, hvaða borg hafi rétt til að
kalla sig því heiti, og bæði Brussel-
og Lúxemborg gera tilkall til þess.
í Bmssel benda menn á, að þar séu
19.000 fastir starfsmenn Evrópu-
bandalagsins. En í Lúxemborg
halda menn því fram, að mjög lítið
land utan við samkeppni hinna vold-
ugu sé heppilegast.
Evrópuþingið kemur yfirleitt
saman í Strasborg, þótt Ráð Evr-
ópubandalagsins hafi aðsetur í
Brussel. Evrópuráðið hefur þing,
ráðherranefnd, mannréttindanefnd
og þekktan dómstól og aðsetur
þeirra allra er í Strasborg.
Á Klébertorgi (Place Kléber) í
miðborginni hélt Churchill hina
frægu ræðu sína um bandaríki Evr-
ópu skömmu eftir síðari heimsstyij-
öldina. Kléber var einn af herfor-
ingjum Napóleons og er þekktur
fyrir hina svokölluðu glæsilegu
sigra, sem hann vann á Tyrkjum í
hemaðarleiðangri til Egyptalands
og Sýrlands.
En það var enski utanríkisráð-
herrann Ernest Bevin, sem lagði
það tii 1949, að stofnað yrði Evróp-
uráð og að það hefði aðsetur í Stras-
borg. Englendingar, sem löngum í
sögu Evrópu höfðu ekki haft neitt
á móti því að sundra rílq'um á meg-
inlandi álfunnar, vildu nú, að Evróp-
uráðið í Strasborg ætti að vera tákn
vináttu hinna gömlu fénda.
2000 ára borg
í ár heldur Strasborg hátíðlegt
2000 ára afmæli sitt. Ágústus, keis-
ari Rómveija, sem vildi skattleggja
allan heimin, hafði sent hermenn
hingað norður, og hátíðamefndin
heldur því fram, að þeir hafi byggt
virki hér 12 árum fyrir Kristsburð.
Virkið gleymdist í nokkrar aldir,
en við upphaf miðalda var byggð
hér við litla þverá Rínar borgin
Þar heldur Evrópa
fundi, þar fann Guten-
berg upp prentlistina,
þar varð franski þjóð-
söngurinn til, þar hélt
Churchill sína frægu
ræðu um bandaríki
Evrópu — og nú er
Strasborg aðsetur Evr-
ópuþingsins, Evrópu-
dómstólsins og Evróp-
uráðsins.
„Strateburg“, „Borgin við vegina",
þ.e. miðsvæðis fyrir umferð bæði á
landi og fljótum.
Maður rekst á marga þekkta
menn, þegar maður gengur um
Strasborg eða les um hina merki-
legu sögu hennar. Einn af helztu
rithöfundum miðalda, Gottferð af
Strasborg, orti hér hinn sígilda
kvæðabálk, sem byggður er á sögu
frá Bretaníu um Tristan og ísól.
Gangi maður Hallbarðagötu inn
í gamla hverfið bak við dómkirkj-
una, finnur maður húsið, þar sem
Albrecht Diirer reyndi eftir beztu
getu að hafa ofan af fyrir sér með
því að gera tréskurðarmyndir.
Nokkru síðar, í byijun 16. aldar,
kom hinn mikli húmanisti, Erasmus
af Rotterdam, sem lifað hafði flökk-
ulífi, til háskólans í Strasborg.
Þrátt fyrir öll herverk í hinum
mörgu styijöldum í Evrópu hefur
borgin frá miðöldum varðveitzt í
hverfí, sem nú heitir „La petite
France" („Litla Frakkland"). Fal-
lega máluð múrgrindarhús sútar-
anna og annarra handiðnaðar-
manna standa meðfram skurðunum
og gömlu skipastigakvíunum.
Maður gæti haldið, að annar tum
dómkirkjunnar hefði hmnið í ein-
hveiju stríðinu. En sagnfræðingar
segja, að það hafi aldrei verið ætl-
unin að byggja nema einn tum, þó
að svo virðist sem gert hafi verið
ráð fyrir tveimur.
Bæði fyrir Kaþólikka og
mótmælendur
Bygging dómkirkjunnar hófst
1176 og var notaður sandsteinn úr
Vogesafjöllum, en það var ekki fyrr
en 1433, sem hún var tilbúin til
vígslu. Stíllinn er gotneskur, og
tuminn er að vísu hálfeinmana, en
hins vegar er hann hár, 142 metr-
ar, og manni er sagt hér, að hann
sé hæsti kirkjutum í Evrópu.
Þegar ég geng inn í kirkjuna til
að dást að henni innanverðri, sé ég
háa vél af einhveiju tagi og mér
er tjáð, að verið sé að mæla til að
komast að raun um, hvort turninn
hreyfíst. Bæði kaþólikkar og mót-