Lesbók Morgunblaðsins - 07.01.1989, Page 9

smátt og smátt. Hann var alltaf til staðar.
Þetta var meðalmaður á hæð á sextugs-
aldri með djúpar skorur í andlitinu sem
líktust blýantsstrikum. Hann var með þunnt,
rauðleitt hár og undarlega litlaus augnhár,
augun djúpt sokkin inní höfuðið, varimar
þunnar og teprulegar.
— Þú ert að bíða, sagði hann við mig
eitt sinn uppúr þurru þar sem ég sat og var
að svipast um eftir stúlkunni. Sjálfur er ég
að bíða, bætti hann við og deplaði augunum
ákaft. Eg er búinn að bíða lengi.
— Eftir hveq'u? spurði ég.
Hann hugsaði sig lengi um áður en hann
svaraði, horfði uppí loftið og togaði í undir-
hökuna sem slapti eins og á horaðri kú.
Loks leit hann á mig og sagði:
— Engu.
Á vinnustaðnum þar sem ég vann við að
ryðveija hýja bfla fann ég að farið var að
líta mig homauga. Þegar hlé gafst frá vinnu
dró ég uppúr vasa mínum litla bók og fór
að skrifa upp eitthvað sem ég hélt að gæti
ailt eins verið ljóð. Nú var svo komið mínum
tilfinningamálum að ég vildi ekki heita lyga-
laupur og lét ég mig engu skipta þótt vinnu-
félagamir skotruðu til mín augunum undur-
furðulegir á svipinn. Ástin getur gert
hvunndagsmenn að hetjum og þegar það
er haft í huga að ég átti jafnvel í erfiðleik-
um með að stafsetja nafiiið mitt rétt verður
að líta á hveija setningu sem ég hripaði í
þessa bók sem hetjudáð.
Dagamir liðu og urðu að mánuðum. Grát-
lega lítill árangur minn í þá átt að vinna
hug stúlkunnar varð til þess að mig fór að
dreyma hana á nætumar þar sem árangur-
inn var stórbrotinn, svo stórbrotinn að ég
mætti dag eftir dag of seint til vinnu sökum
þess að ég vildi treina drauminn aðeins leng-
ur.
Dag einn gerðust þau undur að Morgun-
blaðið birti eftir mig ljóð og fannst mér sem
hamingjudísimar hefðu loksins ákveðið að
röðin væri komin að mér. Fullur af eldmóði
krafðist ég þess af stúlkunni að hún færi
með mér á kaffihús og það varð úr. Ég
hafði hugsað mér að blaða í Moqgunblað-
inu, svona eins og af tilviljun og reka augun
fullkomlega óvart í ljóðið eftir sjálfan mig
og benda henni á það.
Þegar á hólminn var komið kom ég varla
upp orði. Hún hafði aldrei verið fallegri og
tilfínningar mínar til hennar helltust yfir
mig eins og flóðbylgja og ég fann og vissi
að andlit mitt var rautt af hita. Samvem-
stundin á kaffihúsinu leið hjá án þess að
ljóðið mitt næði að komast útúr saman-
brotnu blaðinu.
Næsta kvöld beið ég á skemmtistaðnum
eftir stúlkunni tilbúinn til þess að innheimta
hina óborganlegu skuld. Maðurinn með
hrakkótta andlitið og litlausu augnhárin sat
við sama borð og hann var allur á iði líkt
og eitthvað angraði hann stórkostlega.
- Það dugar ekki að bíða lengur, sagði
hann og deplaði augunum ákaft. Katastróf-
an er ekki langt undan. Skjálftamir, bætti
hann við þegar hann mætti skilningsvana
augum mínum. Það era allir steinsofandi
jrfír þessu. Jörðin á eftir að opna munninn
°g gleypa þessa borg. Einu sinni var ég í
útlendri borg og hún hrandi meðan ég
skrapp í sturtu. Slq'álftamir eiga eftir að
koma, það er engin spuming. Nei, nú dugar
ekki að bíða lengur.
Hann stóð hvatlega upp og gékk hratt í
burtu, drifinn áfram af einhverri innri sýn.
Stúlkan með göldróttu augun kom ekki
þetta kvöld og heldur ekki það næsta. Mér
leið orðið eins og prinsinum í ævintýrinu
um Öskubusku og fannst sem tíminn hefði
numið staðar á miðnætti um alla framtíð.
Mánuðir liðu hjá. Ég sat í biðskýli í
gamla, slitna rykfrakkanum mínum og
gluggaði í Spámanninn eftir Kahlil Gibran
meðan ég beið eftir strætisvagni. Annað
slagið leit ég upp og virti fyrir mér bflana
sem þutu hjá sem leiftun inní hveijum bíl
prívat heimur, prívat hugsanir. Skyndilega
sá ég bflana ekki lengur, augu mín störðu
yfir götuna og Spámaðurinn féll úr höndum
mínum niðrí rykið.
Hinumegin götunnar ýtti stúlkan með
galdraaugun á undan sér bamavagni. Við
hlið hennar gekk maðurinn með gamla and-
litið og litlausu augnhárin og hann steig
varlega til jarðar líkt og hann óttaðist að
jörðin gæti þá og þegar opnað munn sinn
og gleypt hann með húð og ’hári.
Hötundur er rithöfundur.
Ljóð vikunnar I Sjónvarpi 8. janúar
Gunnarshólmi
eftirJÓNAS HALLGRÍMSSON
Skein yfir landi sól á sumarvegi —
og silfurbláan Eyjafjallalind
gullrauðum loga glæsti seint á degi.
Við austur gnæfir sú hin mikla mynd
hátt yfir sveit og höfði björtu svalar
á himinblámans fagurtæru lind.
Beljandi foss við hamrabúann hjalar
á hengiflugi undir jökulrótum,
þarsem að gullið geyma Frosti ogFjalar.
En hinum megin föstum standa fótum
blásvörtum feldi búin TindafjöII
og grænu belti gyrð á dalamótum.
Með hjálminn skyggnda, hvítri Ifkan mjöll,
horfa þau yfir heiðarvötnin bláu,
sem falla niður fagran RangárvöII,
þar sem að una byggðar býlin smáu,
dreifð yfir blómguð tún og grænargrund-
ir.
Við norður rísa Heklu tindar háu.
Svell er á gnípu, eldur geisar undir.
í ógna djúpi, hörðum vafin dróma,
skelfing og dauði dvelja langar stundir.
En spegilskyggnd í háu Iofti Ijóma
hrafntinnuþökin yfir svörtum sal.
Þaðan má líta sælan sveitarblóma,
því Markarfljót í fögrum skógardal
dunar á eyrum, breiða þekur bakka
fullgróin akur, fegurst engjaval
þaðan af breiðir hátt í hlíðar slakka
glitaða blæju, gróna blómum smám.
Klógulir ernir yfir veiði hlakka,
því fiskar vaka þar í öllum ám.
Blikar í laufi birkiþrasta sveimur,
og skógar glymja, skreyttir reynitrjám.
Þá er til ferðar fákum snúið tveimur
úr rausnargarði hæstum undir Hlíð,
þangað sem heyrist öldufalla eimur,
því hafgang þann ei hefta veður blíð,
sem voldug reisir Jtán á Eyjasandi,
þar sem hún heyir heimsins langa stríð.
Um trausta strengi liggur fyrir landi
borðfögur skeið með bundin segl við rá,
skínandi tijóna gín mót sjávar grandi.
Þar eiga tignir tveir að flytjast á
bræður af fögrum fósturjarðarströndum
og langa stund ei litið aftur fá,
fjarlægum ala aldur sinn í löndum,
útlagar verða vinar augum fjær,
svo hafa forlögfært þeim dóm aðhöndum.
Nú er á brautu borín vigur skær
frá Hlíðarenda hám, því Gunnar ríður,
atgeirnum beitta búinn. Honum nær
dreyrrauðum hesti hleypir gumi fríður
og bláu saxi gyrður yfir grund, —
þar mátti kenna Kolskegg allur lýður.
Svo fara báðir bræður enn um stund,
skeiðfráir jóar hverfa fram að fljóti.
Kolskeggur starír út á Eyjasund,
en Gunnar horfir hlíðarbrekku móti.
Hræðist þá ekki frægðarhetjan góða
óvina fjöld, þó hörðum dauða hóti.
„Sá ég ei fyrr svo fagran jarðar gróða,
fénaður dreifir sér um græna haga,
við bleikan akur rósin blikar rjóða.
Hér vil ég una ævi minnar daga
alla, sem guð mér sendir. Farðu vel,
bróðir og vinur!“ — Svo er Gunnars saga.
Því Gunnar vildi heldur bíða hel
en horfinn vera fósturjarðar ströndum.
Grímmlegir ijendur, flárri studdir vél,
ijötruðu góðan dreng í heljar böndum.
Hugljúfa samt ég sögu Gunnars tel,
þarsem ég undrast enn á köldum söndum
lágan að sigra ógna bylgju ólma
algrænu skrauti prýddan Gunnarshólma.
Þar sem að áður akrar huldu völl,
ólgandi Þverá veltur yfir sanda.
Sólroðin líta enn hin öldnu ijöll
árstrauminn harða fögrum dali granda.
Flúinn er dvergur, dáin hamra tröll,
dauft er í sveitum, hnipin þjóð í vanda.
En lágum hlífir hulinn verndarkraftur
hólmanum, þar sem Gunnar sneri aftur.
Listaskáldið góða er óþarft að kynna fyrir landsmönnum og fá kvæði hafa orðið þeim eins hjart-
fólgin. Þess mun fjöldi íslendinga minnast við flutning Gunnarshólma, þegar þeir lærðu kvæðið
utanbókar í bamaskóla. Nú er gott að rifja upp, hvort það tollir enn í minni.
VILBORG
HALLDÓRSDÓTTIR
Líf
Svo undurhægt
upp úr portinu
laeðist
um dimma gangana
konan
með farm sinn dýrmætan
bamið.
Alein
alein alein í fólksmergðinni
leiknum
og öfundin hnitar hringi
kringum hana
eins og slímug leðurblaka
blái fuglinn í bijóstinu
titrar
hann er að kafna
Ijósið í augunum að slökkna
í stað þess að leiftra
skærar verða að geislasverði
svo vanmáttug er hún orðin
Iftil
litil lítil
langar að öskra
deyja
til hvers að vera að þessu
fyrir hvem fyrir hvern
ekki fyrir hana lengvr.
En hvað verður um bláa logann íbijóst-
inu.
eða bamið?
Höfundurinn er leikkona.
TRYGGVI V. LÍNDAL
Hjáfé-
lagsráð-
gjafanum
Hann:
Ég heiti Jón Jónsson.
Ég er gangandi tímasprengja.
Eg er með félagslegan herðakistil.
Hún:
Eigum við að tala um það?
Sitjum, tölum,
slappaðu af.
Hver hefur sína rödd.
Mér líkar glannalegur hattur þinn.
Mér finnst ekkert hlægilegt
við handleggsstúfinn þinn.
Hann:
Ég fór í víking
og ég kom aldrei heim.
Eg er afskræmdur
einsog flött byssukúla
sem enginn vill bræða upp.
Hún:
Langar þig að ræða um það?
ÖII höfum við frumþarfir
fyrir ást, virðingu, öryggi.
Hann:
Ég hef spilað á trompet
og beðið eftir englunum.
Eg er að rifna að innan.
Hún:
Sestu niður og segðu mér frá því.
ÖII höfum við týnt svo miklu.
Höfundur er þjóðfélagsfræðingur.
PALMI EYJÓLFSSON
í Fjalla-
sandi
Daglangt og náttlangt brimið byltist
við land
hver bára með sog og dulúð hinn fram-
andi kraftur,
en Ijósgrá froðan sleikir hinn svarta
sand
og selimir lyfta upp hausnum ogstinga
sér aftur.
Með kvíða í augum, jafnt um fjöm og
flóð
þeir forðast manninn, — ó vara þig
saklausi kópur,
en utan við brímið er bátur á fiskislóð
á breiðum vængjum sveimandi fugla-
hópur.
Hér týndust mannslíf, sorgin á bæjum
var sár
og seint komu vorin, með undrin og
kvak í mnni, .
með sólstafi í fjallið, — en brimgnýrinn
aldir og ár
undirspil dagsins, samgróið tilvemnni.
Og fjaran er hluti þess lands, sem Guð
okkur gaf
menn glímdu við brimið ogýttu skipum
frá landi.
En suður í löndum er ylvolgt hið opna
haf
og afkomendurnir brúnir á hvítum
sandi.
Gullbrydduð hafsbrún, vorbjört í vest-
urátt
það er værð yfir byggð, er rauðu
logarnir deyja.
Svo fellur að aftur og fuglamir garga
hátt
er fiskibáturinn leggur af stað til Eyja.
Höfundur býr á Hvolsvelli.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 7. JANÚAR 1989 9