Lesbók Morgunblaðsins - 29.05.1993, Blaðsíða 6
I
Ævintýri lík-
ast að ferð-
ast um Kína
g hef lengi haft áhuga á Kína og því sem kín-
verskt er. Tvisvar sinnum hef ég farið þangað
einsömul, í fyrra skipti 1983 og í seinna skipt-
ið 1991. í báðum ferðunum ferðaðist ég vítt
og breitt um landið mánuðum saman.
Á 9 mánaða tímabili, frá maí 1992 til
janúar 1993, fór ég þrisvar sinnum til
Kína með farþegahópa héðan frá íslandi.
Nú þegar áratugur er liðinn frá því að ég
fyrst kom til Kína, get ég sagt að ferða-
mannaþjónusta Kínveija hefur breyst mik-
ið og hefur breyting þjóðfélagsins sjálfs
átt hvað mestan þátt í því. Frá því að
Maó formaður stofnsetti Alþýðulýðveldið
Kína árið 1949, hefur kommúnistaflokkur-
inn haft öll völd þar í landi. Fjármála-
stefna flokksins var steinhörð og auðvalds-
stefnan, sem Bandaríkin voru álitin vera
fulltrúi fyrir, var grýlan. Hún var hötuð
og fyrirlitin; henni skyldi verjast með öllum
ráðum. Hún var sú stefna sem mergsaug
fátækan almúgann og safnaði auði sér í
hag. Það hét að það væri Ijótt að græða
peninga, því það væri að ganga erinda
auðvaldsstefnunnar. Það var t.d. harð-
bannað að vinna sér irin aukapening.
Breyting varð á þessu nokkrum árum
eftir andlát Maós, á níunda áratugnum.
Það komu ný boð frá ríkisstjóminni; vissu-
lega var kommúnisminn í heiðri hafður,
eftir sem áður, en nú var talað um nýja
sósíalismann! I reynd þýddi það, að nú
mátti fólk „græða“ peninga, nú var það
ekki lengur ljótt og bannað. Nei, þvert á
móti, nú var það alveg prýðilegt ef fólk
fengi sér aukavinnu og inni sér inn auka-
pening.
Fólk lét ekki ségja sér þetta tvisvar. í
dagblöðum landsins fóru nú að birtast
dæmi, hvað eftir annað, um hyggjuvit fólks
og uppfinningar þess á mismunandi að-
ferðum til að auka tekjur sínar. Þessar
breytingar höfðu að sjálfsögðu áhrif á
ferðamannaþjónustuna. Nú opnuðust augu
manna fyrir því, að hægt væri að græða
á þeim útlendingum sem ferðuðust um í
landinu.
Feiknin öll af hótelum hafa risið upp á
síðari árum, athyglisverðar byggingar end-
urbættar, musteri reist úr rústum (eyðilögð
í menningarbyltingunni), garðar betrum-
bættir o.s.frv. Allt til þess að gera aðstæð-
ur betri fyrir útlenda ferðalanga.
Eitt er það annað, sem hefur haft áhrif
tjl hins betra, á ferðir útlendinga til Kína:
Áður fyrr, frá því á öldinni sem leið, gengu
erlendir menn í Kína almennt undir heitinu
„útlensku djöflarnir“. Kynni Kínveija af
„hvíta stofninum“ höfðu löngum verið
slæm, Evrópubúar höfðu hlunnfarið þá í
viðskiptum, þvingað þá til óhagstæðra
samninga og staðið fyrir ólöglegum inn-
flutningi á ópíum frá Indlandi. Það var
því ekki að undra að Kínveijar höfðu illan
bifur á útlendingum. Álit Kínveija á út-
lendingum er annað í dag. Leiðtogar ríkis-
valdsins fá núorðið útlenda sérfræðinga
sér til hjálpar við að þróa þjóðfélagið. Um
er að ræða sérfræðinga á nánast öllum
sviðum. Kínveijar hafa gert sér ljóst, að
án þeirrar þekkingar sem sérfræðingar
„auðvaldsins" hafa, heltast þéir úr lest-
inni. Útlendingar eru því aufúsugestir í
Kína í dag, hvort sem þeir koma til að
miðla af þekkingu sinni — eða til að eyða
peningum sem ferðamenn!
Nú fer hver að verða
síðastur sem vill sjá
gamla Kína, því
breytingarnar eru
byrjaðar og þær ganga
hratt. Ein breyting er sú,
að Kínverjar líta ekki
lengur á útlendinga sem
óvini, heldur eru þeir
búnir að skilja þýðingu
ferðamanna og þeir eru
nú aufúsugestir.
Eftir UNNI
GUÐJÓNSDÓTTUR
AÐ FERÐAST í KÍNA
Það er ævintýri að ferðast í Kína. Það
er bæði ævintýri fortíðar, nútíðar og fram-
„Það kvað vera fallegt í Kína“, kvað Tómas og ekki verður ofsögum sagt af kínv
dulúðugar og furðulegar myndir. Greinarhöfundur tók myndimar. Þessi er úr Gu
Kona á heimleið frá markaðnum eftir að Fljótin eru samgönguæðar og á bökkun bl
hafa keypt í kvöldmatinn - sem reyndar
er lifandi og kíkir uppúr töskunni.
Matur í Kína er með ólíkindum fjölbreyttur og góður. Hér er Hans frá ísafirði
að ausa upp slöngusúpu. Ferðamenn þurfa hinsvegar ekki að hræðast að fá
slöngusúpu án þess að vita af því; hana verður að panta sérstaklega.
tíðar. Fortíðar, vegna sögu þjóðarinnar,
vegna alls þess ævaforna sem fyrir augum
ber. Nútíðar, vegna fólksins sem mætir
manni með opin andlit, sem dylur ekkert
og opnar sínar dyr fyrir okkur fyrrverandi
„útlensku djöflum", og leyfir manni að
„vaða inn“ hjá sér, jafnvel inn í svefnher-
bergi, til að skoða allt. Framtíðar, því
spurningin liggur í loftinu; hvað getur
ekki þessi mannfjöldi gert, hvað líður? Hér
býr fimmta hver manneskja í heiminum.
Hér eru allir möguleikar fyrir hendi!
AÐ Vera fararstjóri í
KÍNA
Að vera fararstjóri í Miðríkinu — eins
og Kínveijar kalla sitt land. Það er að
vera við öllu búinn! Það verður að segjast,
að Kínveijarnir eru sér á parti hvað ferða-
þjónustu viðvíkur. Leiðsögumenn þeirra
líkjast ekki vinnufélögum sínum í öðrum
löndum. Þeir eru sannarlega ekki „staðlað-
ir“ heldur ákaflega einstaklingsbundnir.
Sameiginlegt er þó að þeir eru nokkuð |
6
I