Lesbók Morgunblaðsins - 13.07.1996, Blaðsíða 4

SLAG-
VERKS-
BACH
ÞEIR kalla sig Safri, sem er samsuða
úr nöfnum þeirra; Uffe Savery og
Morten Friis, auk þess sem það
hefur yfir sér fjarlægan og dularfullan
blæ. Savery og Friis eru danskir slag-
verksleikarar sem hafa gert garðinn
frægan víða í Evrópu, með óvenjulegum
útgáfum á sígildum verkum. Þeir segj-
ast feta í fótspor hinnar skosku Evelyn
Glenny, sem segja megi að hafi komið
slagverkinu „út úr skápnum". A nýleg-
um geisladiski Safri sem Chandos gefur
út, leika þeir félagar verk eftir Bach,
Mendelsohn, Chopin og Ravel. A meðal
þess sem þeir leika á er marimba og
svokallaður súperxýlófónn, sem er
nokkurs konar blanda xýlófóns og víbra-
fóns.
Savery og Friis kynntust þegar þeir
voru öllu lægri í loftinu og léku í
drengjahljómsveit Tívolísins í Kaup-
mannahöfn fyrir margt löngu. Báðir
hafa lagt stund á nám í slagverksleik
við tónlistarakademiuna þar í borg.
Safri hefur leikið einna mest af verk-
um eftir Bach. Þá munu þeir frumflytja
verk eftir landa sinn Per Norgaard á
næsta ári, en verkið kallar hann einmitt
„Bach to the Future“. Þeir segja lítinn
vanda að fást við verk Bachs, enda hafi
hann útsett þau á ýmsan hátt og mörg
verkanna hafi ekki verið samin með
nein sérstök hljóðfæri í huga. Hver viti
hver árangurinn hefði orðið, hefði Bach
kynnst marimba?
KAREL PAUKERT
AFTURÁÍSLANDI
KAREL Paukert organisti frá
Bandaríkjunum kemur fram á
tónleikum í Hallgrímskirkju á
morgun, sunnudag, kl. 20.30.
Eru þetta aðrir tónleikarnir í
tónleikaröðinni Sumarkvöld við
orgelið. Islenskir tónlistarunn-
endur muna ef til vill eftir Pau-
kert því hann var um tíma fyrsti
óbóleikari Sinfóníuhljómsveitar
íslands á sjöunda áratugnum.
Tónleikarnir hefjast á Sonata
de clarines eftir katalónska
prestinn Antonio Soler en í kjöl-
farið koma tvö verk eftir Johann
Sebastian Bach, Kommst du nun, Jesu og
Prelúdía og fúga í D-dúr. Næst á efnis-
skrá organistans eru þijú bandarísk verk
en þau voru sérstaklega skrifuð fyrir hann.
Hið fyrsta er eftir tékknesk-bandaríska
tónskáldið Karel Husa og ku kveikjan að
því vera „sólarljósið sem ávallt umlykur
okkur, býr til kröftugar myndir, liti og
skugga á himni og á jörðu. Því næst leik-
ur Paukert verk James Primosch, What
Wondrous Love is This, sem var samið
sérstaklega fyrir tónleika hans
í Vínarborg á liðnu ári og síð-
asta verkið í þessum þætti er
Tilbrigði við Ameríku eftir
Charles Ives, sem var einungis
sautján ára þegar hann skrifaði
það.
Loks leikur Paukert Postlude
pour l’office de Complines eftir
franska tónskáldið Jehan Alain,
Tokkötu og fúgu í f-moll eftir
Tékkann Bedrich Antonin Wi-
edermann og Final eftir César
Franck.
Karel Paukert er fæddur í
Tékkóslóvakíu og stundaði nám við Kon-
unglega tónlistarháskólann í Ghent í Belg-
íu. Síðan 1974 hefur hann starfað við Cle-
veland Museum of Art í Bandaríkjunum,
þar sem hann gengst reglulega fyrir tón-
leikum og skipuleggur tónleikahald safns-
ins. Eftir þrjátíu ára fjarveru hélt Paukert
aftur til föðurlands síns árið 1991 og fékk
hlýjar móttökur; í íslandsheimsókn sinni
mun hann einnig efna til tónleika á vegum
Sumartónleika á Norðurlandi.
Karel Paukert
HVER mynd er einstök bæði í
formi og lit. Ég vinn út frá
ferhyrningi en bæti annað-
hvort lítillega við hann eða tek
af honum. Það gefur mér
óendanlega möguleika í sköp-
un verka. Uppsetningu myndanna er einnig
hægt að haga á margan hátt. Núna ákvað
ég að láta alltaf eina línu í hverri mynd,
mynda 90 gráðu horn við gólf eða loft.
Fyrsta myndin næst glugganum ræður því
hvemig hinar raðast upp þannig að línan,
sem myndirnar eru hengdar upp í, hallar
frá gólfi. Stærð salarins ræður síðan fjölda
myndanna," segir hollenski listamaðurinn
Kees Visser sem hefur opnað sýningu á
verkum sínum í Gallerí Ingólfsstræti 8.
„Möguleikarnir sem þessi myndsköpun
gefur mér eru líkir möguleikum í notkun
tungumáls. Allt sem við segjum byggist upp
á 26 stafa kerfí og fiest tungumál hafa
orðaforða upp á 80 - 100.000 orð, það era
sem sagt alltaf einhver takmörk, en í tján-
ingu okkar eru engin takmörk. Þetta er það
sem í stærðfræði varðar rakningu eða endur-
kvæmni.“
Tviræóni óhugaveró
Ein myndaröð er við gólf en önnur við
loft. Hann sagði að myndirnar, sem ekki
er hægt að kalla hefðbundin málverk, væru
táknrænar fyrir sjálfstæði sitt. Hann hefur
sýnt svipaðar seríur áður en aldrei í tveimur
röðum á sama vegg. Neðri myndirnar eru
á bakvið gler og speglast fætur áhorfenda
í því. Það segir listamaðurinn vera tilvísun
í fyrstu sýningu hans hér á landi fyrir 20
árum í Gallerí Súm þar sem hann setti upp
myndir og spegla á svipaðan hátt.
Aðspurður sagði Kees að blekkingin sem
verkin mynda í salnum væri ekki það sem
hann væri einkum að reyna að ná fram,
heldur tvíræðni. „Ef eitthvað er tvírætt þá
finnst mér það áhugavert. Það er hægt að
hafa stjórn á því hvað fólk upplifir en ekki
hvernig það túlkar verkin. Mér finnst blekk-
ingar rugla fólk í sinni upplifun og það er
ég ekki að reyna. Verkið á sýningunni er
tvírætt og um leið og fólk sér verkið og
segir að gólfið halli þá uppgötvar það að
það hallar ekki.“
Kees er Islendingum að góðu kunnur.
Þetta er sextánda einkasýning hans hér á
landi en hann var búsettur hér um tíma.
Hann býr nú í París þar sem hann hefur
freistað þess síðustu þtjú ár að kynna list
sína á þeim markaði og kynnast listalífinu
í París og nágrenni hennar.
Myndlistarmaóurinn Kees Visser sýnir verk sín í Gallerí Ingólfsstræti 8.
Þettg er 16. einkasýning hans en 20 ár eru frá fyrstu sýningu hans hér á landi.
Morgunblaðið/Golli
HALLAR EN HALLAR EKKI
4 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 13.JÚLÍ 1996