Lesbók Morgunblaðsins - 13.07.1996, Blaðsíða 13

„Hvergi á íslandi höfum viö séö jafngrösugt tún
og hér• og viö undruöumstþaö, aö þessi sveit
skyldi vera í eyöi> þar sem hæir eru þó á háöar
hliöar ekki mjögfjarri^.
vistum við kristið fólk, gátu ekki náð í prest,
þegar skíra þurfti þörn, éf einhver sýktist
o.s.frv.“.
Ekki varð þeim félögum að ósk sinni að öllu
leyti. Engin kirkja var byggð í Reykjarfirði,
en dalurinn byggðist aftur og mönnum búnað-
ist'vel. Á fyrri hluta þessarar aidar var fjöl-
mennt í Reykjarfirði. Þá bjuggu þar hjónin
Matthildur Herborg Benediktsdóttir og Jakob
Kristjánsson. Þau eignuðust 14 börn og kom-
ust 13 þeirra á legg. Þá var líf og fjör í daln-
um. Árið 1938 byggðu synir þeirra hjóna stein-
steypta sundlaug heima við bæinn og leiddu
þangað vatn úr Heimalaug. Er sundlaugin um
16 m á lengd. Var kennt þar sund næstu árin.
Um og eftir 1950 fóru jarðirnar í nágrenni
Reykjarfjarðar að leggjast í eyði hver af ann-
arri. Lengst mun hafa verið búið í Reykjar-
firði, en árið 1964 hættu hjónin Magnús Jak-
obsson og Bjarnveig Samúelsdóttir þar búskap
og síðan hefur jörðin verið í eyði.
En „römm er sú taug sem rekka dregur
föðurtúna til“ kvað Sveinbjörn Egilsson skáld
á sinni tíð.- Það á með sönnu við fjölskylduna
frá Reykjarfirði, því fljótlega var snúið til baka.
Nú er dvalið þar sumarlangt og hlunnindi jarð-
arinnar nytjuð, einkum viðarreki og sjófang
margskonar.
Árbók FÍ 1994. Ljósm.:Björn Þorsteinsson.
Asíðari árum hafa eigendurn-
ir endurnýjað húsakost og
bætt hafnaraðstöðu, svo
nú geta allir smærri bátar
lagst þar að bryggju. Og
ekki hafa þeir látið þar við
sitja, heldur lagt fiugbraut,
þar sem smærri flugvélar
geta lent, endurbætt sundlaugina og reist
búningsklefa við hana, byggt smáhýsi og inn-
réttað á ný gömul hús til að taka á móti ferða-
mönnum til gistingar og dvalar.
í ágústbyrjun sl. átti ég þess kost, ásamt
nokkrum félögum mínum að dvelja nokkra
daga í Reykjarfirði. Guðmundur Jónsson bóndi
á Munaðarnesi v. Ingólfsfjörð flutti okkur
þangað á báti sínum síðla dags og eftir að
hafa stigið á land fór tíminn í að koma sér
fyrir. Tjaldstæðið var á sléttum bala í gamla
túninu við bæjarlækinn. Sýnilegt var að þarna
hafði verið unnið þarft yerk ferðamönnum til
þæginda, rennandi vatn var úr krana og sal-
erni til reiðu.
Enginn vandi var að eyða tímanum og
skipuleggja dvölina. Við vorum svo heppin að
alla þessa viku var bjart og gott veður og því
var unnt að halda þá áætlun, sem gerð hafði
verið. Fyrsta daginn var farið rólega af stað
því framundan voru erfiðari verkefni. Við rölt-
um um næsta nágrenni í fyrstu, en eftir hádeg-
ið var gengið út á Þaralátursnes og nokkurn
spöl inn með Þaralátursfirði. Þar eru Hvítsand-
ar, sérkennilega fagurt, ljósleitt og sandorpið
svæði niðri við sjó. Setur það mikinn svip á
austurströnd fjarðarins. Annan daginn var
gengið á Geirólfsgnúp (af mörgum nefndur
Geirhólmur). Reykjarfjarðarós hefur oft verið
erfiður yfirferðar, en þegar menn fá rétta tii-
sögn með vöðin, má ösla nokkuð djúpt áður
en illa fer. Svo var í þetta sinn. Skýr gata
liggur út með sjónum neðan Sigluvíkurnúps
og upp á Sigluvíkurháls, en þaðan hallar ofan
í Skjaldabjarnarvík. Þar í túninu er leiði Hall-
varðs Hallssonar eins frægasta Hornstrend-
ings frá fyrri öldum, sem átti þar heima síð-
ustu ár ævi sinnar, en hann andaðist árið
1799. Af hálsinum er stutt að ganga á Geir-
hólminn. Þaðan er mikið og vítt útsýni yfir
Austurstrandirnar allt frá Hornbjargi til
Drangaskarða, austur á Skaga og til fjalla
við Húnaflóa vestanverðan. Þessi ganga tók
lungann úr deginum, allt að 7 klst. með göngu-
hraða hins forvitna ferðamanns.
Næsti dagur var sóibjartur og fagur, erfið-
asti en jafnframt eftirminnilegasti dagur ferð-
arinnar. Þá gengum við á Drangajökul og upp
á Hljóðabungu. Jökulgangan hafði frá upp-
hafi verið á dagskránni og því höfðum við
meðferðis gönguskíði og viðeigandi skó. Við
gengum fyrst upp á Reykjafjarðarháls þaðan
Úr Feróabók Eggerts Ólafssonar og Bjarna Pólssonar.
á Hálsbungu og að jökulrönd. Þetta kostaði
allmarga svitadropa. Við vorum allt að íjóra
tíma því leiðin er um eða yfir 10 km. Þar
settum við á okkur skíðin og eftir það var
gangan léttari. Af Hljóðabungu er víðsýnt til
allra átta. Flest þau kennileiti sem sjást af
Geirhólmi blöstu við, en að auki hálendið og
fjöll beggja vegna Húnaflóa langt til suðurs.
Við tilltum okkur þarna niður og nutum stund-
arinnar. En tíminn leið skjótt. Nöpur golan
setti að okkur hroll og sannaðist hér hið forn-
kveðna að „tvisvar verður sá feginn, sem á
steinninn sest“. Var því ekki til setunnar boð-
ið og hugað að heimferð. Framundan var ca.
5 km löng skíðabrekka, sem hægt var að
þverskera- sitt á hvað að vild hvers og eins.
Þessi ferð niður ávala hjarnbunguna borgaði
erfiði dagsins að fullu.
Að hallandi degi var svo rölt í rólegheitum
niður Hálsbungu og Reykjarfjarðarháls heim
í tjaldstað en þangað náðum við eftir 11 tíma
ferð. Og þá lá beinast við að bregða sér í laug-
ina góðu, sem jafnast á við þær bestu sem í
boði eru hér á landi.
Næstu tvo daga var nóg að sýsla. Gangan
með ósnum inn dalinn að jökli var dtjúg og
tók sinn tíma og svo var skroppið vestur yfir
Reykjarfjarðarhálsinn í Þaralátursfjörð, en
hann var þekktur fyrr á tímum sem lífhöfn
sjófarenda. Við gengum að Óspakshöfða, all-
myndarlegum klettahól í miðjum dal. Þar eru
mikiar breiður af eyrarrós. Setja dumbrauðar
breiður hennar mikinn svip á gróðurinn í daln-
um. í Eyrbyggjasögu er sagt frá sakamannin-
um Óspaki Kjallakssyni, sem flúði á Strandir
við fimmtánda mann. „Þeir bjuggust fyrir
norður í Þaralátursfirði og söfnuðu að sér
mönnum ... Þeir gerðu þar mikið hervirki í
ránum og manndrápum, voru þar allir samt
fram til veturnátta. Þá söfnuðust þeir saman
Strandamenn, Ólafur Eyvindarson frá Dröng-
um og aðrir bændur með honum og fóru að
þeim; höfðu þeir þá enn virki um bæ sinn þar
í Þaralátursfirði og voru þá saman nær þrír
tigir manna. Þeir Ölafur settust um virkið og
þótti torsóttligt vera“, segir í sögunni. Óspak-
ur bauð þá samning: að hætta öllum óspektum
á Ströndum gegn því að fá að fara burtu
óáreittur. Ólafur og hans menn gengu að því
boði og kom ekki til bardaga. Við Óspaks-
höfða er vað á Þaralátursós og þaðan er glögg,
vörðuð og rudd gata yfir hálsinn að Reykjar-
fjarðarbæ. Röltum við eftir henni í bakaleið.
Ef tími og vilji er fyrir hendi má lengja
þessa gönguferð með því að fara frá Þaralát-
ursfirði yfir Svartaskarð í Furufjörð, eða út
með Furufjarðarnúp og skoða Könnu, hinn
furðulega klett, sem til að sjá er eins og risaf-
íll _með langan rana.
í austurátt frá Reykjarfirði er einnig um
áhugaverðar eins til tveggja daga gönguleiðir
að ræða. Á einum degi má ganga yfir Sigluvík-
urháls í Skjaldabjarnarvík og skoða leiði Hall-
varðar Hallssonar. Ef menn eru reiðubúnir að
bæta einum degi við er þrautalaust að ganga
þaðan, fyrir Bjarnarfjörð að Dröngum, gista
þar og koma til baka næsta dag. Þá þarf að
vaða Bjarnarfjarðarós, sem er lífsreynsla og
ævintýri út af fyrir sig.
Meðan á dvöl okkar stóð yar flogið daglega
með skemmtiferðafólk frá ísafirði og einnig
komu flugvélar frá Hólmavík og Gjögri. Auk
þess voru allmargir göngumenn, innlendir og
erlendir, á ferðinni, ýmist á austur- eða vestur-
leið. Er 'ekki ofmælt að um 100 gestir hafi
heimsótt Reykjarfjörð þessa daga. Það sýnir
glöggt í hvaða áttir straumurinn liggur og er
það vei.
Að kvöldi þriðjudagsins 8. ágúst tókum við
farangurinn saman og Ragnar Jakobsson í
Reykjarfirði ók honum á traktor niður á
bryggju. Þangað kom Óskar KristinSson frá
Dröngum á hraðbátnum sínum og á tilskyldum
tíma skilaði hann okkur að landi í Munað-
arnesi þar sem bílarnir biðu okkar. Eftirminni-
legri sumarleyfisferð var að ljúka.
•Heimild: Guörún Ása Grímsóttir:
Ystu strandir norðan Djúps.
A STRONDUM
LÁRUS JÓN
GUÐMUNDSSON
ÁSTARBLÓMIN
Efst á grænni þúfn státinn stendur
stór og kátur fífill, goiu kyssir.
„Elsku fluga ef þú bara vissir,
ástin mín er gul með grænar hendur. “
Yndisfögur sóley kolli kinkar,
kankvíst lítur upp og brosir feimin.
Flugan suðar hátt og hugsar dreymin,
hjörtun slá í takt og ástin vinkar.
Og fyrr en varir hefur blærinn bundið
blómin tvö, en það er lífsins saga,
blómafrævill blómafrævu leitar,
því aldrei hefur nokkur fífill fundið
fyrir slíkri ást um vora daga
né önnur sóley elskað fífil heitar.
HUGSUNIN
Ljúft leikur penni
í lipurri hönd
um háloftin hugsunin líður
og lendir hjá henni
sem hugþekka strönd
sporar og spyrjandi bíður.
„Hvað býr að baki?“
er býsna vel spurt,
og hugsun í hugljómun breytist:
Að vináttan vaki
þótt vinur á buif
til fjarlægrar framtíðar þeytist.
Höfundurinn býr í Hafnarfirði og er yfir-
sjúkraþiálfari á Hjúkrunarheimilinu Eir, for-
ritari og framkvæmdastjóri hjá Þjálfa ehf.
HALLDÓRA
JÓNASDÓTTIR
ÖRVÆNTING
Mér líður eins og ég
sé EIN í heiminum.
Stundum mæti ég fólki,
fallegu fólki með fögur orð.
Ég treysti því, elska og virði,
armar þess umljúka mig
í algeri sælu.
Svo kemur reiðarslagið.
Húðin flettist af því
og það er rotið að innan.
En ég slepp ekki,
armar þess umljúka mig.
Áður en ég losna
líð ég vítiskvalir
og rotna með.
Mynd... aðeins mynd...
augnablik fest á pappír.
En augnaráðið fangar mig samt.
Augun...
Þau virka sem þau væru lifandi,
grétirðu blóði ef ég rifi myndina?
Þá tilfinningu hef ég...
þau bora sig inn í mig,
lýsa allt upp hið innra...
sjá allt.
Fyrir þér er ég nakin.
Dýrmæt, ómetanleg tilfinning...
nakin geng ég á móti þér...
óhrædd...
frekar vil ég upplifa höfnun
og nístandi sársaukann sem fylgir
frekar en að hafa aldrei...
aldrei notið.
Höfundurinn er ung Reykjavíkurstúlka.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 13. JÚLÍ 13