Lesbók Morgunblaðsins - 19.04.1997, Síða 13

Lesbók Morgunblaðsins - 19.04.1997, Síða 13
MÓSAÍKMYND af heilagri Teresufrá Lisieux. ÞEGAR heilög Teresa frá Lisie- ux lést árið 1897, aðeins tutt- ugu og fjögurra ára að aldri, var hún gjörsamlega óþekkt umheiminum. Átján árum síð- ar, þegar hún var opinberlega tekin í helgra manna tölu, voru saman komnir á Péturs- torginu í Róm hátt í ein miljón pílagríma af öllum þjóðernum til að votta henni virðingu sína. Má segja að hún sé einn ástsælasti dýrlingur okkar tíma. Hún fæddist 7. janúar 1873 í smábænum Aloncon í Norður-Frakk- landi, yngst níu systkina. Fjögur barnanna dóu ung, en þær fimm stúlkur sem eftir lifðu, ólust upp í vernduðu og heilbrigðu umhverfi, umvafðar ástúð og kærleika. Foreldrarnir, Lúðvík Martin úrsmiður og kona hans Zelía, lögðu mikla áherslu á guðrækilegt uppeldi og þegar tímar liðu áttu allar dæturnar eftir að gerast nunnur. Teresa var sólin á heimil- inu og einkenndust þessi fyrstu ár af æsku- fjöri og áhyggjuleysi. Raunir bernskunnar En brátt hefst tímabil andstreymis hjá fjöl- skyldunni. Teresa er fjögurra ára gömul þeg- ar móður hennar deyr úr krabbameini eftir langvinnar þrautir. Er ljóst, að þetta áfall hafði varanleg áhrif á sálarlíf stúlkunnar. Glaðlyndið, sem hingað til hafði einkennt hana víkur fyrir hlédrægni. Hún sem hafði verið opinská, verður innhverf, uppburðarlítil og grátgjörn. Seinna lýsir hún þessu tíma- bili sem því þungbærasta í lífi sínu. Eftir fráfall móðurinnar flyst íjölskyldan til Lisieux og taka eldri systurnar að sér uppeldi hinnar yngri. Fáeinum árum seinna opnast aftur sárin, sem móðurmissirinn olli, þegar Pauline, syst- irinn sem hafði gengið henni í móðurstað, yfirgefur heimilið til að gerast nunna í Karm- elklaustrinu í Lisieux. Barnið fær taugaáfall og er jafnvel óttast að hún missi vitið fyrir fullt og allt. En þvert á allar hrakspár batnar Teresu skyndilega. Það er sem hún vakni af langri martröð og loks öðlast hún aftur fyrri glaðværð og Iífs- gleði. Trúði hún því, að hér hefði heilög Guðs- móðir gripið inn í líf hennar og alla ævi dýrk- aði hún hina flekklausu meyju mikið. En þessu fallega blómi voru fáir lífdagar ætlaðir. Teresa er 23 ára gömul þegar fyrstu einkenni berklaveikinnar fara að gera vart við sig. Hún hóstar blóði og heilsu hennar hrakaði með hveijum degi. Hún á aðeins fáeina mánuði eftir ólifaða, líkami hennar veslast upp og þjáningin held- ur henni í heljargreipum. Hún fær að reyna hyldýpi og svartnætti sálarinnar. Eftir að hafa lifað í trúnaðartrausti til Guðs alla ævi, þarf hún nú að þola efasemdir og dauð- ans angist án nokkurrar huggunar. Nóttin í grasagarðinum kom yfir hana. En þrátt fyrir allar þessar raunir er hún ávallt glaðlynd á ytra borði og ber kross sinn með þolinmæði. Á þessum löngu mánuðum, á meðan tær- ingin dregur hana smám saman til dauða, lýkur hún við að skrifa ævisögu sína, sem yfirboðarar hennar höfðu falið henni að skrá. Bókin var gefin út ári eftir andlát dýrlingsins undir nafninu „Saga sálar“, og vakti hún geysimikla athygli. Fólk varð gagntekið af einfaldri fegurð og hrífandi frásagnarmáta verksins. „Litla leiðin til heilagleika", eins og Teresa lýsti henni er greiðfær öllum mönnum allra tíma án tillits til menntunar eða aldurs. Áhrif heilagrar Teresu frá Lisieux enduróma enn í dag djúpt í hjörtum manna um allan heim , og eru þeir margir sem telja sig hafa orðið snortna af rósaregni þeirrar náðar sem hún lof- aði að senda frá himneskum dvalarstað sínum. Þess má að lokum geta, að í Karmelklaustrinu í Hafnarfírði, sem er einmitt af sömu reglu og klaustrið í Lásieux, er hundruðustu ártíð Teresu fagnað með margvíslegum hætti, þar á meðal mánaðarlegum fyrir- lestrum sem eru öllum opnir. Höfundur er leikmaður í ka- SÉÐ INN íkór Lisieux-basilíkunnar. þólsku kirkjunni. SMÁBLÓM GUÐS EFTIR HEIMI STEINARSSON Meó því aó inna samviskusamlega af hendi fábrot- in störf oq leqqja rækt vió smáa hluti, meó því aó fylla hverja andrá kærieikanum, leitaóist systirTer- esa stöóugt við „að gefa af skorti sínum allt sem hún átti, alla sína björg“. HEILÖG Teresa. Myndin er tekin 1896. Köllun kærleikans En raunir bemskuáranna höfðu markað djúp spor í sálu hinnar greindu og ofurnæmu stúlku. Snemma fór að bera á einlægri trúar- þörf hjá henni og löngunar til að helga sig Guði í einu og öllu, og var hún ákveðin að Tylgja systur sinni í klaustrið. Aðeins fjórtán ára gömul sækir hún um inngöngu í hina ströngu reglu Karmelsystra. Ekki var venja að taka við stúlkum þetta ungum en Teresa Martin gefst ekki upp og ber upp bón sína við sjálfan Leó XIII páfa þegar hún fær að hitta hann á pílagrímsferð í Róm. Nokkrum mánuðum seinna berst loks hið langþráða leyfi. Fimmtán ára gömul segir hún endanlega skilið við umheiminum til að veija ævinni á bak við klausturmúra í einlífi og þögn. 24. september vinnur hún hátíðlegt loka- heiti sitt og eftir það var er hún kölluð systir Teresa af Jesúbarninu. En daglegur veraleiki klausturlífsins krefst mikils af óhörðnuðum unglingnum. Fátt er til þæginda. Klefamir sem nunnurnar búa í eru fátæklegir tilsýndar, þar er aðeins rúm með hálmdýnu, skemill og lítið borð. Á veggn- um hangir einfaldur trékoss. Þó er það vetrar- kuldinn í nöpra loftslagi Normandíhéraðs, sem henni reynist erfíðastur. Henni er ekki svefn- samt heilu næturnar og hún skelfur af kulda í hinu óupphitaða kiaustri. Auk alls þessa þjáist hún vegna fjandsam- legs viðmóts yfírboðara hússins, sem telur hana óhæfa. í þau níu ár sem hún á eftir ólifuð er hún vanmetin af eigin samfélagi. „Systir Amen“ er hún kölluð þegar hún heyrir ekki til. Aðrar sögðu: „Hún kom í klaustrið okkar, lifði og dó, meira er ekki hægt að segja um hana.“ Við þetta bætist að faðir þennar veikist alvarlega á geðsmunum, svo að hörmulegt og niðurlægjandi ástand hans verður að mik- illi þolraun fyrir dætur hans. En það var ein- mitt við þessar aðstæður, þegar hún bjó við einvera, sniðgengin af trúarsystrum sínum, að hún fær að kenna á hinni sönnu einsemd og fátækt Krists. Það er á þessum tíma sem hún þróar það sem hún síðarmeir kallar „litla veginn“ sinn. Með því að inna samviskusam- lega af hendi fábrotin störf og leggja rækt við smáa hluti, með því að fylla hverja andrá kærleikanum leitaðist hún stöðugt við „að gefa af skorti sínum, allt sem hún átti, alla sína björg“, (sbr. Mk.12.44) Með áhrifamiklum einfaldleika blómstrar nú sál hennar á þessum vegi andlegrar æsku og eflist í heilagleika. „Saga sálar" LISIEUX-BASILÍKAN að innan. LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 19. APRÍL 1997 13

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.