Lesbók Morgunblaðsins - 19.04.1997, Síða 15

Lesbók Morgunblaðsins - 19.04.1997, Síða 15
THOMAS KLING LOSUN SKIPPERS BREHMS (MARVERK) Gauti Kristmannsson þýddi tilkynna lesa richterskalann pung frá tak beygjuna köldu- kúrfuna losaðu hana; sé svefn; sé skatan titrar áll með augunum dagurinn dregst í gegnum þangið; sé svefnsýki; skipper brehm rýkur upp skelkur úr skógarfenjum (martröð tse-tse) fluga á öxlinni; hans marfingur stingur í: skipper b losar hans vísi fingur við háhita celsíus losar sín upplagsorka sitt dýraríkið; má stöðugt til að merkja við dýrin sín sífellt verðurogverður brehmið hans þynnra, hans mergð, hans elbu(göng) með (maga á) vilsu verður að losa; FRÉTTIR: á snjóbreiðu stappað (liane vulgo lawine) landhelgisgæsla færð á vegum („á hraðbrautinni fáið þér það“); vega— og veðurathuganarstöð; fylgst með homunculus stratokumulus og strax; skipperinn losar sig: loftslags rofinn lagður til krankandi með sam- einuðum krönkum. Höfundurinn er þýzkt skóld. Þýðandinn býr og starfar í Þýzkalandi. Þýðingin er tileinkuð Óskari Ingimarssyni. BoU iiilrn |»rirra sem vilja raTzla jfiirttinn sinn Stóra garðabókin er œtluð öllu dhugafólki utn garðrœkt. Á meistaralegan hátt sameinar hún frceðilega náhvœmni og einfalda framsetningu efnisins. Hiín hentar vel því fólki sem langar til að spreyta sig á garðrœkt i þrsla sinn en erjafnframt mikil fróðleiksnáma fyrir þá sem búa að langri reynslu í garð)rkju. Þetta er sannkallað alfrœðirit sem nýtist árið um kring og með það í höndum má bœði endurbœta gamlan garð og skapa nýjan frá rótum. 20% afsláttur í tjotatjúðum Mál s o£ mcnningnr, Lauéaveéi Síðumúta 1 Nærmyndir af plöntum sýna liti og lögun blóma sem velja má lil rcektunar. í bókinni eru nokkur hundruð myndslrýringar sem sýna í smáatriðum hvemig fbester að vinna verkin. Hver myndskýring er auðkennd með greinargóðri fyrirsögn. Ágúst H. Bjarnason grasafræðingur ritstýrir verkinu og hefur hann fengið til liðs við sig þrjátíu sérfræðinga sem leggja bókinni til efni. Þetta er nútímalegur og einstæður fróðleikur. Stóra garðabókin er sannkallað nútímaverk. Yfirlitsmyndir gefa góða hugmynd um hvernig tilteknar plöntur njóta sín í görðum. I sérstaka plöntulista má scekja ráð um val á heppi- legum tegundum til rœktunar. Texti og Ijósmyndir mynda eina heild og varpa skýru Ijósi á þau verkefni og vinnuaðferðir sem um rœðir. -----------------------• TRÉ - RUNNAR - FJÖLÆRINGAR - SUMARBLÓM - KLIFURPLÖNTUR - RÓSIR - I.AUKAR OG HNÚDAR - KRYDDJURTIR - MATJURTIR - TJARNIR OG L/FKIR - GRASFLATIR - RÆKTUN í STEINHÆÐUM - RÆKTUN UNDIR ÞEKJU - KAKTUSAR OG ADRAR SAFAPLÖNTUR - VERKFÆRI OG TÆKl - MANNVIRKI í GÖRDIIM - GRÓÐURHÚS OG GRÓÐURREITIR - JARÐVEGUR OG ÁBURÐUR - VEÐRÁtTA OG RÆKTUN - SJÚKDÓMAR OG MF.INDÝR - FJÖLGUN ____ - ÁGRIP AF GRASAFRÆÐI "'tss-Abr'” sem rækla mo o Istomli. FORLAGIÐ myndahúsum. Þátttakendur töldu að sjón- varpsstöðvar hefðu afgerandi áhrif á örlög heimildarmynda, þar sem þær fjármagna þær að stærstum hluta. Þetta á ekki síst við um Norðurlöndin en ástandið virðist svip- að í Frakklandi. Pirjo Honkasalo sagði að sjónvarpið væri mikilvægur samstarfsaðili sem ekki ætti að vanmeta því mynd í sjón- varpi næði til miklu fleiri áhorfenda en í kvikmyndahúsi. Það kom fram að ástandið er tiltölulega gott í Finnlandi þar sem áhug- inn fyrir heimildarmyndum fer vaxandi. Piijo gat þó ekki neitað því að sig dreymdi um opnun kvikmyndahúss í miðbæ Helsinki er myndi sérhæfa sig í sýningu heimildar- mynda, þar eð í dag væri afar erfitt að finna kvikmyndahús sem væri tilbúið að sýna slík- ar myndir. Simone Vannier berst fyrir sýningu heimildarmynda í kvikmyndahúsum í Frakklandi og hefur frá árinu 1992 staðið fyrir vikulegum sýningum slíkra mynda í kvikmyndahúsum í París þar sem boðið er upp á umræður á eftir. Hún var bjartsýn á framtíðina og gat staðfest að á síðasta ári hefði aðsókn á þessar sýningar þrefaldast. „Ég held að fólk sé einfaldlega komið með leið á síendurteknum klisjum leikinna mynda. Áhorfendur finna þörf til að upplifa öðruvísi skynjun ogþyrstir í ann- ars konar tengsl við náungann. Heimildar- myndir eru færar um að fullnægja þessari þörf að ákveðnu marki, og á annan átt en leiknar myndir. Ég verð ekki síst vör við þessa þörf hjá ungu fólki.“ Jean-Michel Carré bendir á að það skipti líka máli við sýningu heimildarmynda, sérstaklega þegar þær íjalli um utangarðsfólk eins og hans eigin myndir, að í kvikmyndahúsum horfi áhorfendur yfirleitt upp á myndina á tjaldinu á meðan þeir horfi oftast niður á sjónvarps- skjáinn sem auk þess er minni en kvik- myndatjaldið. Hann vill þó ekki gera lítið úr sýningu heimildarmynda í sjónvarpi og er þar á sömu skoðun og Honkasalo. Hans eigin mynd um konur í frönsku fangelsi fékk 250.000 áhorfendur á einu kvöldi í sjón- varpi á móti 80.000 áhorfendum í bíói og hann segist fyllilega kunna að meta þennan möguleika sjónvarpsins til að ná til stórs áhorfendahóps. Um leið viðurkennir hann að þeir áhorfendur sem sjá myndirnar hans í bíóhúsi skipti hann meira máli, jafnvel þótt þeir séu færri. Þeir hafi tekið skrefið út úr húsinu í bíóið og horfi því á myndina með öðru hugarfari en þeir sem sjá hana í sjónvarpi. Frönsku þátttakendurnir vekja máls á.því að samkeppni sjónvarpsstöðvanna um áhorfendur í Frakklandi geri heimildar- myndagerðarmönnum erfitt fyrir því stöðv- arnar reyna að hafa áhrif á það hvernig myndir eru gerðar. Þróunin sé í þá átt að allir virðast sækjast eftir eins myndum á sama tíma. Nú sé til dæmis mest eftirsókn eftir „jákvæðum og bjartsýnum myndum“, krafa sem stangast á við eðli heimildar- mynda sem oftast fjalla um það sem miður fer í þjóðfélaginu. Þær eru því óhjákvæmi- lega pólitískar. Þegar hér er komið vilja Toril Simonsen, sölumaður norskra heimildarmynda, og finnski handritshöfundurinn Outi Nyjajaa, einu þátttakendurnir sem ekki fást sjálfar við kvikmyndagerð, minna þátttakendur á að ekki megi líta á sjónarpið sem óvin, það sé ómissandi samstarfsaðili. Simonsen getur þó ekki sleppt að benda á þá staðreynd að aðeins norskar heimildarmyndir séu sýndar í norska sjónvarpinu. Hið sama virðist vera upp á teningnum á hinum Norðurlöndunum. Susanna Bier vill hins vegar svara Frökkun- um, og þá sérstaklega René Vauthier sem virðist sérstaklega uppsigað við sjónvarps- stöðvar. Hún ásakar hann um að lifa í fortíð- inni: „Þið verðið að átta ykkur á því að það er ekki hægt að líta framhjá sjónvarpinu og öðrum margmiðlum. Þeir eru staðreynd. Ykkur væri því nær að læra að lifa með þeim í stað þess að vilja stöðva flóðið með annarri hendi. Við verðum einfaldlega að berjast fyrir þeim verkefnum sem okkur finnst skipta máli og sannfæra menn um að þau séu þess virði að vera framkvæmd. “ Vauthier fer hjá sér enda Susanna bæði fögur og ákveðin í háskalega flegnum þröng- um bol. Flegið hálsmál virðist reyndar vera eitthvað sein Frakkarnir vita ekki alveg hvernig þeir eiga að taka og það berst í tal í hádeginu daginn eftir. Þá kemur í ljós að Marianne Ahrne hafði við komuna til Rouen verið í svipuðum klæðnaði en við hringborð- ið var hún rauðri skyrtu sem hún hafði hneppt upp í háls. Einhver mun hafa spurt hana að þv> hvort henni væri ekki kait. Þetta segir Claire Clouzot og bætir því við að Frakkar séu ekki vanir konum, sem greinilega er í mun að sýna að þær geti bæði verið kynæsandi og klárar. Clouzot virðist hins vegar líka þetta vel en mótsögn- in er eflaust ennþá sterkari þar sem hún var aðeins nokkrum vikum áður á kvik- myndahátíð í Teheran þar sem allir þátttak- endur voru með slæður. Cabrera sem er ekki síður klár en danskar og sænskar kynsystur henn- ar, er að vísu i stuttu pilsi en rúllukragapeysu, og bendi Susönnu á að það geti vel verið hægt að vinna eina og eina orrustu, en að stríðið sé löngu tapað. Vanni- er getur ekki látið hana hafa síðasta orðið og minnir á að hluti baráttunnar felist í því að halda áfram að sýna heimildarmyndir í kvikmyndahúsum, því það vekur umtal sem kveikt getur áhuga sjónvarpsstöðvanna jafn- vel þótt það geti stundum kostað styttingu á kostnað gæða. Athugasemdin vekur við- brögð Carré sem vekur máls á ritskoðun sjónvarpsstöðvanna: „ Við höfum það á til- finningunni að sjónvarpið sýni okkur allt, en það er ekki satt. Sjónvarpið er staður ritskoðunar." Það ætlar að verða erfitt að komast að niðurstöðu sem loks kemur í hlut Honkasalo: „Allt sem þið segið um sjónvarp- ið er satt og rétt, en á Norðurlöndunum á sér stað endurfæðing ígerð góðra heimildar- mynda. Ég sé allavega ekki mikið eftir átt- unda áratugnum. En það má líka bæta því við að ef ykkur finnst vera skortur á góðum heimildarmyndum er ástæðan sú að við skilj- um illa heiminn íkringum okkur. Þess vegna er erfitt að búa til góðar heimildarmyndir. “ X leiðinni út mæti ég íslensku þátttak- endunum Guðnýju Halldórsdóttur og Kristínu Pálsdóttur. Þær létu lítið fyrir sér fara við borðið og lögðu ekkert til málanna, enda víst seint hægt að segja að gerð heimildarmynda sé í blóma á íslandi. „Það er engin heimildarmyndagerð á ís- landi,“ getur Kristín ekki annað en stað- fest. Þeim þóttu umræðurnar hins vegar áhugaverðar, ekki síst þar sem fjallað var um ritskoðun. „Áveðna hluti er ekki hægt að sýna í sjónvarpi,“ segir Guðný og vill meina að heimildarmyndir sé ekki hægt að sýna án umræðu á eftir. Ég spyr hvort hún vantreysti ekki áhorfendum, en henni finnst . það ekki. Það gefst ekki tækifæri til að ræða það nánar, því þær stöllur hverfa inn á veitingastað í miðbænum en hinir í hópn- um skunda upp á Pascaline, stefnumótastað hátíðarinnar. LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 19. APRÍU997 15 '

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.