Lesbók Morgunblaðsins - 12.07.1997, Blaðsíða 16

LIFIAF DJASSINUM
ÍNEWYORK
Sunna Gunnlaugsdóttir píanóleikari hefur gefió
út sinn fyrsta hljómdisk. Hún segir í samtali við
GUÐJQN GUÐMUNDSSQN fró diskinum og
dvöl sinni í heimsborginni.
SUNNA Gunnlaugsdóttir píanó-
leikari hefur haldið um tíu
tónleika hér á landi ásamt
tríói sínu að undanförnu. Á
tónleikunum hefur verið
kynnt efni af geislaplötunni,
Far far away, sem kom út í
Bandaríkjunum fyrir
skemmstu. Sunna býr í New York ásamt
sambýlismanni sínum, Scott McLemore, sem
jafnframt er trommuleikari tríósins. Þau
ætla reyndar að ganga í það heilaga 19.
júlí næstkomandi á Seltjarnarnesi þar sem
Sunna er fædd og uppalin.
„Eg ákvað fyrir einu ári að gefa út disk.
í New York og New Jersey eru margir tón-
listarmenn að koma sér á framfæri og flest-
ir eru þeir með tónlist sína á spólum til að
kynna sig. Mér fannst að ég hlyti að standa
betur að vígi ef ég hefði gefið út disk. Mér
fannst líka að það væri verðugt takmark
fyrir ári síðan að gefa út þennan disk, það
yrði hvetjandi fyrir mig á allan hátt,“ segir
Sunna.
Diskurinn var tekinn upp á tveimur dög-
um í bænum Jonkers skammt norðan Man-
hattan. Hljóðverið er í eigu trommuleikarans
Steve Davis og er það eingöngu til upptöku
á djasstónlist.
Diskurinn er gefinn út af útgáfunni Stinky
Dog sem Sunna og Scott stofnuðu sérstak-
lega um þetta verkefni.
Byrjaði aó leika á orgel
Sunna byrjaði ung að árum að spila_ á
orgel en hóf píanónám 18 ára gömul. „Ég
vissi það strax sem barn að ég vildi ekki
verða klassískur píanóleikari. Þá hélt ég að
ekkert annað kæmi til greina en að spila
klassík á píanóið. Samt hlustaði ég á óperur
og aðra sígilda tónlist af plötum sem pabbi
átti. En mér fannst að það hlyti að vera svo
þungt og stíft að vera klassískur píanóleik-
ari,“ segir Sunna.
Hún lék dálítið á hljómborð með popp-
hljómsveitum áður en píanónámið i FIH
hófst fyrir alyöru. Hún lék m.a. með Tón-
skröttunum. í FiH fékk Sunna meiri áhuga
fyrir órafmagnaðri djasstónlist og skildu því
leiðir með Tónskröttum. Að loknu fimm ára
námi segir Sunna að það hafi komið yfir
sig leiði.
„Á tímabili vissi ég ekki hvað ég ætlaði
að gera við iif mitt. Ég byijaði í háskólanum
í stærðfræði en hætti. Síðan talaði ég við
Sigurð Flosason, [saxófónleikara og kennara
í FÍH], um skóla í Bandaríkjunum og skrif-
aði út og ákvað að skella mér í frekara tón-
listarnám við William Paterson College í
New Jersey. Þangað fór ég árið 1993. Ég
held ég hafi verið afskaplega heppin með
skóla. Hann er staðsettur rétt utan við New
York og því stutt að sækja tónleika. Ég var
mjög vel undirbúin frá FÍH í bóklegum grein-
um, hljómfræði, tónheyrn og fleiru, en ég
kunni engin iög. Hérna heima eru allir með
bókina, The Real Book, en þarna úti sáust
ekki þessar bækur og allir kunnu lögin. Mér
fannst allir mjög sterkir spilarar. Ég var
eiginlega hætt að æfa mig hérna heima en
úti ákvað ég að taka mig á. Reyndar var
fyrsta árið úti ákaflega skemmtilegt. Hægt
að velja um tvær djassútvarpsstöðvar og
endalausir tónleikar. Ég saknaði einskis á
íslandi fyrsta árið. Annað árið var erfitt og
mér fannst ég ekki ná þeim framförum sem
ég vildi. Pete Malinverni hét píanókennarinn
minn, afskaplega góður píanisti og mjög
strangur kennari. Ég hafði aldrei haft svo
ýtinn og strangan kennara og hann veitti
mér gott aðhald. Ég entist hjá honum út
allan skólann," segir Sunna.
Henni sóttist námið vel og hlaut styrk frá
skólanum í ljósi góðrar frammistöðu.
Sunna kynntist Scott og bassaleikaranum
Dan Fabricatore í skólanum. Þau bytjuðu
að spila saman í skólanum og upp úr því
reyndi Sunna að bóka tríóið á veitingastaði.
„Það gekk illa fyrst og tók marga mán-
uði að komast inn. En það tókst og síðan
hefur þetta vafið utan á sig. Spilamennskan
er betur launuð á íslandi en úti en þar eru
fleiri tækifæri til þess að spila. Stundum
spilum við á matsölustöðum eða kaffihúsum.
Sumir staðirnar borga ekki meira en 20
dollara á mann en ég er alveg hætt að spila
á svoleiðis stöðum,“ segir Sunna og hlær.
Morgunblaðió/Árni Sæberg
SUNNA Gunnlaugsdóttir píanóleikari.
Góóir grannar
Núna bókar hún alla tónleika tríósins og
í sumar hafa þau lifað eingöngu af tónlist-
inni. „Maður skrimtir af þessu. Það er
kannski ekkert auðvelt því húsnæði í New
York er dýrt.“
Hjónaleysin búa í Brooklyn í hverfi sem
heitir Park Slope. Þarna býr fjöldinn allur
af djasstónlistarmönnum. Sunna segir að
þeir hafi sótt í þetta hverfi vegna þess að
það er ódýrara að búa en á Manhattan og
þar er mikið og fjölskrúðugt mannlíf.
„Billy Hart trommari og David Douglas
trompetleikari búa í sömu götu og ég. Ég
hitti þá þegar ég fer út að hlaupa á morgn-
ana. Einnig býr Kenny Barron þarna í hverf-
inu,“ segir Sunna.
Hún segir að fyrir sig sem djasspíanista
sé mjög gott að búa í New York. „Ég vil
þó ekki ala upp börn í New York og Scott
er alveg sammála mér.“
AÐFERÐIRNAR VIÐ TÓNLISTARSKÖPUN
ERU SÍBREYTILEGAR
Skúli Sverrisson tónlistarmaóur er búsettur í
New York og starfar þgr aó list sinni. EINAR
ÖRN GUNNARSSON tók hann tali ó einu
elsta kaffihúsi New York-borgar.
SKÚLI er fæddur í Reykjavík
árið 1986 og hneigðist hugur
hans snemma að tónlist.
Hann nam bassaleik hjá Jóni
Sigurðssyni við Tónlistar-
skóla FIH en hélt síðan til
náms við Berklee College of
Music í Boston þar sem hann
lauk BM-gráðu. Hann hefur starfað með
fjölda innlendra og erlendra tónlistarmanna.
í síðastliðnum mánuði kom út hjá Extreme-
piötufyrirtækinu geislaplata hans „Serem-
onie“. Extreme-plötuútgáfan hefur staðið
að útgáfu verka margra athyglisverðra tón-
skálda af yngri kynslóðinni, má nefna Jim
O’Rourke, Merzbow, Elliot Sharp og Otomo
Yoshihide. Skúli hefur spilað inn á fjölda
ífeisladiska og hefur ásamt þýska tónskáld-
inu Carsten Tiedemann sent frá sér fjóra
hljómdiska í nafni hljómsveitar þeirra, MO
BOMA. Undarfarin ár hefur hann meðal
annars starfað sem bassaleikari í hljómsveit
breska gítarleikarans Allans Holdsworths
og leikið með spunameisturum á borð við
Derek Bailey og Peter Brotsmann.
Ákveóin formgeró tónlistac
„Tónlistin á „Seremonie" er beint fram-
hald af því sem ég hef verið að gera undan-
faiin fimmtán ár,“ segir Skúli. „Þegar ég
byijaði að fást við tónlist var ég yfirleitt
að glíma við ákveðinn stíl eða form sem
voru hluti af því umhverfi sem ég var í.
Fyrst var ég í popptónlist sem þróaðist út
í djass. Það sem ég er að gera á þessum
diski er að skapa tónlist sem að einu leyti
er byggð á fastmótuðum hugmyndum en
að öðru leyti sjálfsprottin. Við tónlistarsköp-
un er gott að hafa ákveðið jafnvægi á milli
þessara tveggja grundvallarþátta.
í raun og veru er tónlistin á plötunni
unnin úr efni sem ég hef tekið upp síðastlið-
in þtjú ár. Ég vann að ákveðinni formgerð
tónlistar sem ég hljóðritaði. Áhugi minn á
raftónlist og „improvisation" mætast í þess-
ari tónlist þar sem ég tek ógrynni hljóðrit-
aðs efnis og spinn úr því. Þannig er að finna
efni sem er allt að þriggja ára gamalt og
glænýtt jafnvel í sama tónverki. Mesta vinn-
an var unnin á síðasta ári.“
Sjólfstæói tónlistarmannsins
hefur aukist
„Oft þegar ég heyri tónlist finnst mér hún
vera það sem kallað er „góð og fagmann-
leg“. Fyrir mér er það ekki nægileg ástæða
til að búa til tónlist að uppfylla þær kröfur
enda má spyija hvers virði fagmennska er
þegar hún er orðin stöðluð. Sem betur fer
er tónlistarsköpun mjög lifandi listform og
aðferðir við sköpun hennar síbreytilegar.
Stór hluti þeirrar tónlistar sem skiptir máli
í dag er búinn til og miðlað til hlustandans
með aðferðum sem voru ófyrirsjáanlegar
fyrir tíu árum. Þannig að hlutverk tónlistar-
stofnana hefur breyst og sjálfstæði tónlistar-
SKÚLI Sverrisson.
mannsins aukist. Það sama má segja um
hlustendur, aðgangur að upplýsingum og
efni er stöðugt að aukast og markaðurinn
verður skemmtilega margbrotinn fyrir vikið.
Ástæða þess að ég flutti til New York
tengdist ákveðnum hugmyndum mínum um
tónlistarlífið þar og ímynd borgarinnar sem
miðstöðvar djassins. Ég komst smám saman
að því að áhugi minn og skilningur á djass-
tónlist hafði lítið með þetta umhverfi að
gera. Áður fyrr tengdi ég djasstónlist New
York-borgar við menn á borð við Miles Dav-
is og Charlie Parker en í dag lít ég fremur
til þeirra ungu tónlistarmanna sem eru að
fást við að semja og skapa menningu fram-
tíðarinnar."
Áhersla á athyglisvert efni
Með tilkomu Extreme og annarra slikra
útgáfufyrirtækja hafa möguleikar ungra
tónlistarmanna vaxið. Ástæðan er sú að
þessi fyrirtæki fjármagna upptökur, útgáfu
og dreifingu á diskum með nýrri tónlist.
Tónskáldunum er þar með gert kleift að
senda frá sér verk sem annars hefðu seint
eða aldrei fengist flutt þar sem slíkt er afar
kostnaðarsamt. Það voru algeng örlög
margra ágætra verka að hafna ofan i skúffu
sem nótur á blaði og verða jafnvel aldrei
annað. Við þau skilyrði var vonlítið að skapa
sér feril sem tónlistarmaður utan mennta-
kerfisins.
Þessi hljómdiskaútgáfa er sífellt að auk-
ast og með dreifingu diskanna skapast jafn-
framt grundvöllur fyrir tónleikahaldi víða
erlendis. Stór kostur við útgáfustarfsemi
Extreme er sá að stjórnendurnir eru ekki
með fingurna í því sem tónlistarmennirnir
eru að gera. Þeir láta það vera að setja lista-
mönnum reglur eða skilyrði öfugt við það
sem almennt gerist í útgáfugeiranum. Lög
á plötum útgáfufyrirtækisins mega vera eitt
eða hundrað. Þeir leggja áhersluna á að
efnið sé athyglisvert og veki áhuga þeirra
til að dreifa því um heiminn.
Þessi plata er eitt af mörgum verkefnum
mínum. Ég var að ljúka upptökum á nýrri
plötu með tveimur klarinettuleikurum, Anth-
ony Burr og Chris Speed. Auk þess voru
að koma út plötur með Patchora, Ben Mond-
er, Jamshied Sharifi og Chris Speed kvart-
ett. Ég vonast til að koma heim i haust og
taka upp tónlist með Hilmari Jenssyni."
16 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 12. JÚLÍ1997