Lesbók Morgunblaðsins - 29.11.1997, Page 11

Lesbók Morgunblaðsins - 29.11.1997, Page 11
Ljósm.: Erika Barahona Ede. GUGGENHEIM-safniö á bakka Nervíón árinnar í Bilbao á Spáni. Byggingin breytist ótrúlega mikið eftir því hvaðan er horft á hana. í stað þess að láta hana falla saman við eldri byggingar f nágrenninu tók Frank Gehry þá stefnu að láta safnið skera sig úr svo sem framast væri hægt. alinu varð þessi frumlega lausn Banda- 'íkjamannsins Frank Gehrys, sem er 68 ára ig ekkert annað en skjögrandi gamalmenni í tugum unglingadýrkunarinnar. Hjá þessum nanni var þá að finna svo ferska hugmynd, ið núna þegar húsið er komið upp, er það ofsungið í heimspressunni svo varla eru iæmi um annað eins. Reyndar kemur það ekki mjög mikið á ivart. Gehi-y er einn af stjörnuarkitektum æimsins og höfundur bygginga, bæði í Evr- ipu og Ameríku, sem skera sig úr og þá ekki ízt fyrir það, að veggir þeirra eru ekkert rekar lóðréttir. Ymis hús Gehrys eru eins »g skúlptúrar og mætti ætla að þau séu flók- n í byggingu. Gehry hefur verið vakinn og sofinn í lessu verkefni síðan hann vann samkeppn- na 1991 og hann er búinn að vera að fága itfærsluna síðan framkvæmdir hófust í Bil- )ao fyi-ir fjórum árum. Teiknistofa Gehrys >r í Kaliforníu og hálfsmánaðarlega í tvö ár laug Krens Guggenheimstjóri frá New fork til þess að fylgjast með framvindu ærksins. Vígslan fór fram 19. október sl. og 'ramkvæmdin kostaði öll 23 milljarða peseta 11,5 milljarða ísl. króna) Bilbaoborg hefur iðeins lagt 71 milljón kr. í púkkið og hún nun sjá um 40% af rekstrarkostnaði. Allt mnað kostar Guggenheim-safnið. Þess er 'ænst, að 500 þúsund manns komi árlega til )ess að sjá „Hús aldarinnar" og safnið innan iyra, sem virðist þó eiga á hættu að lenda í lukahlutverki. Meðal annars sem verður „Frápeirri stundu sem Spánarkonungur opnaði Guggenheim-safnið í Bilbao í síðustu viku, varð Ijóst að par er undrið í nútíma arki- tektúr og að pað hefur stolið titlinum frá Operuhúsinu t Sydney, sem hafði áður tekið hann af Empire State- byggingunni í New York. “ Marcus Binney The Times Magazine tákn fyrir nýja tíma í Bilbao er ný neðan- jarðarlest, ný flugstöð og svona uppá punt hefur spænski arkitektinn Calatrava, sem hlaut frægð fyrir frábærlega fallega brú við heimssýningarsvæðið í Sevilla íyrir ÆVINTÝRAHEIMUR að innanverðu: Forsalurinn er hár undir loft og húsið þykir ekki síður tilkomumikið að innan en utan. ÚR SÝNINGARSÖLUM Guggenheim-safnsins í Bilbao. Þar er tjaldað öllu sem til er í frægum nöfnum og fátt sem kemur á óvart. Þessvegna þykir húsið sjálft sæta meiri tíðindum og það vekur meiri athygli en listin sem þar er til sýnis. nokkrum árum, verið ráðinn tO að teikna nýja brú á ána Nervíón. Reyndar var safninu valinn staður á ár- bakkanum og alveg við brúarsporð sem þar er. Gehry undirstrikaði meira að segja ná- lægðina við brúna með því að ein álman í safninu nær inn undir brúarsporðinn. Samhljóða dómar i heimspressunni Tímarit um arkitektúr eiga að sjálfsögðu eftir að fjalla ítarlega um þessa byggingu. Það er hinsvegar óvenjulegt, ef ekki eins- dæmi, að nýtt hús þyki eins fréttnæmt og þetta og sé kynnt með flennistórum myndum í dagblöðum. I The Times Magazine segir Marcus Binney: „Frá þeirri stundu sem Spánarkonungur opnaði Guggenheim-safnið í Bilbao í síðustu viku, varð ljóst að þar er undrið í nútíma arkitektúr og að það hefur stolið titlinum frá Óperuhúsinu í Sydney, sem hafði áður tekið hann af Empire State-byggingunni í New York. Eins og á við um allan afburða arki- tektúr, breytist safnið í Bilbao stanzlaust, bæði eftir sólargangi og eftir því hvaðan' horft er á það. Frá sumum sjónarhomum líkist það flaki, líkt oggler og stál hafi bráðn- að og undizt saman í ógnvænlegri sprenginu; eins og turnar hafí lyppast niður og krumpað allt undir þeim. En andai’taki síðar bh-tir Gehry okkur svo reglubunda hönnun, að hver 18. aldar garðhönnuður væri fullsæmd- ur af.“ Upphaflega vildi Gehry klæða hús- ið með kopar og blýi. En blý þykir nú heldur vafasamt frá umhverfissjónarmiði og reyndi hann næst ryðfrítt stál. Það þótti vera eins og spegill sem getur varpað frá sér blindandi birtu í Spánarsólinni. Gehry reyndi að dekkja það og skrapa en árangurinn varð ekki viðunandi. Næsti valkostur var titan, harðasti málm- ur sem til er og hefur þessvegna þann kost að hægt er að nota hann í mjög þunnar plöt- ur þótt álag sé mikið. Titan er ekki málm- blanda, heldur frumefni, en hefur verið mjög dýrt þar til nú nýlega að það virðist hafa lækkað, því klæðningin utan á safnið kostaði minna en ryðfrítt stál. Hér á landi er hægt að finna titan í ösku og gjalli úr Kötlugosum, til dæmis á Mýrdalssandi, og getur numið þar allt að 5%, en er þó ekki vinnanlegt> -+ LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 29. NÓVEMBER 1997 1 1 p

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.