Lesbók Morgunblaðsins - 04.09.1999, Síða 6

SAMSPIL LITA OG FORMA
Hafsteinn Austmann opnar
málverkas/ningu í Austur-
sal Kjarvalsstaða í dag.
„Þetta eru myndir unnar í
olíu og vatnsliti á undan-
förnum 15 árum," segir
Hafsteinn í samtali við
HÁVAR SIGURJÓNSSON.
HAFSTEINN segir sýninguna hafa
fengið á sig þetta yfírbragð yfirlits-
sýningar eftir á, ekki hafi verið ætl-
unin í upphafi að fara að draga sam-
an í sýningu afrakstur undanfar-
inna fimmtán ára. „Forráðamenn KjarvaJs-
staða gerðu mér þetta boð fyrir ári og ég ætl-
aði mér að mála ný verk fyrir sýninguna. En
ég hef verið krankur mikinn hluta úr árinu
svo þetta varð niðurstaðan," segir Hafsteinn.
Þetta er stærsta sýning Hafsteins frá því
árið 1994 er hann sýndi í Norræna húsinu, en
verk hans hafa þó birst á sýningum nærri ár-
lega. „Ég hef verið að sýna vatnslitamyndim-
ar í Skandinavíu; tók þátt í samsýningu á Den
Frie fyrir tveimur árum. Það eru líka nokkrar
nýjar myndir á sýningunni en færri en ég ætl-
aði upphaflega. Það er reyndar alltaf gaman
að líta tii baka og þetta er náttúrlega merki-
legt tímabil hjá mér,“ segir hann kímileitur.
„Frá fimmtugu til sextíu og fimm ára. Mér
hefur líka sýnst að málarar verði betri eftir
því sem þeir verða eldri, sumir eru bestir þeg-
ar þeir eru komnir á tíræðisaldur. Svona sýn-
ing verður til þess að maður staldrar örlítið
við og stokkar spilin. Nú langar mig mest til
„Kærkomið tækifæri til að stokka spilin," segir Hafsteinn Austmann um sýninguna á Kjarvalsstöðum.
að mála hvítt yfir allt sem ég er með heima og
byrja upp á nýtt. Kannski verður það svipað
en mér finnst þó eins og þessi sýning muni
losa um eitthvað. Sýningu fylgir alltaf viss
léttir, einhvers konar kaflaskil. Þau kannski
sjást ekki svo glöggt þar sem ég hef aldrei
tekið neinum stökkbreytingum. Ég var í
sveiflulínum á sínum tíma og fór svo meira yf-
ir í beinar línur. Uppbygging myndanna hefur
orðið öniggari með tímanum og lítill leikara-
skapur á ferðinni. Nú langar mig til að fljúga
svolítið. Láta tilviljunina ráða meira ferðinni.
Ég veit ekki hvort ég geng svo langt að fara
að mála landslag en mig langar til að mála
meira tilviljunarkennt. Þetta dreymir mig um
ROF I
KRÝSUVÍK
I Vestursal Kjarvalsstaða verður í dag opnuð sýning
á landslagsmálverkum og teikningum norska
listamannsins Patricks Huse. JÓN PROPPÉ fjallar
um listamanninn og verk hans.
PATRICK Huse hefur lengi verið
þekktur listamaður í heimalandi sínu,
Noregi, og hér á íslandi eru líka marg-
ir sem þekkja til hans eftir að hann
sýndi í Hafnarborg árið 1995. Þar var
á ferðinni sýningin Norrænt landslag með
undarlegum draumkenndum myndum af
eyðilandslagi við vesturströnd Noregs og var
sýningin sérstaklega áhugaverð fyrir okkur
íslendinga sem svo lengi höfum fengist við
landslagið í myndum og máli. Nálgun Pat-
ricks var önnur en sú sem íslenskum lista-
mönnum hefur verið töm, en þó var eins og
myndir hans kölluðust á við íslenska landslag-
ið og mynduðu með því sterkan og ágengan
samhljóm.
Þennan samhljóm hefur Patrick líka gi'eint,
því frá því hann sýndi í Hafnarborg hefur
hann komið til Islands oft á hverju ári til að
skoða, teikna og mála. Afraksturinn sýndi
hann svo í fyrra í hinu stóra Henie-Onstad-
safni í Osló, stór málverk og fjölda teikninga
sem byggjast á landslaginu við Krýsuvík á
Reykjanesi. Sýningin vakti gríðarlega athygli
í Osló, þar sem um fimmtán þúsund manns
sáu hana, og heilu síðumar voru skrifaðar í
dagblöðin um verkin og listamanninn. Þessi
sýning er nú komin til Islands og hefur verið
sett upp á Kjarvalsstöðum, en þaðan fer hún
síðan á söfn í Bandaríkjunum.
Landslagsmálverkið á sér sterka hefð. í
Noregi líkt og hér, þótt það hafi ekki verið
þar eins ráðandi og hér var langt fram eftir
öldinni. En þótt stundum megi greina end-
uróm frá meisturum á borð við Lars Her-
tevig og Peder Balke í myndum Patricks er
landslagslist hans fyrst og fremst byggð á
hans eigin rannsóknum, ýtarlegri skoðun
sem lýtur ekki aðeins að eftirmyndun nátt-
úrunnar heldur líka, og kannski miklu frem-
ur, að eðli málverksins sjálfs og hlutverki
þess í þroska og sjálfsskilningi mannsins.
Með öðrum orðum lítur Patrick á málverk
sem siðferðislega ákvörðun sem varði af-
stöðu listamannsins til sjálfs sín, annarra
manna og umhverfisins. Þetta viðhorf má
greina í verkunum á ýmsan hátt. Til að
mynda birtist það í vinnubrögðum Patricks,
sem lætur sér ekki nægja hraðsoðnar að-
ferðir og eða bætir tækninni til að stytta sér
leið að markinu. Þvert á móti hefur hann
sökkt sér í hinar hefðbundu aðferðir málara-
listarinnar og bak við hverja mynd liggur
mikil vinna. Sú vinna er ekki aðeins nauð-
synleg til að ná fram einhverri tiltekinni
áferð eða áhrifum í málverkinu, heldur er
hún um leið eins konar íhugun eða jafnvel í
ætt við ritúal: Tíminn og vinnan sem lista-
maðurinn fórnar í hverja mynd verður hluti
af henni og gefur henni vægi og dýpt sem
hraðvirkari aðferðir ná ekki. Með því er auð-
vitað ekki sagt að þetta sé eina leiðin til að
búa til gott listaverk, en þetta er sú leið sem
Patrick hefur ákveðið að fara og sú ákvörð-
6 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 4. SEPTEMBER 1999