Lesbók Morgunblaðsins - 26.08.2000, Blaðsíða 6

Hlíðarhús eftir breytingarnar. Myndin er tekin 1929 eða ’30, Anna Snorradóttir stendur á grindverkinu með föður sínum.
Snorri Stefánsson við húshornið á Hlíðarhúsi í
kringum 1920.
finnst ekki víða í nútímanum annars staðar
en á minjasöfnum. Við gengum inn um bak-
dyrnar og beint inn í eldhús, eins og líklega
flestir þeir aufúsugestir sem bankað hafa
upp á hjá heimilisfólkinu í Hlíðarhúsi í gegn-
um tíðina. Þar var allt á sínum stað rétt eins
og húsráðendur hefðu brugðið sér frá sem
snöggvast. Vöfflujárn úr pottjárni á kola-
maskínunni, himinblá emaléruð hringmót á
lágum eldhúsbekknum og bollapörum í skáp-
unum af því tagi sem margir leita að dyrum
og dyngjum á fornmörkuðum.
HVERSDAGSLEIKI
Uf^DEIK ic
rivjKniNo
I ll_lf VtvJ
Hlíðarhús stendur hátt í
brekkunni innarlega á
Siglufirði, þar sem útsýnið
yfir fjörðinn og bæinn
sjálfan er einna fegurst.
Húsið er farið að láta á
sjá, vindbarið þar sem það
mætir norðangarranum.
Rauð málningin er einungis eftir sem minn-
ing á fallegri framhurðinni, fulningahurð
með mörgum smáum gluggum. Gluggarnir á
húsinu eru skreyttir á hornum og með
krosspóstum, glerið í þeim elstu kíttað í
rammana á hefðbundinn hátt með línolíu-
kítti. Póstar og faldar eru eins og hurðin
silfraðir undan vetrarríkinu og farnir að láta
á sjá eftir rúmlega aldarlöng átök við nátt-
úruöflin norður undir heimskautsbaug.
Sem gestur og á þjóðlagahátíð á Siglufirði
í sumar naut blaðamaður fádæma gestrisni
Siglfirðinga. Ekki einungis að boðið væri
glæsilegt, fullbúið hús til afnota á meðan á
dvölinni stóð, heldur var það brátt fullskipað
gömlum Siglfirðingum sem ekki töldu eftir
sér að leiða Reykvíkinginn um bæinn og
segja frá ýmsu markverðu sem tilheyrði
uppvexti þeirra. Því var bankað upp á hjá
Peningaskápurinn i herbergi Snorra Stefáns-
sonar. Á veggnum á bak við má sjá dæmi um
vandað gamalt veggfóður.
Það er sjaldgæft að koma í hús þar sem engu er lík-
ara en að tíminn hafi staðið í stað. FRÍÐA BJÖRK
INGVARSDÓTTIR fékk að svipast um í Hlíðarhúsi á
Siglufirði, í fylgd Önnu Snorradóttur, en húsið hefur
verið í eigu fjölskyldu hennar allt frá árinu 1907.
MorgunblaSiS/Halldór Þormar
Húsgögnin í stofunnf voru sérsmíðuð fyrlr foreldra Önnu. Hurðin er eikarmáluð eða oðruð eins og svo margt annað í hús-
inu. Bókaskáparnir fyrir aftan stólinn eru felldir inn í vegginn.
Önnu Snorradóttur, eiganda Hlíðarhúss, en í
bernskuminningum Siglfírðinganna héldust
gamli tíminn og sá nýi í hendur í því húsi.
Auðsótt var að fá leyfi til að ganga um
gamla húsið, sem staðið hefur óhreyft frá
því síðasti íbúirin lést háaldraður árið 1987.
Það var faðir Önnu, Snorri Stefánsson,
framkvæmdastjóri Síldarverksmiðju Siglu-
fjarðarkaupstaðar, en hann bjó í húsinu í
áttatíu ár, allt frá því hann flutti þangað
með fjölskyldu sinni 12 ára gamall árið 1907.
Húsið, sem var byggt árið 1898, hefur því
verið í eigu sömu fjölskyldunnar í hartnær
heila öld. Húsið var stækkað tvisvar, 1924 og
1928, en þá tók það á sig núverandi mynd.
Flestir sem komnir eru til vits og ára
minnast þess að hafa heimsótt svona hús í
bernsku sinni, en sá andi sem þar ríkir
Það eru helst smáatriðin sem vekja at-
hygli manns í húsi sem þessu. Ekki einungis
húsbúnaður og hversdagslegir smáhlutir,
heldur ekki síður hvernig gengið er frá inn-
réttingum, hurðum og gólfum. Eldhúsinn-
réttingin er frá árinu 1928 að undanskildum
einum skáp sem var bætt við seinna. Inn-
réttingin er eikarmáluð eða oðruð í musku-
legum brúnum jarðlitum sem tilheyrðu þess-
um tíma. Það er sérstaklega athyglisvert að
sjá hvernig málarinn hefur ákveðið að skipta
veggjum við stiga með mjóu brúnu striki,
sem er eins og trélisti,
enda var víða málað á
timbur á þessum tíma á
þann hátt að það líkti
eftir dýrari og göfugri
viði eða upphafnari
byggingarlist. Uppi á
lofti stendur t.d. lítil
kommóða úr furu sem
er svo listilega máluð að
engu er líkara en hún
sé úr dýrindis hnotu og
svartviði.
Mynstraðir línóleum
gólfdúkar, þröskuldar,
veggfóður og jafnvel
gólflistar, segja sögu
handverks, litavals og
tíðaranda sem nú heyrir
einungis sögunni til.
Víða er skemmtilegt
veggfóður og í stáss-
stofunni er það dökk-
brúnt og stíflakkað svo
andrúmsloftið verður
dálítið þungt en að
sama skapi virðulegt.
Stofuna prýða ákaflega
falleg húsgögn, sérs-
míðuð af Olafi Ágústs-
syni, húsgagnasmið á
Akureyri, fyrir foreldra
Önnu árið 1926. Faðir
hennar og Ólafur voru
leikfélagar og Anna
segir að þau hafi þurft
að bíða svolítið eftir húsgögnunum vegna
þess að þau vildu fá á þau vandað áklæði.
Það virðist hafa gengið eftir því aldrei hefur
verið skipt um áklæði á þessum húsgögnum
og eru þau merkilegri fyrir vikið, enda heild-
stæð eins og hönnuðurinn sá þau fyrir sér. í
einu horninu er mikill lampi sem einnig
þjónar sem borð, spónlagður úr fuglsauga og
greinilegt að þeir sem bjuggu þessa stofu og

6 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS - MENNING/LISTIR 26. ÁGÚST 2000