Lesbók Morgunblaðsins - 26.08.2000, Blaðsíða 7

Vöfflujárnið stendur á plötu sem hylur eldamaskínuna. Járnið fellur ofan í gat á eldavélinni.

Eldhúsgólfið er með línóleum dúk, en undir eldamaskínunni eru steinflísar. Yffir samskeytin eru
felldir koparlistar.
Úr borðstofunni í Hlíðarhúsi. Veggjunum er skipt og neðri hlutinn er með viðaráferð eins og víða
tíðkaðist upp úr aldamótum.
borðstofuna við hliðina hafa verið í allgóðum
efnum.
Á neðri hæðinni er einnig húsbóndaher-
bergið, þar sem Snorri hélt mest til síðustu
árin, en hann var blindur í aldarfjórðung.
Þar var öllu hagað þannig að hann gæti
stutt sig á milli borða og stóla, því eins og
Anna dóttir hans sagði okkur gestunum þá
var hann svo kunnugur húsinu og staðhátt-
um þar í kring að það var hans hálfa sjón. Á
litlum bakka á borðinu er útsaumaður dúkur
þar sem stendur „Látum nú vinir kaffið and-
ann kæta“. Forláta
peningaskápur frá nít-
jándu öld stendur í
einu horninu og bendir
til þess að húsráðandi
hafi verið athafnamað-
ur í því blómlega bæj-
arlífi sem ríkti á Siglu-
firði á þeim uppgangs-
árum þegar bærinn var
fimmti stærsti þéttbýl-
iskjarni á landinu.
Á efri hæðinni eru
svefnherbergin og vek-
ur brekán á hjónarúm-
inu sérstaka athygli.
Baðherbergið var sett í
húsið 1928 og heyrir
það greinilega fortíð-
inni til. Mikið ljóns-
lappabaðker stendur
þar undir glugga, en
vaskurinn, speglar og
snagar segja sína sögu
um daglegt líf og þá
ekki síður burstar og
snyrtiáhöld sem liggja
ofan á baðskápnum.
Á borði í einu her-
bergjanna liggur lítil
skrifblokk merkt
Lions, sem greinilega
er komin til ára sinna,
líklegt að telja megi
aldur hennar í tugum
ára. Þó hún sé í sjálfu
sér ekki merkileg er
allt eins víst að ekki til
sé önnur eins. Á öðrum
stað liggur prjónuð
klukka á borði, sem
Anna klæddist sem lítil
stúlka. Á stigaskörinni
stendur líka barnastóll-
inn hennar, svolítið
lúinn en afar fallegur.
Það sem vekur at-
hygli gestkomandi í Hlíðarhúsi er hversu vel
öllu hefur verið haldið til haga, allt niður í
minnstu smáatriði. Enginn skortur er á
gömlum timburhúsum á íslandi, en fátítt að
þau hafi ekki verið gerð upp innanstokks
einu sinni eða oftar svo lítið eimi eftir af
upprunalegu skrauti, málningu og stíl. Enda
sjaldgæft að fólk standist þá freistingu að
tolla i tískunni og láta berast með straumum
hennar á hverjum tíma.
Það er þó ljóst að Hlíðarhús þarfnast lag-
færinga og viðhalds ef það á ekki að lúta í
lægra haldi fyrir tímans tönn og er það
Önnu nokkuð áhyggjuefni. Slíkt verk yrði að
vinna af mikilli nærfærni og kostgæfni svo
ekki glatist þau fjölmörgu smáatriði sem
gefa húsinu sitt helsta heimildagildi. Húsinu
væri ef til vill mestur sómi sýndur sem safn
en Siglfirðingar státa nú þegar af Síldar-
minjasafni sem enginn sem á leið um Norð-
urland ætti að láta fram hjá sér fara. Það er
mikill fengur fyrir lítið byggðarlag eins og
Siglufjörð að hús á borð við þetta skuli hafa
varðveist með öllu innanstokks. Ekki af því
að það hafi tilheyrt einhverju óskabarni
þjóðarinnar, nema í þeim skilningi sem við
erum öll óskabörn, heldur einmitt vegna
þess að það er minnisvarði um venjulegt
fólk, um hversdagsleikann sjálfan sem okkur
hættir svo oft til að vilja gleyma.
„Ég elska fólk og fótatak manna“, segir
Halldór Laxness í Raflýsingu sveitanna árið
1927. Hann er þá að eggja landann til að efla
menninguna „sem auðgar lífið að jákvæðum
verðmætum á öllum hugsanlegum sviðum"
eins og hann orðaði það. En Halldór vakti
einmitt sérstaka athygli á því í þessari grein
að menningin fælist líka í húsakynnum
manna, sem mynduðu ramma um andlegan
viðurgjörning. Á íslandi standa ekki margar
sögufrægar byggingar og því virðist það
þeim mun mikilvægara að vernda þau fáu
fótspor gengins fólks sem enn hafa ekki ver-
ið máð út.
Á efri hædinnl liggur prjónuð klukka á borði, en henni klæddlst Anna
Snorradóttir sem lítil stúlka.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS - MENNING/LISTIR 26. ÁGÚST 2000 7