Tíminn - 22.04.1967, Blaðsíða 6

Tíminn - 22.04.1967, Blaðsíða 6
MSS3MM TÍMINN LAUGARDAGUR 22. apríl 1967. Björn Teitsson: Norðurlandaráðs Dagana 1. — 6. ,apríl var haldinn í Helsinki í Finnlandi 15. fum'ur Norðurlandaráðs. Frá íslandi sóttu fundinn fimm kjörnir fulltrúar frá Alþingi og tveir menn frá Norræna félag inu, ennfremur utanríkisráð- herra- Þá sótti fundinn skrif- stofustjóri Alþingis, einn blaða maður og tveir áheyrnarfulltrú ar frá stjórnmálasamtökum yngri manna hér. Þremur áheyrnarfulltrúum mun hafa verið boðið, en kratinn kom aldrei fram. Frá SUF fór ég sem áheyrnarfulltrúi, en frá ungum Sjálfstæðismönnum Árni Grétar Finnsson. Hér á cftir mun ég greina frá ýmsu því, sem fyrir augu og eyru bera á þessari ánægjulegu för. Til Helsinki kom ég að kvöldi 31. marz síðasta spölinn með Oaravelle-þotu finnska flug félagsins Finnair frá Stokk- hólmi. Var margt stórmenna með þeirri flugvél, m. a. for- sætisráðherra Noregs, Per Bort en, og sænski forsætisráðherr an, Tage Erlender. Var þá síð ustu fulltrúana að drífa að, en þarna komu allir forsætisráð- herrarnir nema sá íslenzki, og allir utanríkisráðherrarnir komu. Fundurinn var haldinn í hinu stórglæsilega þinghúsi Fiona við helztu götu borgar- innar, sem kennd er við Mann erheim marskálk. Var fundur settur kl. 11.00 að morgni 1. apríl, Eino Sirén frá Finnlandi var kjörinn forseti fundarins. Strax í upphafi kom í ijós, að þessi fundur myndi mestmegnis snúast um afstöðu Norðurland- anna til Efnahagsbandalagsins. Á almennum fundi fyrsta da.g- inn kom fram, að Dönum var m.iog umhugað um að komast hið fyrsta í Efnahagsbandalag ið, ef Bretar fengju inngöngu, en Svíar fylgdu þeim allfast eftir og síðan Norðmenn. í ræðu Per Bortens, forsætisráð herra Noregs, þennan dag lagði hann áherzlu á sérstöðu íslands varðandi markaðsbandalögin, ennfremur lagði hann áherzlu á, að aðild að Efnahagsbanda laginu myndi þýða algjörlega ný viðhorf í norrænni sam- vinnu. Yngri menn á sérfundi. Á mánudag 3. og þriðjudag 4. apríl var haldinn í sérstöku herbergi í þinghúsinu í Helsinki umræðufundur (seminar) með þátttöku allra fulltrúa stjórn málasamtaka yngri manna á Norðurlöndum, er komið höfðu til fundar Norðurlandaráðs. Þessu seminari veitti forstöðu Gustav af Hállström frá Nor- ræna félaginu í Finnlandi, en frummælendur voru fjórir finnskir sérfræðingar. Fyrri daginn talaði prófessor Gösta Cavonius um norrænt sam- starf um skólamál og vísinda- rannsóknir. Umræður á eftir snerust m. a. um menningarsjóð Norðurlanda (Nordisk kultur- fond), og lýstu menn ánægju sinni með tilurð hans. Þá hafðl K. J. Láng framsögu um áfeng ismál og eiturlyfjaneyzlu með sérstöku tilliti til afbrota ungl- inga. Urðu um það efni all- fjörugar umræður, en hins veg ar voru mjög skiptar skoðanir um það, hvort verulegt sam- band væri á milli áfengisneyzlu og glæpahneigðar. Síðari daginn hafði Lars-Pet- er Ringbom deildarstjóri fram sögu um víðtækara norrænt samstarf um sjónvarpsmál. Þar kom fram, að mikla athygli hafði vakið athugasemd frá ís lendingum vegna norrænu skemmtidagskrárinnar í sjón varpinu á gamlárskvöld, en öll löndin nema ísland komu þar raunverulega fram með amer- íska dagskrá, eins og mönnum á Suðvesturlandi mun í fersku minni. Þótti hinum Norður- landabúunum undarlegt, að íslendingar skyldu kvarta um þetta, þar eð þeir væru að allra dómi sjálfir undir mestum áhrifum frá Ameríku. Ég lét þess getið, að íslendingar vildu fá meira sjónvarpsefni frá hin um Norðurlöndunum til hins nýstofnaða íslenzka sjónvarps, og yfirleitt meiri samvinnu við hin löudin á þessu sviði, enda þótt við hefðum þar sérstöðu eins og í mörgum öðrum mál um vegna fjarlægðarinnar. Af danskri hálfu heyrðist þarna rödd um að það væri skömm og svívirða hve lítið hin lönd in hefðu hjálpað íslendingum við að koma fótum undir hið íslenzka sjónvarp. Síðasta erindið var flutt af Jaakko Iloniemi skrifstofustjóra ar) og Hans Skov Christiansen (ungir hægrimenn í Danmörku). Myndin er tekin aS loknu seminarinu, sem sagt er frá í greininni, og sýnir þrjá af þátttakendum, hún birtist í Huvudstadsbladet 6. apríl. og fjalaði um samvinnu Norð urlaná um aðstoð við vanþró aðar þjóðir. f þvi samstarfi taka fslendingar ekki þátt enn sem komið er. Að kvöldi 4. aprfls var aU- flestum yngri mannanna, er set ið höfðu seminarið, boðið til hins nýja tækniháskóla Finna í vesturjaðri Helsinki. Tæknihá skóUnn er gott aæmi um hina miklu grósku i finnskri bygg ingarlist. Byggingin er geysi stór að flatarmali og mjög ó- regluleg í lögun, og var mér sagt, að hún heíði kostað sem svarar 140 milljónum ísl. kr. Að innan er bvggmgin líkusí völundarhúsi, ægna þess hve lögunin er óreguieg. Yfíriei'.t má segja, að ekker* sé reglu- legt við þessa byggingu oema það, að allt er óreglulegi. en yfir henni hvílir þó mikill þokki, enda eru Finnar einna fremstir aUra þjöða í húsagerð arlist, eins og kunnugt er. Hið nýja háskólahverfi, þar sem tækniháskólinn er, mun vera skipulagt af Alvar Aalto, fræg asta arkitekt Finna. Deilt á Norðurlandaráð Það var 5. apríl sem yngri mennirnir boðuðu á sinn fund blaðamann frá Huvudstadsblad et, sem er langstærsta dagbLað á sænsku í Finnlandi. Ætlun in hafði verið að gefa út sam- hljóða yfirlýsingu um einhver mál, er komið höfðu fyrir Norð urlandaráð, en ekkert samkomu lag náðist um efni hennar eða oröalag, svo að hætt var við það. í staðinn var blaðamannin um gefið til kynna, að yfirleitt álitu þessir yngri menn, að Finnar eru mjög líkir okkur í hugsunarhætti Við síðastliðin aramót tók íslenzkur sendikennari, Aðal- steinn Davíðsson cand. mag., að kenna við háskólann í Helsinki, og þess er einnig skemmst að minnast, að í haust kom í fyrsta skipti finnskur sendikennari að Háskóla íslands. Aðalsteinn Davíðsson lauk prófi frá deild íslenzkra fræða við Háskóla íslands í haust. Á heimili hans og konu hans, Gyðu Helgadótt ur, í Helsinki er íslendingum vel tekið, og þau verða fúslega við beiðni' minni um að svara nokkrum spurningum varðandi vistina með Finnum. — Hvenær komuð þið hing að? — Við komum 5. janúar og ætluðum okkur nokkurn tíma til að koma okkur fyrir, segir Gyða, enda hafði hvorugt okk- ar komið til þessa lands fyrr. — Hvenær byrjaðir þú svo að kenna, Aðalsteinn? — Það var 23. janúar. Tíma skylda mín er 12 tímar á viku, og skiptist það þannig. að ég he.o tvær fyrirlestraraðir um íslenzkar bókmenntir, og út- skýri svo sérstaklega Gísla sögu Súrssonar og kenni ný- íslenzku. Fyrri fyrirlestraröðin, tveir tímar, fjalla um fornbók- menntir, og hef ég verið að ræða um efni og lífsskoðun ís- lendingasagnanna, svo og mynd- un þeirria og varðveizlu. Hin fyrirlestraröðin, um íslenzkar bókmenntir 1918—1940, er einn ig tveir tímar, og þar byrjaði ég á að ræða um Stefán frá Hvítadal, en hef svo tekið fyrir hvern af öðrum, þar á meðal núlifandi höfunda. Gísla sögu les ég með nemendunum á frum málinu fjóra tíma á viku, og er það vandleg yfirferð. Nýíslenzk una kenni ég einnig í fjóra tíma, og er það framhaldsnám skeið, en ennþá kennir Kai Saanila, sem áður nam við Há- skóla íslands, nýíslenzku fyrir byrjendur. Kai er hinn mesti ágætismaður, enda mörgum fs- lendingum að góðu kunnur. — Þú kennir auðvitað á sænsku? — Já. Segja má, að ég kenni við sænskudeild háskólans, en sú deild skiptist í tvennt, A og B. í A-hluta eru sænskumæl- andi stúdentar, sem ætla að verða móðurmálskennarar, en í B-hluta eru finnskumælandi stúdentar, sem ætla sér að verða sænskukennarar í finnsku mælandi skólum. Síðarnefndi hlutinn er fjölmennari, ein- faldlega vegna þess hve finnsku mælandi fólk er í miklum meiri hluta í landinu. — Eruð þið svo ekki að læra finnsku? — Jú, við getum núna bjarg að okkur í búðum og á almanna færi, en ekki mikið meira enn sem komið er^ enda er finnsk an mjög erfið fyrir útlendinga, eins og kunnugt er. — Er eitthvað um íslendinga hér í borg? — Þeir eru mjög fáir, t. d. er einungis einn íslenzkur stúdent hér núna við nám í arkitektúr, sem er sú grein, sem erlendir stúdentar sækjast helzt eftir að nema hér. í ís- lendingafélaginu eru alls 10— 15 manns, og heldur félagið þó uppi nokkurri starfsemi. — Hvað mynduð þið segja um verðlag hér miðað við það, sem gerist heima? — Matur og húsaleiga er heldur dýrara hér í Helsinki en í Reykjavík, t. d. má geta þess, segir Gyða, að fiskur í matinn fyrir tvo kostar oa. 100 kr. ísl. þegar hann fæst. Hús- næðisekla er mikil hér, en há- skólinn sér okkur fyrir góðri íbúð. Yfirleitt virðast vanda- mál efnahagslífsins ekki ósvip uð því sem gerist á íslandi, þó er verðbólgan heldur minni hér, en skattar fara hækkandi, aiik þess sem atvinnuleysi er mikið úti um land. — Hvernig líkar ykkur svo almennt dvölin hér með Finn- um? — PrýðUega. Þessi þjóð er mjög lík okkur í hugsunarhætti, og íslendingum er tekið opn um örmum. Við getum sannar- lega ekki annað en borið Finn um vel söguna, segja þessi ágætu hjón að lokum. — Bj- T. Gyða Helgadóttir

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.