Tíminn - 22.04.1967, Page 8

LAUGARDAGUR 22. apríl 1967.
8
MINNING
Magnea H. Jónsdóttir
frá Sauðhaga
Föstudaginn 17. marz s.l. lézt í
sjúkraskýlinu á Egilsstöðum
Magnea Herborg Jónsdóttir f.v
húsfreyja í Sauðhaga á Völlum,
eftir stutta en stranga sjúkdóms-
íegu.
Útför hennar var gerð frá
Vallaneskirkju, miðvikudaginn
29. iþan., að viðstöddu mörgu fólki
sem eflaust hefði orðið mikið
fleira, ef umferð og veður hefðu
ekki verið óvenju erfið.
Fyrir tæpum tveimur mán-
uðum, átti Magnea 75 ára afmæli.
Hún sýndist þá hraust og glöð í
hópi vina og vandamanna. Létta
hlýja brosið ljómaði á andlitinu,
eins og f fyrri daga og ég dáð-
ist að því, Ihvað hún hélt sér vel,
eftir langan og á köiflum erfiðan
starfsdag.
„En fótmá’l dauðans fljótt er
stigið1'. Fyrr en varir hverfa frænd
ur og vinir yfir landamæri lífs
og dauða og lífið setur upp ann-
an svip og tilveran verður kulda
legri.
Magnea var fædd að Ormsstöð-
um í Skógum 26. jan. 1892. For-
eldrar hennar voru: Jón Péturs-
son og Pálína Jónsdóttir (ein
Hallbjarnarstaðasystra). Hún var
ekki hjónabandsbarn, en ólst upp
hjá móður sinni og móður-
systur Herborgar og manni
hennar Magnúsi Guðmunds-
syni — enda bar hún nöfn þeirra
beggja. — Með þeim systrum
var mjög kært, sýndu þær báðar
Magneu í æsku, móðurlega ást og
umhyggju, svo ekki mátti á milli
sjá og glöddust sameiginlega yfir
framförum og þroska, hinnar
glæsilegu ungu stúlku. Magnea
endurgalt þeim líka á kærleiksrík
an hátt, en skuggar og erfiðleik-
ar elliáranna færðust yfir þær.
H já henni létust þær báðar,
,mömmurnar“ hennar, Herborg
1931 og Pálína 1935 og nutu til
hinztu stundar dótturlegrar hjálp
semi og hjartahlýju.
Árið 1899 fluttist Magnea með
móður sinni og fósturforeldrum
að Ketilsstöðum í Hjaltastaðaþing-
há og þaðan 1907 að Víðilæk í
Skriðdal og_ þar dó Magnús sum-
arið 1911. Á næsta vori lét Her-
borg af búskap. Fóru þær þá að
Eyjólfsstöðum á Völlum og áttu
þar heima allar til ársins 1918
að Magnea eignaðist sjálf heim-
ili, en á Eyjólfsstöðum bjó pá
Kristján Sigmundsson og Þórunn
systir Herborgar og Pálínu.
Á árunum 1911—18 var Magnea
við nám og störf á ýmsum stöðum.
Hún var einn vetur á Kvenna-
skólanum í Reykjavík og síðan
bæði á saumanámskeiði og mat-
reiðslunámskeiði. Til að standa
straum af niámskostnaðinum og
eðlilegum þörfum ungrar stúlku,
var hún við heyvinnu á ýmsum
stöðum að sumrinu til, en við
hússtörf í Reykjavík tíma og
tíma á vetrum. — Hún hafði því
umfram sitt beina nám kynnzt
mörgu fólki, stöðum og staðhátt-
um, víðsvegar um land. — Hefur
hún sjálf sagt, að frá þessu tíma-
bili ætti hún margar ánægjulegar
og gagnlegar minningar, sem hún
hefði efcki viljað án vera.
Magnea var fríð kona, björt
yfirlitum og sviphrein. í vöggu-
gjöf hafði hún hlotið létta og
glaða lund, sem faafði svo þægi-
leg áhrif á alla, sem með henni
voru — átti það jafnan við, utan
heimilis og á og hvort margt eða
fátt var í kringum hana. Hún
var greind og athugul, flíkaði
efcki innstu tilfinningum, en tók
með skilningsríkri festu, því sem
að höndum bar. Hún var hagyrt
og listræn, svo allt sýndist fínt
og fallegt sem faún fór höndum
um, hvort sem það nú voru saum-
ar eða venjuleg hússtörf.
Árið 1920 giftist Magnea, Sig-
urði Björnssyni bónda á Vaði í
Skriðdal. — Ilafði áður verið
ráðskona faans í tvö ár, — annað í
Sauðhaga en faitt í Vaði.
Árið 1921 fceypti Sigurður hluta
úr jörðinni Tunghaga í Valla-
hreppi og bjó þar í tvö ár. Fær
þá aftur ábúð á Sauðhaga, sem
hann keypti litlu síðar. Verður
þar heimili þeirra upp frá því og
einskonar ættargarður.
Sigurður var sonur Björns
ívarssonar hreppstj. Jónssonar á
Vaði og konu hans Ingibjargar
Bjarnadóttur frá Viðfirði, er kunn
voru í sinni tíð, fyrir rausn og
myndarskap í búskap.
Sigurður faafði verið einn vet-
ur við nám í búnaðarskólahum á
Eiðum og var nú orðinn, er hér
var kómið sögu all gildur bóndi.
Hann var faið rnesta valmenni
og vildi alilstaðar koma fram til
góðs. — Höfðingi í lund og allri
gerð og sást ekki fyrir þætti
honum mikils við þurfa. Prúður í
framkonu, ljúfur og aðlaðandi í
viðmóti og þótt hann skipti skapi
raskaði það ekki jafnvægi hans,
enda held ég að flestum hafi þótt
vænt um hann, sem kynntust hon
um að einfaverju ráði. Hann var
að upplagi búmaður góður, sem
hann átti kyn til, starfssamur og
fyrirfiyggjusamur, en heilsuveill
alla ævi og vann því margoft
langt fram yfir það sem þreK
hans leyfði. Hann átti fallegt og
afurðagott fé, enda fjármaður með
ágætum, var ekki annars staðar
fallegra né afurðabetra fé, hér um
slóðir, en hjá honum, búskapur-
inn var því alltaf farsæll og traust
ur.
Sigurður lagði ekki í stórfram-
kvæmdir, á nútíma vísu, en skildi
þó vel stefnu hins nýja tíma,
bætti jörð sína mikið að ræktun
og faúsum, eftir því sem efni leyfðu
en hleypti sér aldrei í miklar
skuldir, enda einstakur reglumað-
ur með viðskipti sín, stór og smá.
Hann var líka svo heppinn, að
hafa árum. saman til heimilis
dugnaðar og myndarmann, Jón
trésmið Sigvaldason sem mörgum
hjálpaði hér um slóðir að laga í
kringum sig. — Heimili þeirra
Sigurðar og Magneu í Sauðhaga,
TÍMINN
i
i
„Léttlr tónar" í Aratungu
Fyrir tveimur árum hóf
hljómlistarklúbburinn „Léttir
tónar“ starfsemi sína í Reykja
vík, en að honum stóð ungt
fólk með mikinn tónlistaráhuga.
Það hefur náð prýðisárangri á
þessum tíma og hefur nú á að
skipa 15 manna hljómsveit,
sem Karl Jónatansson stjórnar,
en hann hafði forustu í sam-
bandi við stofnun klúbbsins.
Fyrirhugað er nú, að fólk á
landsbyggðinni fái *ækifæri til
að heyra í hljómsveitinni og
verða fyrstu hljómleikar henn
ar í Aratungu á sunnudaginn
og hefjast kl 9,30 e. h. — en
síðar mun hún leika á fleiri
stöðum.
„Léttir tónar“ hafa haldið
hljómleika hér í Reykjavík við
húsfylli áheyrenda og góðar
undirtektir — en á efnisskrá
er létt tónlist við hæfi allrar
fjölskyldunnar, krycfidað með
grínþáttum. !
var fallegt og myndarlegt og bar
svipmót beztu faeimila.
Hjónin bæði félagslynd og vei*-
ul og höfðu mikla ánægju af
gestakomu, mátti líka með sanni
segja að Sauðhagi væri í þjóð-
braut á þeim árum. Þau eignuðust
sex börn — fjóra syni og tvær
dætur, allt mesta myndar og ágæt-
istfólk.
Sigurður lézt fyrir aldur fram,
í des. 1939. rúmlega fimmtugur
að aldri. Það var mikið áfall fyrir
Magneu að missa manninn frá
mörgum ungum börnum — en
þó sýndi hún kannski bezt, hve
mikil móðir og húsmóðir hún var.
Því búinu stýrði hún áfram,
lengst af með aðstoð systkinanna
og hélt uppi fyrri reisn og hýbýla-
'háttum. Hún var mikill vinur og
félagi barnanna sinna, hin létta
lund faennar, átti svo gott með að
fella sig að barnshuganum, ein-
ing og samstaða þessarar fjöl-
skyldu, hefur líka verið svo sem
bezt verður á kosið.
Sauðahagi er frá náttúrunnar
hendi, mikil jörð, falleg og bú-
sældarleg. — All þroskamikill
birkiskógur klæðir holtin og hæð
irnar, en víðáttumiklir mýrarflák-
ar teygja sig inn á milli, — og
nú á seinni árum hetfur tækni
'hins nýja tíma hafið þar innreið
sína fyrir alvöru og gerbreytt hin-
um gamla Sauðhaga. — Víðáttu-
mikil tún blasa við í öllum áttum
og steinhús á víð og dreif.
Á Sauðfaaga, sem að vísu eru
nú þrjú sjálfstæð býli búa bræð-
urnir þrír: Sauðfaaga I. Páll fcvænt
ur Ragnhildi M. Kjérúlf, frá Hrafn
kelsstöðum. Sauðhaga n. Björn,
kvæntur Ásbjörgu Þorkelsdóttur
úr Reykjavík. Lundi, Jón Bene-
diktsson, kvæntur Ásdísi Jónsdótt
ur úr Sandgerði. Fjórði bróðir-
inn Magnús bóndi á Úlfsstöðum,
kvæntur Sigríði Ólaí;dóttur af
Siglufirði. Þá er Anna húsfreyja
á Gunnlaugsstöðum gift Karli
Nikulássyni, — og Ingibjörg ógift
heima.
Magnea dró sig smátt og smátt
út úr búskapnum, eftir því sem
börnin festu ráð sitt um allmörg
undanfarin ár hefur hún búið með
Ingibjörgu dóttur sinni í Sauðhaga
og notið þar hvíldar og öryggis.
Nú hefur Magnea kvatt — spor-
in mást smátt og smátt, en minn-
ingin um hana mun lengi lifa,
björt og hlý.
Friðrik Jónsson.
Sextugur í dag:
Þórarinn Sveinsson
kennari á Eiðum
Árið 1935 bættist Alþýðuskólan-
um nýr startfskraftur. Leikifimi-
fcennsla skyldi vera aðal'starf
þessa nýja kennara, aufc þess
kennsla í stærðfræði og eðlisfræði.
Leikfimifcennarinn, sem fyrir var,
faafði sagt upp starfi sínu við skól
ann og þar sem ekki var um fast
kennarastarf að ræða, var það ekki
au'glýst lausit til umsóiknar, heldur
réði sfcólastjóri hinn nýja mann
til starfsins.
Þórarinn Sveinsson hét hann
þessi nýi bennari frá Kirkjubóli
í Norðtfirði, fæddur þar 22. apríl
1907 og á því sextU'gs afmæli í
dag.
Skólastjórinn, sr. Jakob Krfist-
insison, og Þórarinn höfðu kynnzt
í íþróttaráði Austurlands en sr.
Jafeob var þar formaður. Því fór
og fjarri, að hann væri ókunnug-
ur á Eiðum eða á Au'sturiundi
þessi maður. Nemandi hafði hann
verið í Eiðasfcóla, þekfctur í ann-
áflum skólans fyrir dugnað í námi,
einkum stærðfræði, þegnfaoMustu
og óvenjulegan áhuga fyrir íþrótt-
um og fimlieikum, þótt enginn
væri fimleikakennarinn.
Síðan hafði Þórarinn lagt stund
á íþróttanám í Danmörfcu undir
bandl'eið’Slu fains mikla íþrótta-
frömuðar Ní'elsar Bufeh. Næstu ár
eftir héimkomuna frá Danmörfcu
ferðaðist Þórarinn sveit úr sveit
á Austurlandi og stappaði stáli í
au'stfirzka stráka, hvatti' þá og
ætfði í hvers kyns fþróttum og
líkamsrækt og hflóð þá suma hverja
þeim áfauga í þessum etfnum, að
endast mun þeim ævilangt. Þá
varð bjart yfir austfirzku íþrótta-
MfL
Eibki blandast mér hugur um,
að fátt befur orðið Eiðaskóla tií
meira láns en þessi mannaráðning
skól'astjórans árið 1935. Fáum
mun kunnugra um þetta en mér,
en við Þórarinn vorum samstarfs-
menn við skólann í 29 ár. Á þess-
um heiðursdegi Þórarins Sveins-
sonar skulu hónum því færðar al-
úðarþakkir, persónulega frá sjálf-
um mér, bonu minni og börnum,
og ég vonast eftir að það verði
efcki talið til frumlhlaups af ir.inni
hendi, þótt ég færi fram _ þakfeir
einnig af hálíu Eiðaskóla. Ég leytfi
mér að fullyrða, að enginn er dóm
bærari um þá þakkanskuld, sem
skólinn stendur í við Þórarin en
sá, sem veitt hefur skólanum for-
stöðu og á honum borið ábjmgð
lengst af starflstíma hans við sfcól-
ann.
Þetta á engin minningargrein
að vera, aðeins tilraun til að færa
afmælisbarni árnaðarósfcir í til-
efni merkisafmælis og jafnframt
þakfeir fyrir samstarf og margvis-
leg handtök, aðstoð, hjálp og vin-
áttu.
Þegar Þórarinn Sveinsson er
hylltur og bonum árnað heilia,
má ekfci gleyma hans ágætu konu,
frú Stefaníu Jónsdóttur, en hún
átti einnig heiðursafmæli á þessu
ári, varð fimmtug þann 3. janúar
s. 1. Þau hafa bæði svo og heimili
þeirra verið Eiðum slik heilia-
þúfa, að vart verður otfmetið e.ða
fullþakkað.
Þórarinn Þórarinsson,
fyrrv. skólastjóri.