Alþýðublaðið - 26.02.1987, Blaðsíða 12

alþýðu-
Fimmtudagur 26. febrúar 1987
Alþýðublaðið, Ármúla 38, 108 Reykjavík
Sími: (91) 681866, 681976
Útgefandi: Blaó lif.
Ritstjóri: Árni Gunnarsson (ábm.)
Blaöamenn: Örn Bjarnason, Ása Björnsdóttir, Kristján Þor-
valdsson og Jón Daníelsson
Framkvæmdastjóri: Valdimar Jóhannesson
Skrifstofa: Halldóra Jónsdóttir og Eva Guðmundsdóltir
Setning og umbrot Alprent hf., Ármúla 38
Prentun: Blaðaprent hf., Siðumúla 12
Askriftarsíminn
er 681866
Rauði krossinn sameinar
sundraðar f jölskyldur
Upplýsingabankar með persónu-
legum upplýsingum um fólk mæl-
ast misjafnlega fyrir nú í seinni tið.
Engu að síður geta þeir þjónað góð-
um tilgangi og verið alveg nauðsyn-
legir, t.d. fyrir starfsemi eins og þá
sem Rauði krossinn rekur í Genf í
Sviss.
Um er að ræða starfsemi CTA
(Central Tracing Agency), en þar
eru til kringum 50 milljón spjald-
skrárkort með persónuupplýsing-
um. Með hjálp þessara upplýsinga
hefur mörgum fjölskyldum heppn-
ast að ná saman aftur, eftir að
óeirðir, styrjaldir og náttúruham-
farir hafa sundrað þeim.
Stríðsfangar
Hinir mörgu flóttamenn sem
hafa komið til Danmerkur síðustu
árin, gera fjöldann allan af fyrir-
spurnum um ættingja sína, t.d. þá
sem hafa fengið hæli í öðrum lönd-
um. Við þeim tekur sérstök deild
innan Rauða krossins sem annast
upplýsingamiðlun milli landa, en
slíkar upplýsingar er mjög erfitt að
fá eftir öðrum leiðum. Á ári hverju
heppnast danska Rauða krossinum
að afgreiða nokkur hundruð slíkar
fyrirspurnir og í mörgum tilvikum
að koma á sambandi milli ættingja.
Horfnir ættingjar
Sams konar fyrirgreiðsla á sér
stað á vegum Rauða krossins um
heim allan með höfuðstöðvar og
aðalupplýsingabankann í Sviss. Ár-
ið 1986 voru tvær milljónir slíkra
erinda afgreiddar, þaraf meiripart-
urinn milli íranskra og írakskra
stríðsfanga og fjölskyldna þeirra,
sem ekki gátu komið boðum sín á
milli með öðru móti.
Rúmlega 65.500 beiðnir bárust á
árinu til skrifstofunnar í Genf um
að leita uppi horfna ættingja. Þar
af tókst að hafa uppi á, eða komast
fyrir um örlög 30.000 einstaklinga.
Þar við bætast þau mál sem ein-
Molar
Á „bannárunum” þegar ekki
mátti drekka eða framleiða
áfengi, riðu eitt sinn nokkrir val-
inkunnir sæmdarmenn fram hjá
sveitabæ. Torkennilegur ilmur
barst þá að vitum þeirra.
Hagyrðingur var með í för og
orti vísu:
Margskyns iðkar fólkið fikt,
— finn ég ilm í blœnum:
Það er eins og landalykt
leggi hér frá bœnum.
...staksteinar....
Fœr er ég í flestum greinum,
— frjálsri hugsun veiti lið
og rúlla nokkrum stökum
steinum
styllilega í hyldýpið.
Steintak
stakar Rauðakrossdeildir upplýsa,
án milligöngu aðalskrifstofunnar.
Þar eru verkefnin ærin og ekki
útlit fyrir að þeim fækki í bráð. í
löndum þar sem styrjaldarástand
ríkir eru póstþjónustunni settar
vissar skorður varðandi bréfaskipti
fanga; einnig þar sem innanlands-
ófriður er eða neyðarástandslög
hafa verið sett. í þeim tilvikum hef-
ur Rauði krossinn séð um að koma
bréfum milli borgaranna í landinu
og ættingja þeirra erlendis.
Angola, Líbanon, svæðið á vest-
urbakka Jórdan, El Salvador og
Pólland eru lönd sem má nefna sem
dæmi um þá póstþjónustu sem
Rauði krossinn veitir í neyðartilvik-
um. í sumum hlutum heims fær
hann þó ekki leyfi til starfseminnar.
íbúar Norður- og Suður-Kóreu fá
t.d. ekki leyfi til að skrifast á.
Tölvuskráning
Á árinu 1985 var tekið í notkun
nýtt húsnæði hjá leitarstöðinni,
sem svissneska stjórnin lét samtök-
unum í té. Þar er fullkominn tölvu-
búnaður og þar fer fram gagna-
söfnun og úrvinnsla þegar um stóra
hópa fólks er að ræða, eins og t.d.
bátafólkið frá Víetnam og stríðs-
fanga frá íran og írak.
Spjaldskrárkortin eru þó enn í
notkun og þeir sem fá upplýsingar
þaðan eru lifandi dæmi þess hve
vonin er lífseig. Nálægt 20% af
þeim málum sem unnið er við í
þeirri deild eru viðkomandi fólki
sem tapaði af vinum og ættingjum
i síðari heimsstyrjöldinni.
Skyldmenni finnast
Oft tekur það mörg ár að hafa
uppi á skyldmennum eftir hinum
undarlegustu krókaleiðum og oft
kemur til aðstoð annarra stofnana,
s.s. Flóttamannastofnunar Samein-
uðu þjóðanna. í einu af hverjum
þremur tilvikum tekst að fá full-
vissu um afdrif eða aðsetur þess
...hver hefur klofið..?
Kosningar þarf vel að vanda,
vœlið, skjallið, lofið.
Framsóknarmenn stífir standa,
— Stefán hefur klofið.
...þraukað um sinn....
í Mogganum þriðjudaginn 24.
feb. s.l. er frétt af setningu búnað-
arþings. Það sem Moli rak strax
augun í var fyrirsögnin sem höfð
var eftir Ásgeiri Bjarnasyni, for-
manni Búnaðarfélags íslands, en
hún er svolátandi: Bændastéttin
er í biðstöðu og verður að þrauka
um sinn. Sem sagt verður að
þrauka um sinn. Þarna vaknar
strax spurning: Hversu lengi á að
láta bændastéttina þrauka? Og
hvað merkir ,,um sinn” á manna-
máli? Einnig: Hvernig á þá að
slagta bændastéttinni þegar menn
Hinar mörgu styrjaldir víðs vegar um heiminn reka fjölda fólks á flótta. Margir enda í flóttamannabúðum.
fólks sem leitað er að.
Til dæmis um það hve árangurs-
hafa fengið nóg? Er meiningin að
hengja, skjóta, skera eða
drekkja? Moli skorar á Ásgeir
Bjarnason, formann Búnaðarfé-
lags íslands að skera úr í þessu
brýna hagsmunamáli íslendinga.
Þegar menn þrauka um sinn, þá er
augljóst að það tímabil tekur
enda og þá er lágmarkskrafa
hinna dauðadæmdu að fá að vita
á hvern hátt þeim verður fyrir-
komið. Eða hvað?
Og meðal annarra orða: Hvað
þýðir það annars að bændastéttin
sé í biðstöðu? Halda bændur þá
kyrru fyrir með hrífuna á lofti?
Moli vissi reyndar að Ásgeir
Bjarnason er skeleggur málsvari
bændastéttarinnar, en að hann
vildi leysa vandamál bænda með
svona snarborulegum hætti og
lýst er í Moggagreininni kom
Mola þó nokkuð á óvart. Og ef til
vill bænduni líka?
íændastéttin er í biðstöðu
|o g verður að þrauka um sinn'
r- segir Ásgeir Bjamason formaður Búnaðarfélags íslands
rik þessi leit getur verið er mál
Michaels, 37 ára Þjóðverja, sem
fæddist í Austur-Þýskalandi og átti
þýska móður og sovéskan föður.
Þau höfðu hist þegar konan var á
flótta og ekkert samband haft eftir
það. Pilturinn fékk fyrst að vita um
faðerni sitt þegar hann var kominn
yfir tvítugt og hóf þá þegar eftir-
grennslan upp á eigin spýtur. Loks
sneri hann sér til CTA, sem hafði
upp á föðurnum og gerði ráðstafan-
ir til að þeir gætu hist.
Stofnaður 1863
Leitarstöðinni var komið á fót
skömmu eftir stofnun Rauða kross-
ins 1863 og varsú ráðstöfun bein af-
leiðing af þýsk-franska stríðinu
1870—1871 og liður í hjálparstarfi
stofnunarinnar fyrir særða og
sjúka hermenn úr stríðinu.
Meðal þeirra milljóna sem síðan
hafa notið aðstoðar Rauða krossins
á meðan á fangavist hefur staðið
eru t.d. Charles de Gaulle og
Francois Mitterand, sent báðir urðu
síðar forsetar Frakklands.
Þegar heimsstyrjöldin síðari
braust út varð leit að týndu fólki
fastur liður í starfseminni og hefur
verið það síðan. Á þeim tíma bárust
allt að 500 hjálparbeiðnir daglega.
Árið 1944 voru þær orðnar 100.000
á dag.
Það sem veldur mestum erfið-
leikum er það hve margir bera sama
nafn og fá einkenni önnur.
Hlutlaus aðili
Venjulega er Rauði krossinn í
betri aðstöðu en allir aðrir, til að
afla vitneskju og ná sambandi við
fólk, vegna hlutleysis síns á póli-
tískum vettvangi. Það gildir t.d. um
flóttafólk sem Flóttamannahjálp
Sameinuðu þjóðanna nær ekki til
og um fólk sem hefur ekkert vega-
bréf. Rauði krossinn útbýr sérstök
ferðaskilríki fyrir þá sem þannig er
ástatt um. Þá hefur Rauði krossinn
hlutast til um mál afkomenda
þeirra sem látist hafa í fangelsi og
þurfa að sanna rétt sinn til lífeyris
eða bótagreiðslna.
Geymd í 100 ár
Af þessum sökum hugsa starfs-
menn Rauða krossins sig vandlega
um áður en þeir fleygja nokkru sem
hefur upplýsingagildi. Upplýsingar
um stríðsfanga eru geymdar í 100 ár
að minnsta kosti til að hægt sé að
aðstoða fólk í þrjá ættliði við að
leita réttar síns.
Styrjaldir marka djúp spor. Til
dæmis var það fyrst 1982 að tekin
voru niður veggspjöld á járnbraut-
arstöðvum og pósthúsum í Þýska-
landi, með myndum af þeim sem
voru eftirlýstir frá því í stríðinu.
Ótrúlega marga tókst að finna eða
fá fullvissu um afdrif þeirra, 82%
að því er mönnum reiknast til.
Síðustu 40 árin hafa ýmsar
mannskæðar styrjaldir geisað og
margur fjölskylduharmleikurinn
komið til kasta Alþjóða-rauða-
krossins. Starfið þar heldur áfram
af fullum krafti og því ntiður er fátt
sem bendir til þess að um hægist á
næstunni.