Alþýðublaðið - 14.04.1987, Qupperneq 9

Þriðjudagur 14. april 1987
9
,Þá njótum við þess I næði að nógu eraf að taka!" Pálmi I „Chicago“ I athyglisverðum félagsskap.
Pálmi Gestsson, leikari
Rabbað um leiklistarskólann — leikhúsin — gagnrýnendur — gamanleikinn
og hið dularfulla „HamletsyndromeÍC
„Já, ég er Bolvíkingur og kom á
sínum tíma gagngert til Reykjavík-
ur til þess að fara í Leiklistaskólann.
Ætli ég væri ekki fyrir vestan ennþá
hefði þetta ekki komið til. Ég hugsa
það, því að á sínum tíma var ég af-
skaplega heimakær Bolvíkingur og
ég ætlaði mér aldrei úr þeim sælu-
reit, en þetta fór nú svona. En fyrst
ég fór á annað borð út í leiklistina
þá var ekki um annað að ræða en að
fara í þar til gerðan skóla og í fram-
haldi af því þá var ekki mikla vinnu
að hafa sem leikari nema hér í
Reykjavík. Svo ég sætti mig bara
við að vera hér og sé ekkert eftir því.
Það er gott að vera í Reykjavík.
Ég var um tvítugt þegar ég kom
að vestan og það var held ég í fyrsta
skipti sem ég fór út fyrir sóknina —
eða því sem næst. Og ég man að það
voru mikil viðbrigði að koma hér í
allt annað umhverfi, allt annan
hugarheim og ólíka hugsun. Nokk-
ur fyrstu árin var ég satt að segja
alveg kolringlaður. Fyrst í stað gisti
ég hjá bróður mínum á Lokastígn-
um og Hallgrímskirkjan er þar ekki
fjarri og ég miðaði allt í veröldinni
við turninn. Ég passaði mig á að
fara aldrei það langt að ég missti
turninn úr augsýn og fyrir bragðið
lifði ég þetta allt saman af. Ég hélt
sem sagt í turninn á sama hátt og
óperusöngvarinn rígheldur í vasa-
klútinn sinn.
Leiklistaskólinn
Nú, síðan fór ég í Leiklistaskóla
íslands sem þá var nýstofnaður. Ég
útskrifaðist úr öðrum árgangi þess
skóla. Þegar Leiklistaskólinn
komst í gagnið þá var það auglýst
eins og vera ber, en það hafði ekkert
verið í boði í þessum efnum um
nokkurra ára skeið nema SÁL skól-
inn, Samtök áhugamanna um leik-
list, og þá var ekkert annað að gera,
og það er saga sem ég er búinn að
segja oft, en að skella sér út í þetta
og sækja um. En mér fannst þetta
fjarlægur draumur þá, það er satt.
Mér fannst ég vera að setja mig á
voðalega háan hest, að ímynda mér
það að einhver Bolvíkingur sem
kæmi arkandi til Reykjavíkur með
grasið í skónum, ætti einhverja
möguleika á því að komast inn í
skóla sem tæki bara átta nemendur
inn á ári. Ofan á allt saman var svo
fullt af stórmerkilegum Reykvík-
ingum sem sótti um. En það er
kannski eðlilegt að vera óöruggur í
nýju umhverfi, ég býst við því.
En það var svo skrýtið að á með-
an ég var í skólanum þá skelfdi mig
stundum sú tilhugsun að ég ætti ef
til vill eftir að standa á þessum stóru
leiksviðum. í skólanum var maður
hins vegar verndaður á vissan hátt
og þegar ég útskrifaðist, þá hugsa
ég að mér hefði létt mjög mikið ef
ég hefði getað farið heim aftur! En
á móti kom að það var eitthvað sem
sagði manni að fyrst svo langt væri
komið þá skyldi áfram haldið. En
ég gekk aldrei með neinar áhyggjur
út af því hvort ég fengi eitthvað að
gera þegar skóla lyki. Kannski
hafði ég ekki tíma til þess.
Lagt í ’ann!
Þegar ég svo gekk fyrst inn á
sviðið í stóra leikhúsinu, þá hefur
vafalaust verið stutt á milli augn-
anna á mér og satt að segja er það
„Það er svo einkennilegt að ég leit
akkúrat svona út þegar þessi mynd
var tekin.“
nú stundum ennþá. Ætli maður
losni nokkurn tímann við það fyrir
fullt og fast. Það fylgir þessu víst —
frumsýningarskrekkurinn og allt
það. En þetta er auðvitað ákaflega
misjafnt. Þetta fer allt eftir því hvað
maður er að gera, í hvernig sýning-
um, hvernig æfingavinnan hefur
gengið o.fl. Ég vil nú meina að til
skamms tíma þá hafi frumsýningar
verið meira og minna ónýtar fyrir
mann, vegna taugaveiklunar.
Sú umræða hefur oft komið upp
hvort leikrit séu yfirleitt frumsýnd
t.d. viku of snemma. Og oft hef ég
haldið þetta, en þegar maður fer að
fá einhverja reynslu af þessu þá hef
ég komist á þá skoðun að við ís-
lendingar séum skorpufólk sem
þarf að vinna undir pressu. Og það
er svo skrýtið að stundum þá gerist
ekkert í sýningunni fyrr en akkúrat
viku fyrir frumsýningu! Bara vitn-
eskjan um það að frumsýning er
eftir viku, gerir vinnuna samkvæmt
því. Stundum er auðvitað nauðsyn-
legt að fresta frumsýningu vegna
þess að sýningin er ekki tilbúin, en
við þessa pressu þá er eins og þetta
geti allt smollið saman bara á síð-
ustu dögunum. Og ég er ekki frá því
að þegar sýningu er frestað, þá er
eins og slakni á aftur — þá er eins
og geti komið afturkippur í allt
saman. En manni gengur misjafn-
lega og hlutverkin eru ólík.
Auðvitað reynir maður alltaf að
gera sitt besta og það gengur ekkert
með öðru móti, en það er misjafnt
hvernig hlutverk liggja fyrir hverj-
um og einum, því er ekki að neita.
Og verk höfða misjafnlega til
manns, það er sannleikurinn. Eitt-
hvað sem ég á erfitt með liggur
kannski vel fyrir öðrum og öfugt.
Að gera ekkert mjög vel
Mislengi að finna persónur? Já
já, það er víst ábyggilegt. Og stund-
um finn ég þær aldrei! En það þarf
ekki að koma í veg fyrir að öðrum
finnist allt annað og að vel hafi til
tekist. Það er svo einkennilegt að
sumar sýningar eldast manni illa
einhvern veginn. Aðrar sýningar er
kannski alltaf gaman að leika,
hversu margar sem þær verða. Og
það eru ekki endilega þessar svo-
kölluðu góðu sýningar eða merki-
legu sýningar eða líkt. Sumar sýn-
ingar eru einfaldlega alltaf
skemmtilegar.
Mér er til dæmis minnisstætt
leikrit eins og Gæjar og píur, þar
sem mér tókst af ótvíræðum mynd-
arskap að gera hreint ekki neitt. Ég
kom inn það seint í sýningunni og
var þar að auki á bak við með hin-
um statistunum og var látinn væfl-
ast þarna um til uppfyllingar. En
það var svo einkennilegt að það var
alltaf gaman að þeirri sýningu.
Þetta gerðist líka i leikritinu „Með
vífið i lúkunum“, það var alltaf
gaman að leika það.
Spjótberinn
En hvers vegna það er svona gam-
an að leika sumar sýningar svona
oft, ég veit eiginlega ekkert út af
hverju það er. Það er eitthvað sem
ómögulegt er að Iýsa. Eins man ég
að það var mjög gaman að vera með
í Ríkharði þriðja. Ég var spjótberi
og átti þar t.d. eina mjög langa og
leiðinlega stöðu og erfiða. Ég þurfti
að standa grafkyrr allan tímann í
Iangri senu. En samt var þetta alltaf
sérlega gaman. Þarna var prýðilegt
tækifæri til að fylgjast með þessum
vönu og góðu leikurum sem í raun-
inni eru alveg botnlausir á hverju
sem gengur og alltaf jafn góðir. Það
var eins og þeir gætu alltaf komið
með nýjan og nýjan tón á hverja
sýningu. Þetta voru leikarar eins og
Helgi Skúlason, Margrét Guð-
mundsdóttir, Kristbjörg Kjeld og
fleiri, sem voru að leika í þessari til-
teknu senu. Allt frábærir leikarar.
Og af svona nokkru er hægt að læra
mikið. Það vald sem þetta fólk
hafði á texta og öllum uppákomum
var ótrúlegt. Þá hugsaði maður
margt, steinþegjandi þarna fyrir
aftan þau!
Fyrir svo utan textann sem er
ekkert annað en munnkonfekt, þar
sem smjör drýpur af hverju strái.
Þetta auðvitað endist manni lengur.