Tíminn - 15.07.1967, Qupperneq 3

LAUGARDAGUR 15. júlí 19€7.
3
TÍMINN
Isi ú, 23 árum eftir að heims-
styrjöldin síðari var til lykta
leidd, veður uppi í Vestur-
Þýzkalandi og víðar nýnazista-
hreyfing, og það hefi',r slegið
éhug á marga hversu mikils
gengis hún virðist hafa að
fagna. í eftirfarandi grein, sem
þýdd er úr dönsku blaði er að
finna ýmsa fróðleiskmola um
þessa hreyfingu, en ekki alls
fyrir löngu freistuðu helztu
framámenn hennar þess að fá
foringja, mjög nafntogaðan SS-
offursta úr heimsstyrjöldinni,
Otto Skorzeny, en hann öðlaðist
á sinum tíma heimsfrægð fyrir
að bjarga ítalska einræðisherr-
anum, Mussolini úr fangelsi
og gat sér mjög
mikinn orðstír fyrir frábæra
leikni í hermennsku og her-
stjórn. Skorzeny gekk ekki að
tilboði þeirra nýnazista, en þeir
sem gerst til þekkja segja, að
hefði hann gert það, hefðu af-
leiðingamar getað orðið býsna
uggvænlegar.
Gamalli aðferð var beitt, að-
ferð, sem oft getur heppnazt,
sé henni beitt á réttan hátt, en
það var ekki gert, og fórst
allt saman fyrir. Það var kona,
sem höfð var fyrir beitu, ung
ljóshærð stúlka í stuttu pilsi,
og ásamt sköllóttum og roskn-
um nýnazista frá ’Bayern fór
hún til Madrid og lézt vera
einkaritari hans. Við komuna
til Madrid héldu þau rakleiðis
til Castellon de la Plana í norð
urhluta borgarinnar, og leikur-
inn hófst.
Nýnazistinn, Gunter Kupke
að nafni hélt langa tölu yfir
hinu tilvonandi fórnardýri, hús
bóndanum á heimilinu. Hann
rædd um ástina á föðurlandinu,
skyldurnar við föðurlandið, en
stiúlkan hafði sig alla við að
bema athygli mannsins að sín-
um löngu og velsköpuðu fót-
leggjum, svona rétt til þess að
gera honum skiljanlegt, að með
því að rækja sínar skyldur við
föðurlandið gæti hann öðlazt
ýmislegt skemmtilegt.
Eftir mikið ráðabrugg Höfðu
þeir nýnazistarnir komizt að
þeirri niðurstöðu, að enda þótt
föðurlandið höfðaði ekki lengur
til þessa harðgerða herramanns,
Otto Skorzeny, myndi hann þó
að öllum líkindum láta freist-
ast af laglegum fótleggjum þar
eð hann var gamall kvennamað
ur og lífskúnstner. En hann
gekk nú ekki í gildruna.
Líklega hefur Otto Skorzeny,
sem var á sínum tíma kallaður
duglegasti og jafnframt hættu-
legasti hermaður Þjóðverja,
haft gaman af þessu samsæri
undir niðri. en á andliti hans
var ekki að sjá nein svipbrigði,
hann horfði bara á þau skötu-
hjúin með ísköldum gráum aug
um. Hann hefði ósköp vel getað
sagt þeim strax,; að þau hefðu
farið erindisleysu, og hann
sjáifur gæti kennt þeim ýmis-
legi í þeirri list að vinna fólk
á sitt band, en fyrir slika hæfni
var hann sjálfur frægur á sín-
um tíma. En hann sagði ekki
stakt orð. Hlustaði bara á, hvað
við hann var sagt, og horfði á
það, sem stúlkan var að sýna
honum.
Þegar þetta hafði gengið
svona í heilar þrjar klukku-
stundir, sagði hann loks, skýrt
og skorinort.. ið þau lyfðu far-
ið erindislejiau, þar sem hann
hetði ekki minnsta áhuga á því,
að verða hinn nýi foringi Þjóð-
verja.
Og Kupke og „einkaritarinn
hans“ héldu á ný til Miincben
til að tilkynna forystumönnum
sósialdemokratíska flokksins
þá hryggilegu staðreynd, t að
Skorzeny hefði engan áhuga,
hann væri orðinn gamall, og
enginn akkur í honum.
Þáverandi flokksforingja,
Fritz Thielen þótti þetta súrt
í broti. Hann hafði verið full-
viss um, að Kupke hefði getað
unnið hann á sitt band með
slagorðum um föðurland og fór-
íngja, en ef ekki, þá hefði
fröken Elisabeth með sína
fögru fótleggi, getað haft ein-
hver áhrif á þennan kaldrifjaða
mann.
En sannleikurinn mun hafa
verið sá, að Skorzeny var fyrir
löngu búinn að fá sig full-
saddan af striði, og gat ekki
hugsað sér að taka þráðinn upp
á nýjan leik, hann mun eining
hafa gert sér grein fyrir, að
aðalstefnumál nazista fyrr og
nú, þjóðernisstefnan mun óhjá
kvæmilega leiða af sér styrjöld.
Og svo hefur Skorzeny verið
giftur í rúm 30 ár, og þegar
aðlaðandi eiginkona er fyrir
hendi, þá láta menn ekki glepj-
ast af löngum ungmeyjarfótum
í ódýrum nylonsokkum, að
minnsta kosti ekki, þegar því
fylgja býsna miklir skilmálar.
Því er ekki að neita, að Otto
Skorzeny hefði verið hreinasta
gersemi fyrir nýnazistaflokkinn
í Vestur-Þýzkalandi. f krafti
sinna persónutöfra og járn-
harða vilja, hefði honum ef til
vill tekizt að endurvekja þær
sé'-stæðu tilfinningar, sem
Adolf Hitler kom inn hjá Þjóð-
verjum á sínum tíma .Enn þann
dag í dag er hinn vaski her-
maður Otto Skorzeny Þjóðverj-
um mjög hugstæður, og það er
engum efa undirorpið, að aðild
hans eða forusta nýnazista-
flokksins hefði markað þátta-
skií í sögu þessarar ungu hreyf
ingar, og nazisminn hefði verið
endurvakinn í Vestur-Þýzka-
landi.
Framámenn nýnazistaflokks-
ins (NPD) segja, að þeir setji
jafnaðarstefnuna ofar öllu, en
svo virðist sem þjóðernisstefn-
an sitji þó í fyrirrúmi. Á
steinuskrá flokksins eru ýmis
skynsamleg atriði. önnur ákaf-
lega óvizkuleg. og enn önnur
alveg út í hött. Forustumenn-
irnir fullyrða að það sé alls
ekki nazismi, sem þeir berjisrt
fyrir, og hafa jafnvel lýst því
yfir. að Gyðingar séu hjartan-
lega velkommr í flokkinn. Þeir
segja, að Gyðingavandamálin
séu úr sögunni í Vestur-Þýzka-
landi. þar sem aðeins um
30.000 Gyðingar búi nú í land-
inu, og þar af megnið roskið
fólk. Það er all sérstætt, að
flestir flokksmenn eru úr hin-
um lægri millistéttum, og vel
flestir gamlir hermenn. NPD
var stofnað árið 1964 og telur
25.000 meðlimi, og meginið
af þeim á aldrinum 45—60 ára.
Þessi flokkur virðist eiga
mjög ört vaxandi gengi að
fagna. Það var almennt undrun
arefni s.l. ár er hann hlaut
7,9% atkvæðamagn við kosn-
ingarnar í Hessen. Stuttu síðar
hlaut hann 7,4% greiddra at-
kvæða við kosningarnar í Bay-
ern, og margir voru að þess-
um sökum uggandi um kosn-
ingaúrsilt í Slesvig í vor. Á
hinn bóginn urðu úrslit í þeim
Kosningum flokknum síður en
svo í vil, og mun flokkurinn
haía áætlað stórum meira at-
Kvæðamagn sér til handa, en
raun varð á.
Af formönnum flokksins má
neina Adolf von Tadden, en
hann ei aðalskipuleggjari og
jafnframt ræðumaður flokksins,
en Otto Hess er talinn vitrasti
maðurinn í flokksforustunni.
Þeii tveir voru fyrir ekki all-
löngu reknir úr flokknum af
þaverandi formanni Fritz
Thielen, en sneru blaðinu við
og ráku hann, og tófcu við
helztu virðingarstöðum innan
flokksins, en Thielen stofnaði
sinn eigin flokk fyrir skömmu.
Það sætir í rauninni furðu,
nversu vel Þjóðverjum hefur
teKÍzt að rétta úr kútnum eftir
ófarirnar í stríðinu, og það er
ekki sízt að þakka þeim fjár-
hagsiega stuðningi, sem þeir
nafa fengið frá Bandaríkja-
mönnum. Lífskjör þeirra hafa
verið óvenjugóð í Vestur-Þýzka
iandi síðustu árin og atvinnu-
vegir staðið með miklum blóma,
en í fyrra tók að síga á ógæfu-
hliðina, verðbólga er orðin
mikil og atvinnuleysis færist
scöðugt í vöxt og talsvert ber
á stjórnmálalegu óöryggi, og
þetta eru sennilega líkurnar
fyrir þeim hljómgrunn, sem
nýnazistaforingjarnir hafa feng
íð hjá Vestur-Þjóðverjum, það
er svo ríkt í þýzku þjóðinni að
vilja hafa röð og reglu á hlut-
unum, fasta og örugga forustu.
Og hefði Skorzeny verið fáan-
legur til að taka 1 taumana,
eða eitbhvað annað stórmenni
a borð við hann, væri nýnazista
flokknum þar með rutt mikið
brautargengi. Frá stríðslokum
Framhald á bls. 12
Á VÍÐAVANGI
Lítil reisn
Ráðsmennska íhaldsins í
Reykjavík með Bæiarútgerðina
i síðustu ár er táknrænt dæmi
| um öfugar klær þess í öllum
rekstri, þegar um er að ræða
bæjar- eða ríkisrekstur atvinnu
fyrirtækja. Þá er eins og allt
sé við það miðað, að gera
aðstöðu slíks rekstrar nógu bág
borna til þess að hann geti
verið sem hrópandi dæmi um
ókosti hans samanborið við
hlulafélagsform eða annað
eftirlætisform íhaldsins.
Þannig hefur íhaldið strá-
drepið hverja einustu tillögu
frá minnihlutaflokkunum um
ný skip, ný tæki og hvers kon-
ar umbætur til rekstrarbóta.
Hins vegar hefur íhaldið ham-
azt við að selja gömlu togarana
hvern af öðrum án þess að
kaupa nýtízku veiðiski') í stað-
inn. Þannig hefur íhaldið haldið
Bæjarútgerðinni í æ meiri
bóndabeygju og óhjákvæmileg
um og risavöxnum taprekstri
ár eftir ár, en verið fúst til að
ausa tugmilljónum af almanna-
fé '■ tapreksturinn, og vill helzt
afla þess mcð aukainnheimtu
útsvara á borgarana eins og
núna, svo að það sjáist sem
alira bezt. Það er engu Iíkara
en svona vilji íhaldið hafa
Bæjarútgerðina eins og hættu
merki við veginn til þess að
geta sagt: Lítið á, svona er nú
bæjar- og ríkisrekstur.
Furðulegt má teljast, þegar
fulJtrúar Alþýðubandalagsins
ganga undir íhaldinu í borgar-
stiórn við þessa skemmdarstarf
sem; og samþykkja 30 millj.
kr. útsvarshækkun til þess að
haida henni við. Það er lítil
reisn.
Þessa afstöðu afsakaði Guð-
mundur Vigfússon með því að
bæjarútgerðin væri svo mikil-
vægt atvinnufyrirtæki. Það er
rétt að fyrir nokkrum árum
k.imu 3—5% atvinnutekna borg
arbúa frá bæjarútgerðinni, en
s.l. ár voru það aðeins 0,9%.
Er það sæmileg fjárráðstöfun
að tryggja 0,9% atvinnutekn-
anna með 30 millj. kr. ársfram
lagi? Væri hægt að tryggja
alla atvinnu í landinu með þess
um hætti?
Að sjálfsögðu á að efla bæjar
útgerðina og gera hana rekstrar
hæfa með nýjum skipum og
tækjum, láta hana hætta að
vera hættumerki íhaldsins, og
hefði átt að verja útsvarshækk
uninni til þess að kaupa nýja
skuttogara, þá hefði verið rétt
mætt að líta öðruvísi á málið.
Skagfirðingar eru t.d. að safna
fé í skuttogara. Reykjavík selur
skipin. kaupir engin ný, en
borgar reksturskostnað þeirrar
skemmdarstarfsemi með sérinn
heimtu útsvara hjá borgarbú-
um. Og kommúnistar róa með.
Lágkúruleg afsökun
Eitt mesta vandamál fjöl-
margra heimila nú í sumar er
að fá einhverja atvinnu handa
æskufólki 16—20 ára, einkum
skólafólki. Fjöldi slíks æsku-
fóíks gengur nú atvinnulaus að
kalla, og hætt er við, að þetta
verði bæði ofraun heimilum
með rýrar tekjur og dragi blátt
áfram úr skólagöngu, sem er
óbætanlegur skaði. Það er ein
af skylaum sæmilegs þjóðfélags
1 eðlilegum tímum að sjá þessu
fólk' fyrir sumarvinnu. En á
átranda sumri „viðreisnar" í
landinu gerist annað eins og
Framhald á bls- 15.
/
V