Alþýðublaðið - 29.08.1987, Qupperneq 3

Laugardagur 29. ágúst 1987
3
Margrét Pála Ólafsdóttir, forstöðumaður dagvistunarheimilisins Steinahlíðar segir starfi sínu lausu:
„Ekki tilbúin að staðna í þessu kerfi“
Margrét Pála Ólafsdóttir fóstra hefur gefist upp á kerfinu í dagvist-
armálum barna. Hún hefur veitt dagvistunarheimilinu Steinahlíð for-
stöðu um 5 ára skeið en hefur nú sagt starfi sínu lausu og hyggst snúa
sér að sjálfstœðum rekstri og faglegri ráðgjöf sem snerta dagvistunar-
mál barna, ásamt Guðrúnu Einarsdóttur sálfrœðingi. Að mati Mar-
grétar Pálu hamlar rekstur dagvistarheimila í dag, faglegri þróun:
„Stóri bróðirii hefur ekki glœtt vonina í dagvistunarkerfinu. Ég er
ekki tilbúin til að staðna í þessu kerfi, “ segir Margrét Pála.
Margrét Pála Olafsdóttir hefur
veitt dagvistunarheimilinu
Steinahlíð forstöðu um 5 ára
skeið, og starfað mikið að málefn-
um sem snerta dagvist barna. Eft-
ir mikið og erfitt starf, hyggst hún
nú láta af störfum sem forstöðu-
maður, og snúa sér að sjálfstæð-
um rekstri, ásamt Guðrúnu Ein-
arsdóttur, sálfræðingi, og munu
þær bjóða upp á faglega ráðgjöf,
sem snerta dagvistunarmál barna.
Alþýðublaðið náði tali af
Margréti Pálu, og spurði hana
hvenær og hvers vegna hún léti af
störfum?
„Ég læt af störfum sem for-
stöðumaður, þann 1. september
n.k., ef málin ganga upp. Mín
skoðun er sú, að rekstur dagvist-
arheimila eins og hann er í dag,
hamli faglegri þróun og eftir 5 ára
starf sem forstöðumaður tel ég
mig ekki komast lengra í faglegri
þróun á uppeldisstarfi. Hins vegar
er ég mjög ákveðin í að vinna
áfram að dagvistunarmálum,"
segir Margrét Pála Ólafsdóttir
fóstra og forstöðumaður Steina-
hlíðar.
„Ég er ekki tilbúin til að staðna
innan þessa kerfis og til þess að
eiga möguleika á að halda áfram
í faglegri þróun, ákvað ég að fara
út úr þessu kerfi, sem aðþrengir
allt of mikið þá möguleika sem
þurfa að vera fyrir hendi.
Og við teljum, að þessi leið til
að bjoöa dagvistunarheimilum
landsins faglega þjónustu, sé góð
— bæði til að við getum haldið
áfram og leitað áfram. Jafnframt
er verið að gefa, verið að bjóða
upp á þjónustu sem ekki hefur
verið fyrir hendi áður.
Það er nýr möguleiki fyrir dag-
vistunarheimili að geta nýtt sér
þessa þjónustu á þeim grundvelli
sem við bjóðum hana. Sem dæmi
má nefna, að Reykjavíkurborg og
Kópavogsbær hafa verið með fag-
fólk sem stutt hefur þeirra heimili
og að okkar mati er þessi sjálf-
stæða þjónusta bein viðbót.“
— Hvernig verður ráðgjöfinni
háttað?
„Við munum bjóða upp á ráð-
gjöf, en á öðruvísi forsendum en
venjulegast er. Við verðum ekki
með pakkatilboð, heldur stefnum
við að því, að miða alla okkar
þjónustu við hvert dagvistunar-
heimili fyrir sig, og get ég nefnt
dæmi því til útskýringar. Óski
heimili eftir aðstoð frá okkur,
viljum við byrja á því að gera fag-
lega úttekt og meta síðan stöðuna
og jafnframt þörfina á því hvaða
vinna sé brýnust. Á grundvelli
þess bjóðum við heimilunum og
þar með rekstraraðila, stuðnings-
vinnu frá okkur, sem miðast ná-
kvæmlega við viðkomandi heim-
ili.
Þessi vinna er árangur af
margra ára þróun hjá okkur. Guð-
rún Einarsdóttir sálfræðingur,
hefur verið ráðgjafi við heimili
þar sem ég hef veitt forstöðu, og
það er ekki út i bláinn þegar við
segjum að þörf sé á svona þjón-
ustu. Við höfum báðar unnið það
mikið við þessi störf, að við sjáum
að það þarf fullkomið sjálfræði
til að setja þessa þróun á oddinn.
Þetta er líka mjög mikilvæg
þjónusta við rekstraraðilann og
vinna okkar gerir beinar kröfur
um árangur. Eftir faglega úttekt,
getur heimilið og rekstraraðilinn
keypt mjög afmarkaða og niður-
festa vinnu. Tíminn verður mjög
afmarkaður og faglegt efni,
markmið og verð, verður fest nið-
ur. Allt er þetta afleiðing af
margra ára vinnu og púli. Maður
hefur haft þá trú, að „Stóri bróð-
ir“ myndi hjálpa okkur.
— Hvað hafa borgaryfirvöld
gert í dagvistunarmálum, að þínu
mati?
„Það sem yfirvöld hverju nafni
sem þau nefnast, eiga að gera, er
að leggja fram fjármuni og
tryggja að til séu góð dagvistar-
heimili fyrir öll börn. Það vitum
við að er ekki staðreynd í dag. I
öðru lagi eiga yfirvöld að skapa
þessum heimilum góð starfsskil-
yrði. Það hefur heldur ekki tekist
að mínu mati. Hins vegar geta yf-
irvöld aldrei tryggt faglegt starf.
Það er hlutverk fagaðila.
„Ég er ekki tilbúin til að staðna innan þessa kerfis og til þess að eiga
möguleika á að halda áfram I faglegri þróun, ákvað ég að fara út úr þessu
kerfi, sem aðþrengir allt of mikiö þá möguleika sem þurfa að vera fyrir
hendi.“
Þess vegna er það sem ég segi,
að ef yfirvöld sjá um sín rekstrar-
markmið, eiga fagaðilarnir að
bera ábyrgð á faglegu hliðinni.
Ég vonaði lengi, að „Stóri
bróðir“ myndi bjarga þessu öllu
saman og það var erfið vinna að
skilja, að þær væntingar eru
óraunhæfar. Þar af leiðandi sá ég,
að okkar aðferðir fara ekki sam-
an, þrátt fyrir að markmiðið sé
það sama — þ.e.: velferð barna.
Þeir eiga að vinna á sínum for-
sendum og við á okkar.
Mikið vonleysi hefur ríkt í dag-
vistunarkerfinu eins og ég sagði
áðan. Það þýðir ekki að bíða eftir
því, að „Stóri bróðir“ bjargi okk-
ur. Við sem viljum vinna faglega
að dagvistunarmálum, verðum að
fara að leita nýrra lausna, því þær
geta aldrei orðið lakari en vonleys-
ið, og sú leið sem ég er að fara,
finnst mér vera eitt skref, þótt það
sé bara eitt lítið af mörgum sem
þarf að stíga,“ sagði Margrét Pála
Ólafsdóttir, forstöðumaður i
Steinahlíð.
Komið að greiðslu gjafalánanna
Forsvarsmenn lífeyrissjóöanna þvinga fram hærri vexti á húsnæðislánum.
Segjast þurfa hærri ávöxtun til aö geta stadið við lífeyrisskuldbindingar. íbúöa-
kaupendur morgundagsins þvingaðir að greiða fyrir gjafalánin á sjöunda-
áratugnum.
Jóhanna Sigurðardóttir var varla
búin að tylla sér í stól félagsmála-
ráðherra, þegar útsendarar Sigtúns-
hópsins bönkuðu á dyrnar. Erindið
var að sjálfsögðu að minna á mis-
gengishópinn svokallaða, mót-
mæla öllum hugsanlegum áform-
um um hækkun vaxta á húsnæðis-
lánum og umfram allt að minna á
kröfuna um að hér á landi skapist
mannsæmandi aðstæður fyrir ungt
fólk sem telur sig þurfa þak yfir
höfuðið. Sigtúnshópurinn hefur
tekið að sér það hlutverk að vera
nokkurs konar vörsluaðili fyrir
húsbyggjendur og íbúðakaupendur
í landinu. Hópurinn dregur nafn
sitt af fjölmennum fundi sem hald-
inn var um húsnæðismáin fyrir
nokkrum árum í veitingahúsinu
Sigtúni. En á sama tíma og Sigtúns-
hópurinn bankaði upp hjá Jó-
hönnu voru aðrir gæslumenn, for-
svarsmenn lífeyrissjóðanna, að
móta kröfur sem fela í sér stórfellda
hækkun útlánsvaxta hjá Húsnæð-
isstofnun ríkisins. Ekki hefur
heyrst að áhugahópurinn um hús-
næðismál hafi gert tilraun til að
koma í veg fyrir þær þvingunarað-
gerðir.
Það var ekki síst fyrir tilstilli Sig-
túnshreyfingarinnar, að bragabót
var gerð á húsnæðismálunum.
Hjólin fóru fyrst að snúast eftir
fundinn fræga og launþegasamtök-
in knúðu fram nýtt húsnæðislána-
kerfi sem gerir fólki auðveldara en
áður að fjármagna húsnæðiskaup.
Það voru einmitt lífeyrissjóðirnir
sem tóku að sér að fjármagna stór-
an hluta þessa nýja kerfis, með því
að verja 55% af ráðstöfunarfé sínu
til skuldabréfakaupa hjá Húsnæð-
isstofnun. í dag vilja hins vegar
þessir sömu sjóðir þvinga fram
vaxtahækkun, sem fyrst og fremst
bitnar á sjóðsfélögunum sjálfum
sem hafa einkarétt á lánum frá Hús-
næðisstofnun ríkisins.
í samningaviðræðum við full-
trúa ríkisins hafa forsvarsmenn líf-
eyrissjóðanna lagt fram kröfu um
hærri ávöxtun en í fyrri samning-
um. Kröfurnar eru taldar þýða
óhjákvæmilega hækkun útláns-
vaxta hjá Húsnæðisstofnun. Þrátt
fyrir góðan vilja stjórnvalda er talið
að staðan í ríkisfjármálum leyfi
ekki frekari niðurgreiðslur, en út-
iánsvextirnir eru nú 3,5% á sama
tíma og vextir á skuldabréfunum til
Iífeyrissjóðanna eru 6,5%.
í viðræðunum nú vegna skulda-
bréfakaupa á árunum 1988, ’89 og
’90 lögðu sjóðirnir fyrst fram tilboð
um 7,5% vexti. Þessu höfnuðu
stjórnvöld og í dag er útgangs-
punktur viðræðnanna 7% vextir,
en ennfremur krefjast lífeyrissjóð-
irnir hækkunar vaxta á eldri bréf-
um sem bera 4,5%.
En hver eru rök forsvarsmanna
Iífeyrissjóðanna fyrir enn hærri
vöxtum sem fyrst og fremst bitna á
félögum í sjóðunum sjálfum?
Hvers vegna vill Pétur Blöndal sem
formaður Landssambands lífeyris-
sjóða auka enn frekar greiðslubyrði
umbjóðenda sinna? Er það vegna
hagsmuna hjá Kaupþingi? Nei.
Hann segist þurfa hærri ávöxtun
svo lífeyrissjóðirnir geti staðið við
lífeyrisskuldbindingar sínar. Pétur
segir að vaxtahækkun á skuldabréf-
unum verði að koma til svo komið
verði í veg fyrir skerðingu á lífeyri.
í ljósi þessarar röksemdarfærslu
Péturs er fróðlegt að reyna að gera
sér grein fyrir því hverjir það
akkúrat eru sem ungir íbúðakaup-
endur í dag eiga að fara að greiða
lífeyri fyrir. Á einfaldan hátt má
finna einn stóran hóp, sem einmitt
fékk svokölluð gjafalán frá lífeyris-
sjóðunum á sínum tíma. Þeir sem
fengu óverðtryggð lán með litlum
vöxtum á sjöunda áratugnum eru
nú komnir á eftirlaunaaldur og að
sjálfsögðu verður að greiða þeim
lífeyrinn. Hjá sjóðunum virðist
nærtækast að taka þá peninga af
ungumíbúðakaupendum.