Alþýðublaðið - 12.01.1988, Blaðsíða 2

2
Þriðjudagur 12. janúar 1988
MÞYBUBLM9
Útgefandi:
Framkvæmdasfjóri
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
Umsjónarmaður
helgarblaðs:
Blaöamenn:
Dreifingarstjóri:
Setning og umbrot:
Prentun:
Blað hf.
Valdimar Jóhannesson
Ingólfur Margeirsson
Kristján Þorvaldsson
Þorlákur Helgason
Haukur Holm, Ingibjörg Árnadóttir
og Sigríður Þrúöur Stefánsdóttir.
Þórdls Þórisdóttir
Filmur og prent, Ármúla 38.
Blaðaprent hf., Slðumúla 12.
Áskriftarsíminn er 681866.
Áskriftargjald 600 kr. á mánuði. í lausasölu 50 kr. eintakið virka daga, 60
kr. um helgar.
FRUMHLAUP133 LÆKNA
Bjórmálið svonefnda hefur mikiö veriö í umræðunni síðustu
vikur enda málið í meðförum Alþingis. Athygli vakti ennfremur
yfirlýsing 16 prófessora í læknisfræði við Háskóla íslands sem
skoruðu á alþingismenn að skoða hug sinn vel áður en þeir
tækju ákvörðun um bjórfrumvarpið. Þá vakti ekki síður athygli
yfirlýsing 133 lækna sem voru á öndverðum meiði við lækna-
prófessorana og komust að þeirri niðurstöðu, „að ekki sé
ástæða til að ætla að þjóðin missi fótfestuna í áfengismálum
þótt leyfð verði salabjórs.11 Guðsteinn Þengilsson læknirereinn
þeirra fjölmörgu manna sem eru furðu lostnir yfir yfirlýsingu
læknanna 133. í stórfróðlegri grein sem birtist þ. 6. janúar sl.,
bendirdr. Guösteinn á, að hjáeinni virtustu stofnunum heims á
sviöi vímuefnarannsókna, Addiiction Research Foundation of
Ontorio, sé staðhæft að í landi sem áfengur bjór hefur ekki verið
leyföur áður, muni hann bætast við heildarneyslu áfengis eða
auka hana stórlega. „Samt geta 133 læknar skrifað undir fullyrð-
ingu þess efnis, að það sé órökstutt að neysla áfengs bjórs eða
öls bætist við eða auki heildarneysluna. Þetta er alveg furðu-
legt,“ skrifar Guðsteinn Þengilsson læknir.
Guðsteinn Þengilsson læknir bendir ennfremur á að i ályktun
læknanna 133 sé þvi haldið fram, að faraldslegar rannsóknir um
skorpulifur á íslandi sýni, að tíðni sjúkdómsins hafi minnkað á
sama tíma og heildarneysla áfengis hafi aukist i landinu. Dr.
Guðsteinn skrifar: „Skorpulifur er sjaldgæfur sjúkdómur hér á
landi, sérstaklegaef miðaðer við þau lönd, þar sem áfengur bjór
og neysla léttra vína efla sídrykkju manna. Línurit yfir algengi
sjúkdómsins hérlendis getur því ekki gefið neinar vísbendingar
um áhrif áfengis á hann til eða frá. Auk þess má benda á, að ein-
ungis þriðjungur tilfella með skorpulifur er talinn tengjast
áfengisneyslu hér á landi. Það er því hæpið að draga ályktanir af
þessari faraldsfræði og tæpast sæmandi þeim, sem eru agaðir
við vísindaleg vinnubrögð." Dr. Guðsteinn bendirennfremuráað
ekki sé raunhæft að bera saman hlutfall drykkjusjúkra á íslandi
og í Bandaríkjunum vegna þess að hérlendist er drykkjufólk
lagt inn mun fyrr en í Bandaríkjunum.
.Guðsteinn Þengilsson læknir ályktar réttilega að alvarlegasta
hliðin við yfirlýsingu læknanna 133 sé sú, að í ályktuninni felist
að bornar séu brigður á álit færustu sérfræðinga íslands á sviði
vímuefnamála. Dr. Guðsteinn skrifar: „Þó að um ályktunina fjalli
sérfræðingar, sem allireru góðirog gegnir hverásínu sviði, hafa
flestir þeirra álíka þekkingu að reynslu í meðferð drykkjusjúkra
og sá sem þessar línur ritar. Samt þykir þeim ástæða til að mót-
mæla því, sem virtir vísindamenn hafa að segja um áhrif og út-
breiðslu vímuef na, einkum áfengis, og því sem þeir hafa að segja
um áfengan bjórog afleiðingar þess, ef hann yrði til sölu héreins
og títtnefnt frumvarp gerir ráð fyrir. Hérer um menn að ræðasem
hafa stundað umfangsmiklar rannsóknir hér að lútandi árum
saman. Á öðrum vettvangi hafa kollegar með geysimikla reynslu
í meðferð vímuefnaeytenda látið í Ijós álit sitt á afleiðingum
þess, ef bjórfrumvarpið yrði samþykkt, kollegar sem eru sér-
fræðingar á þvi sviði. En hafa sérfræðingarnir sem undirrituðu
margumtalað ávarp hugleitt, að með því eru þeir að saga sundur
upp viðtrjábolinn greininasem þeirsitjaá? Þeirhafaborið brigð-
ur á álit færustu sérfræðinga okkar á sviði vímuefnamála.
Hvernig geta þeir ætlast til þess framvegis, að nokkur læknir
taki mark á því, sem þeir skrifa um sína sérgrein? A.m.k. ekkert
umfram það, sem ég eða mínir líkar kynnu að hafa að segja.“
Frumhlaup læknanna 133 er því óbeint brot á siðalögum gagn-
vart eigin stétt og gagnvart þjóðinni. Heilbrigðismál eru nefni-
lega ekki aðeins heilsufar og sjúkdómafræði, heldur menning
og líöan þjóðar, líkamleg sem andleg. Aukin áfengisneysla leiðir
til aukinnarneyslu annarraog hættulegri vímuefna. Bjórneyslan
er hvati til aukinnar áfengisneyslu. í ávarpi læknanna 133 er lögð
blessun yfir bjórdrykkjuna og þar af leiðandi hafa sömu læknar
tekið á sig ábyrgð sem fagmenn að hampa þeirri gæðayfirlýs-
ingu að bjórdrykkja sé skaölaus. Guðsteinn Þengilsson orðar
það á þann veg að nú geti menn drukkið að læknisráði. Við skul-
um vona að þetta frumhlaup læknanna 133 hafi verið fljótræði
sem fljótt fyrnist yfir.
ÖNNUR SJÓNARMIÐ
Með skemmtilegri pennum
Þjóðviljans er tónlistar-
gagnrýnandi blaðsins,
Sigurður Þór Guðjónsson. Sl.
laugardag gaf að lesa nokkuð
undarlega tónlistargagnrýni
þar sem gagnrýnandinn lýsir
því yfir að hann sé 75% ör-
yrki sem breytist í varúlf.
Þessi sjónarmið eru dálítið
nýstárleg, þótt það sé ekki
gömul þekking eða ný að
pennar ÞjóðviIjans breytist I
varúlfa öðru hverju á síðum
blaðsins. En lesum hvað tón-
listargagnrýnandi Þjóðviljans
hefur til málanna að leggja:
„Hafiö þið reynt að komast
af á 30.000 krónum? Hefur
fjármálaráðherrann reynt
það? Eða menntamálaráð-
herrann? Slikir fátæklingar
sækja ekki tónleika. Menn-
ingin er svo fjandi dýr. Eða
réttara sagt: Þetta fólk er svo
fjarska fátækt. í síðasta mán-
uði var boðið upp á marga
frábæra tónleika: Messías á
1000 kr., Jólaóratóriuna á 900
kr., landnám íslensku hljóm-
sveitarinnar á 1100 kr. og
jólakonsert Kammersveitar-
innar á 500 kr. Þetta eru
samtals 3500 kr. fyrir utan
alla aðra tónleika sem haldn-
ir voru i desember. Búist þið
viö, aö þeir sem draga fram
lífið á 30.000 kr. á mánuði
hafi heyrt þessa tónleika?
Það vill svo til að tónlistar-
gagnrýnandi Þjóðviljans veit
mjög vel hvað hann syngur í
þessum efnum (eins og
reyndar ýmsum öðrum).
Hann er sjálfur öryrki upp á
75% af völdum smá kvilla, er
lýsir sér þannig að á mið-
nætti á fullu tungli breytist
hann í varúlf. Standa læknar
landsins ráðþrota og skelf-
ingu lostnir frammi fyrir
þessum hamskiptum gagn-
rýnandans. Þó er þetta gam-
alt vandamál í fræðunum, en
á miðöldum geystust varúlfa-
flokkar eins og ýlfrandi fár
um álfuna. Heitir þetta
lycanthropy. Tónlistargagn-
rýnandi Þjóðviljans er því
ekki, hvað sálargöfgi, gáfna-
far og siðferðisstyrk snertir,
nema fjórdrættingur á við
hvaða 100% meðalmann sem
er, eins og t.d. Jón Baldvin,
Birgi ísleif og Steina Páls. En
það sem bjargaði afkomu
hans á dögum neyðarinnar,
var einungis sú staðreynd að
hann lifði svo lítillátu, reglu-
sömu og háandlegu lífi, að
það er flestu fólki gjörsam-
lega óskiljanlegt. Halda
margir að hann sé hinsegin.
En siðan Þjóðviljinn uppgötv-
aði hann sem menningarvita,
lifir hann eins og blóm í eggi
og leyfir sér þann munað að
eta tvær máltíðir á dag. En
þessi dýrð stendur fráleitt
lengi. Öryrkjar eru nefnilega
eina „stétt“ landsins sem
fær lögskipaða kauplækkun
því hærri sem tekjur þeirra
verða. Og eru allir stjórn-
málaflokkar einhuga um að
þetta dularfulla efnahagslög-
mál sé undirstaða friðar og
framfara i landinu.
En mikill vill alltaf meira.
Nú er varúlfurinn i gagnrýn-
andanum orðinn svo grimmur
og gráðugur, að til þess að
lifa „mannsæmandi lífi“ í
Siguröur Þór Guöjónsson, tón-
listargagnrýnandi Þjóöviljans
heldur þvi fram aö hann breytist
i varúlf ööru hverju og sé þess
vegna 75% öryrki. Hér er mynd
af honum í öryrkjaham....
framtíðinni, sér hann ekki
fram á annað, en hann neyð-
ist til þess fjanda að skrifa
bækur aftur, þó hann telji sig
á engan hátt þess umkominn
að vinna slíkt vandaverk. Auk
þess er varla pláss fyrir hann
á ritvellinum þar sem ekki er
hægt að þverfóta fyrir furðu-
legustu stilsnillingum ungum
jafnt sem afgömlum. Meira
að segja fegurstu konur í
heimi og sterkustu menn í
heimi, sem enginn hélt að
hefðu heila, setja saman tor-
ræð meistaraverk. En helst af
öllu vildi gagnrýnandinn vera
fjármálaráöherrann. Hann býr
með hyski sinu í húsi sem er
jafn stórt og húsið þar sem
ég á heima. En í því eru sex
íbúðir. Hver var matarreikn-
ingurinn hjá þeim hjónum
um hátiðarnar? Þau áttu í
það minnsta afgangsaura til
að sjá Vesalingana á frum-
sýningu annan dag jóla í
Þjóðleikhúsinu. Þar sat líka
forsætisráðherrann og mal-
aði eins og köttur af ham-
ingju yfir eymd og áþján
þessara löngu dauðu vesa-
linqa á sviðinu. Þetta finnst
þeim þeim gaman. Þeir fylgj-
ast klökkir af samúð með
kúgun vesalings „góða fólks-
ins“ og hleypur kapp i mjúka
kinn af réttlætiskennd vegna
fantabragða „vonda fólksins“
við að kúga.“
En varúlfurinn er ekki bú-
inn. Næst snýr hann sér að
vesalingunum í Reykjavík —
bæði í slömmhverfum borg-
arinnar og þeim finni:
„Á leiksviði. í söngleik. En
...og hér er mynd áöur en hann
breytist i varúlf...
þeim dettur ekki í hug að
ganga í hýbýli vesalinganna i
Reykjavik nú á dögum þar
sem gamalt fólk hirist um-
hirðulaust, vannært og jafn-
vel löngu rotnað. Þeir skilja
ekki samhengi sögunnar og
stöðu sína i nútimanum. Þó
fátæktin sé ekki eins hrika-
leg og áður og ofríki hástétt-
anna ekki jafn ósvífið, lýtur
þjóðfélagið i meginatriðum
sömu lögmálum. Misréttið er
óskaplegt. Yfirstéttin situr
við alsnægtaborð vellystinga
og gerir það sem duttlungar
bjóða. Fjölmenn millistétt
daðrar við andlausan smá-
borgaramunað. Loks er stór
hópur hinna útskúfuðu sem
er sviptur öllum rétti til lífs-
ins umfram brýnustu likams-
þarfir. Og jafnvel ekki einu
sinni það. Andlegar nautnir
koma ekki til mála. Fína fólk-
ið sem dekrar við hégómleik-
ann í sálinni með því að fylla
Þjóðleikhúsið á frumsýningu
á öðrum i jólum, er „vonda
fólkið" í þjóðfélagssöngleik
raunveruleikans, sem nú er
sunginn á íslandi og gerir allt
sem í þess valdi stendur til
að troða vesalings „góða
fólkið" niður í skítinn. Það er
forsendan fyrir því að fína
fólkið geti áfram verið fína
fólkið. En þetta stafar ekki af
mannvonsku, heldur eigin-
gjörnum stjórnmálaskoðun-
um sem ganga i þá átt að
tryggja hagsmuni hinna
sterkustu í þjóðfélaginu."
Þessi texti er nú f sjálfu
sér efni i söngleik.
Einn
með
kaffinu
Eiginkona sölumanns hafði oft þungar áhyggjur af
tíðum ferðum manns síns og stundum grunaði hana að
hann fengist ekki einungis við sölu í fjarvistum sínum.
Kvöld eitt þegar maðurinn var ekki kominn heim á til-
settum tíma, sendi eiginkonan fimm bestu vinum mak-
ans skeyti sem öll voru orðuð eins: „Er maðurinn minn
hjá þér?“
Seint um nóttina kom eiginmaðurinn heim, vel við
skál og sofnaði fljótlega. En árla næsta morgun bárust
hins vegar fimm svarskeyti sem ollu uppnámi við
morgunveróarborðið. Aðeins eitt orð stóð í öllum skeyt-
unum: „Já.“