Alþýðublaðið - 12.01.1988, Blaðsíða 7

Þriójudagur 12. janúar 1988
7
UTLOND
Umsjón:
Ingibjörg
Árnadóttir
MANNRAN AF
TRÚARLEGUM
ÁSTÆDUM
Faðir gerir tilraun til að rœna uppkomnum
syni sínum. Faðirinn er sannfærður um að
sonur hans hafi verið heilaþveginn af of-
stœkisfullum trúarbrögðum. Sonurinn hef-
ur nýlega höfðað mál gegn föðurnum, þar
sem hann kœrir föður sinn fyrir tilraun til
ólöglegs mannráns.
Henry Bruun de Neergaard
var nýlega kæröur fyrir til-
raun til mannráns, fyrir borg-
arréttinum i Kaupmannahöfn.
Þaö var sonur hans sem bar
fram ákæruna. Þaö hljómar
einkennilega, en þaö var son-
urinn, sem meö naumindum
slapp við mannránstilraun
föðurins. Þetta samband á
milli þolanda og geranda,
gæti orðið til þess, aö frum-
reglan um trúfrelsi falli í
skuggann.
Sonurinn, Lars Bruun de
Neergaard er áhangandi í
trúarhreyfingunni „Unifica-
tion Church“, sem í Oan-
mörku er þekktari sem
„Tongil-hreyfingin". Faöirinn
er sannfærður um, aö sonur
hans hafi verið þvingaöur inn
( hreyfinguna, orðið fyrir eins-
konar trúarlegum heilaþvotti
og sé viljalaust verkfæri
hreyfingarinnar. Faðirinn er
sannfærður um að kenningar
hreyfingarinnar séu falskar
og ósannarog hafi ekki hið
minnsta trúarlegt gildi. Marg-
ir eru þessu sammála og
samskonar tilráunir til mann-
rána eru þekkt fyrirbæri víða
um heim, ekki hvað síst í
Bandaríkjunum, og oftast eru
það foreldrar eða nánir ætt-
ingjar sem hlut eiga að máli.
„Aðvötnun
heilaþvottarins“
Þegar þessi „mannrán"
hafa tekist, hefst oftast af-
vötnun heilaþvottarins, sem
getur á stundum nálgast það
að vera andleg kvöl og plna.
Aðferðirnar eru oft þær, að
reyna að brjóta þann heit-
trúaða niður og hætta ekki
fyrr en sá hinn sami hefur
kastað trú sinni. Dæmi sem
þessi hafa komið fyrir bæði I
„Æðsti prestur" Moon-hreyfingarinnar, Sun Myung Moon og kona hans Haka Ja Hanare.
Þýskalandi og Bandaríkjun-
um og er stundum kallað
„Faith breaking". Höfundur
þessarar greinar Michael
Rothstein sem er I stjórn fé-
lags sem fjallar um trúar-
brögö I sögulegu samhengi,
segir engar sannanir vera fyr-
ir því að heilaþvottur sé yfir
höfuð mögulegur.
Menn „frelsast“ og finna
Ijós trúarinnar og það er öll-
um Ijóst að maður sem hefur
„frelsast" er allt annar maður
en hann var. í þessu tilfelli
sér faðirinn miklar breytingar
á syni slnum og sættir sig
ekki við og skilur ekki að
menn frelsist af frjálsum og
fúsum vilja.
Nokkrum dögum eftir
„mannránstilraunina", skrifaði
sonurinn eftirfarandi um hina
nýju trúarreynslu sína: „Við
(Tongil-hreyfingin) höfum öðl-
ast trúarsannfæringu og met-
um gildi hennar I lífi okkar,
og þess vegna reynum við að
snúa þeim sem okkur þykir
vænt um, til okkar trúar.“
Samúð með föðurnum I
þessu tilviki, hverfur ef fólk
trúir því fyrir fullt og fast að
algjört trúfrelsi sé I landinu.
Það vill oft fylgja þessum
ofsatrúarhreyfingum, að þeir
blandi pólitík inn I boöskap
sinn og þá svo til undantekn-
ingarlaust er þeirra pólitík
hægra megin við hægri,
(Extreme right). Þessar hreyf-
ingar höfða gjarnan til þeirra
sem telja vinstri menn svo
maður tali nú ekki um komm-
únista, vera útsendara Sat-
ans og telja sig vopn gegn
Satan og verkfæri Guðs.
Þannig koma þessar hreyf-
ingar sér oft I mjúkinn hjá
auðmönnum sem kaupa sér
sálarfrið meó fjárframlögum
og alkunna er það að þeir sem
hæst eru settir i mörgum
slíkra hreyfinga lifa eins og
milljónamæringar, svo ekki
sé meira sagt.
Sé litið á Tongil-hreyfing-
una með venjulegum kristn-
um augum finnst manni hún
vera fráleit. (absurd.) Leiðtogi
hreyfingarinnar kóreanski
presturinn Sun Myung Moon,
er talinn vera Jesús Kristur
endurborinn, og að hann eigi
að stofna Guðsríki á þessari
syndum spilltu jörö. Hreyf-
ingin heldur því fram að faðir
Moon hafi fengið margar
opinberanir frá Guði og að
þessar opinberanir séu fram-
hald og fullkomnun biblíunn-
ar. Þeir segja að dauði Jesús
á krossinum hafi ekki haft þá
alheims þýðingu sem við
kristnir höldum fram. Nei, nú
fyrst, I gegnum föður Moon
getur Guð farið að koma boð-
skap sínum á framfæri við
mennina!
Víða virðast þessar hreyf-
ingar vera meira viðskipti og
pólitik en trúarbrögð. Sann-
leikurinn er sá, að þetta er
bæði viöskipti og pólitík en
einnig trúarbrögð.
(Det fri Aktuelt.)
BOÐULLINN HÆKKABURI TIGN?
Illrœmdur fyrir pyndingar og morð, hefur Alfredo Astiz undirforingi i Argentiska
hernum, ekki aðeins verið sýknaður heldur verður hann jafnvel hœkkaður í tign.
Hinn illræmdi Alfredo
Astiz, undirforingi í flota
Argentínu verður jafnvel
hækkaður í tign við hinar ár-
legu stöðuhækkanir innan
hers og flota.
A árunum 1967—1983,
framdi hann gróf mannrétt-
indabrot I skjóli herforingja
— einræðisins.
Hann var fundinn sekur um
morð á Dagmar Hagelin,
sænskargentískri stúlku, en
sleppurvið hegningu fyrir
þennan glæp og önnur afbrot
sem hann framdi I pyntingar-
klefum I húsakynnum sjó-
hersins nálægt Buenos
Aires. Þetta kemur I kjölfar
nýrrar lagasetningar, um það
sem menn framkvæma eftir
fyrirskipunum, „eru að gegna
skyldustörfum".
Þessi fregn um mögulega
stöðuhækkun Astiz, hefur
komið af stað umræðum um
mögulega uppgjöf saka
flestra þeirra innan hers og
flota, sem frömdu mannrétt-
indabrot á dögum einræðis
stjórnar herforingjaklíkunnar
I Argentlnu.
Gagnrýnendur þessarar
sýknunar Astiz, kalla hann
„böðul“ og líta á hann sem
tákn spillingar og fólsku-
verka á tímum herforingja-
stjórnarinnar.
Móðgun
Ákærandinn I málinu gegn
Astiz, Horacio Mendez
Garreras hefur sent Raul
Alfonsin forseta bréf, þar
sem hann lýsir því yfir „að
það væri móðgun við þjóðina
að hækka I tign mann, sem
stóð fyrir pyntingum I húsa-
kynnum vélskóla sjóhersins".
Þessi skóli var einn af mörg-
um leynilegum gæsluvarð-
halds búðum herforingja-
stjórnarinnar. Argentlnska
þingiö hefur tvisvar sinnum
samþykkt lög, sem takmarka
kærur og réttarhöld gegn
mönnum innan hersins.
Framfylgja
fyrirskipunum
í desember árið 1986, voru
sett á lög, um sextíu daga
tímatakmörk varðandi nýjar
ákærur gegn mönnum innan
hersins eða lögreglunnar,
vegna mannréttindabrota.
I júnl 1987 voru samþykkt
lög um réttindi þeirra sem
eru „að framfylgja fyrirskip-
unum“. Þessi lög kveða á um,
að allir innan hersins fyrir
neðan ofurstatign, skuli
sleppa við refsingu fyrir svo
til öll mannréttindabrot.
Þar með fækkaði málaferl-
um úr 400 i tæplega 50, og
efast gagnrýnendur um, aö
þessum tæplega 50 ákærum
verði fylgt eftir.
Alfonsin forseti segist ekki
var ánægður með seinni
lagasetninguna, en að hún
hafi verið nauðsynleg til að
tryggja hið veikbyggða lýð-
veldi I Argentínu.
Hinni borgaralegu ríkis-
stjórn Argentinu tókst árið
1985 að fá sakfellda æðstu
leiðtogana á einræðistímabil-
inu. Þetta voru sjö háttsettir
herforingjar, þar á meðal tveir
fyrrverandi forsetar, Jorge
Eidela og Roberto Viola, sem
afplána nú sinn dóm vegna
mannréttindabrota.
Þessi atburður vakti al-
heims athygli og er talinn
einstakur í mannréttindamál-
um I Suður—Ameríku.
Að minnsta kosti 9000 þús.
manns og jafnvel allt upp I
30.000 þús. hurfu og eða voru
myrtir af her og lögreglu,
þegar „óhreina stríðið" svo-
kallaða geisaði I Argentinu,
en þá var herforingja einræð-
iö við völd og allar tilraunir til
frelsis og frjálsrar tjáningar
miskunnarlaust barðar niður.
Fyrir utan allan þann fjölda
sem hvarf, voru margir
fangelsaðir og pyntaðir og
sumir urðu að flýja land.
Mistök
„Þessi lög um sakarupp-
gjöf eru alvarleg pólitísk mis-
tök. Vonir stóðu til um að
sakborningar yrðu látnirtaka
út slna refsingu og réttlæti
næði fram að ganga, en þær
vonir brugðust", segir Simon
Lazara, varaformaður APDH,
en það er félagsskapur sem
berst fyrir mannréttindum I
Argentínu.
Hann vísar til kosningalof-
orða Alfonsin forseta um að
hinum seku verði refsað, og á
dóminn yfir herforingjunum
háttsettu sem eins og áður
sagði eru I fangelsi að taka
út sína refsingu.
APDH eru breið samtök sem
voru stofnuð árið 1975 og
meðal stofnenda var Alfonsin
forseti (núverandi).
„Það er siðleysi hjá stjórn-
málamönnum, að allir, sem
gerast sekir um brot á mann-
réttindum skuli ekki vera
látnir sæta ábyrgð og þessi
lög um að aðeins þeir sem
gefa fyrirskipanir og eru fyrir
ofan ofurstatign, skuli vera
látnir svara til saka,“ segir
Lazara.
Lazara er ekki sammála
stjórnmálamönnunum, sem
segja þessi lög hafa verið
sett af iilri nauðsyn til að
tryggja frið innan hers og
flota.
Yfirmenn hers og flota
þvemeita aö mannréttinda-
brot hafi átt sér stað á tímum
herstjórnarinnar og krefjast
algjörrar uppgafar saka. Þeir
segja að legið hafi við borg-
arastyrjöld og að meðal
hinna föllnu hafi verið margir
úr her og lögreglu.
Fæstir eru sammála
þessu, en Juan Manues
Cazella úr flokki radikala
bendir þó á að mótmælendur
og skæruliðar I „óhreina
stríðinu", hafi einnig gerst
sekir um brot á mannréttind-
um. Cazella segir enga
ástæðu til að varpa róman-
tískum blæ á skæruliða því
að á meðal þeirra hafi verið
fasistísk öfl.
Cazella segir ennfremur:
„Við erum almennt þeirrar
skoðunar, að öllum glæpa-
mönnum beri að refsa, en
pólitlskt séð eru alltaf ein-
hver takmörk. Með lögunum
um að verið sé að framfylgja
skipunum hverfur glæpurinn
ekki, heldur færist ábyrgðin
yfir á þá hærra settu. Þeir
lægra settu framfylgja skip-
unum, eru „verkfæri". Það
þarf aó vega og meta hvaó
ber að gera til að ná settu
takmarki og út frá pólitísku
sjónarmiði hversu miklu
megi fórna til þess að ná þvl
takmarki," segir Cazella.
(Det fri Aktuelt.)