Alþýðublaðið - 26.04.1988, Blaðsíða 2

2
Þriójudagur 26. apríl 1988
MȴBHBUBI9
Útgefandi: Blað hf.
Framkvæmdastjóri Hákon Hákonarson
Ritstjóri: Ingólfur Margeirsson
Fréttastjóri: Kristján Þorvaldsson
Umsjónarmaður
helgaitilaðs: Þorlákur Helgason
Blaðamenn: Haukur Holm, Ingibjörg Árnadóttir, Ómar
Friðriksson, og Sigríður Þrúður Stefánsdóttir.
Dreifingarstjóri: Þórdls Þórisdóttir
Setning og umbrot: Filmur og prent, Ármúla 38.
Prentun: Blaðaprent hf., Síðumúla 12.
Áskriftarsíminn er 681866.
Dreifingarsími um helgar: 18490
Áskriftargjald 700 kr. á mánuði. í lausasölu 50 kr. eintakið virkadaga, 60
kr. um helgar.
MAGALENDING
FRAMSÓKNAR
- NÝJAR LEIÐIR
IVI iöstjórnarfundi Framsóknarflokksins um helgina lauk
meö magalendingu. Stóryröi undanfarinna vikna og daga
um aö miðstjórnarfundurinn hygöist setja samstarfs-
flokkum sínum í ríkisstjórn skilyröi fyrir áframhaldandi
setu í ríkisstjórn, reyndust röklaus gífuryröi. Fundurinn
fjaraöi út í máttlausar og almennar ábendingar um stööu
efnahagslífsins á íslandi í dag. Þessari magalendingu ber
aö fagna. Þaö er skynsamlegt af miöstjórn Framsóknar-
flokksins að komast að þeirri niöurstöóu, aö þaö sé bæöi
ótímabært og rangt aö hlaupast undan merkjum þegar
margvíslegur vandi brennur á þjóöinni og þegnar þessa
lands þurfa á samhentri og markvissri ríkistjórn að halda.
Þau atriði sem miöstjórn Framsóknarflokksins bendir á í
stjórnmálaályktun sinni eru flest rétt, enda unnin úr
hugmyndum samstarfslokka þeirra í ríkisstjórn. Aðrar
ábendingareru gamlar framsóknarlummureins og að efla
landsbyggóina meö meira fjárstreymi skattgreiðenda í
Byggöastofnun, skuldbreytingar fyrirtækja á lands-
byggöinni og nýta Jöfnunarsjóð sveitarfélaga í auknum
mæli til aö jafna aðstöðumun. Þetta eru gamlar leiöir og
úreltar. Við uppbyggingu landsbyggöarinnar í heild og
styrkingu byggöa þarf nýjar hugmyndir, nýtt hugarfar,
ferskar framkvæmdir sem taka miö af því nútímaþjóð-
félagi sem viö búum í.
r
A sama tíma og framsóknarmenn magalentu miö-
stjórnarfundi sínum, hélt fulltrúaráö Alþýöuflokks-
félaganna í Reykjavík efnahagsmálaráöstefnu. Þar voru
allt aðrar hugmyndir reifaöar; hugmyndir sem byggjast
ekki á skammsýni eöa skyndilausnum heldur byggja á
varanlegum efnahagsframförum. Alþýöuflokkurinn hefur
(trekaö bent á, aö skammtímaaðgerðir og skyndilausnir
eins og gengisfelling leysi engan vanda heldur velti
honum aðeins fram í tímann. Það þekkja íslendingar af
reynslunni. Slík lausn er aöeins gamli tvígengistakturinn:
Gengisfelling — veröbólga. Gengisfelling er þaðan af
síður allsherjarlausn á erfiðleikum landsbyggöarinnar, og
ef hún á aö breyta nokkru um viðskiptahalla og afkomu
útflutningsgreina veröur henni aö fylgja samdráttur í
almennum kaupmætti launa. Meó öörum oróum kaup-
lækkun. Meöal annars þess vegna verðum við aö fara
aörar leiöirog nýjarviðstjórn efnahagsmálaí staö þess aö
hjakka í sama farinu. Alþýðuflokkurinn hefur bent á, að
bæta verði nýtingu framleiðslutækja í sjávarútvegi
þannig að hann skili þjóðarbúinu meiri tekjum og geti
borgaö fiskvinnslufólki hærri laun. Alþýðuflokkurinn
hefureinnig réttilega ítrekað aörar leiðir. Til aö mynda, aö
stórauka verði hagkvæmni I landbúnaöarframleiöslu og
draga úr ríkisútgjöldum vegna niðurgreiðslna, útflutn-
ingsuppbóta og birgóahalds vegna offramleiðslu í því
skyni að bæta stöðu ríkissjóðs og auka framlög til vel-
feröarmála almennings. Jafnframt veröur aö stuöla aö
samrunaog stækkun banka, bætaeftirlits, — og öryggis-
ákvæði bankalaga og setja almennar og sanngjarnar leik-
reglur um starfsemi á fjármagnsmarkaói utan banka og
sþarisjóöa. Þá þarf aö endurskoða gildandi fyrirkomulag
verðtryggingar á fjárskuldbindingum og þar með láns-
kjaravísitölu. Einnig er brýnt að endurskoða fyrirkomulag
launa — og kjarasamninga m.a. til þess að stuðla að
auknum tekjum fyrir skemmri vinnutíma og meiri
sveigjanleika í atvinnulífinu. Það viróist Ijóst aö ríkis-
stjórnin þarf aö grípa til einhverra skammtíma aögeröa í
kjölfar lausna á yfirstandandi kjaradeilum. Hitt er þó
meira um vert aö horft sé til framtíðar og þegar í staö
lagður grunnur að endurskipulagningu heföbundinna
atvinnuvega og uppbyggingu nýrra atvinnugreina sem
tryggi batnandi lífskjör í framtíðinni. Og þaö er fyrst og
fremst hlutverk forsætisráðherra að ná samstööu í ríkis-
stjórninni um slík markmiö oq leqqja grunninn að fram-
kvæmd þeirra.
ÖNNURSJÓNARMIÐ
Sigurður Þór Guöjónsson,
menningar- og tónlistarpenni
Þjóöviljans er ekki alveg sátt-
ur við þær hugmyndir Birgis
ísleifs Gunnarssonar
menntamálaráöherra aö verja
300 milljónum króna í hand-
boltahöll. Og lái honum hver
sem vill. Síöastliöinn laugar-
dag skrifaöi Siguröur Þór um
þessar hugrenningar mennta-
málaráöherra í málgagn sitt,
Þjóöviljann og viö birtum
glefsur úr greininni til að
kynna sjónarmið tónlistar-
gagnrýnandans á handbolta-
höllinni:
„Margir trúðu varla sínum
eigin eyrum er menntamáia-
ráöherra kunngerdi i
útvarpsfréttum nýverið, að
ríkisstjórnin heföi ákveöið aö
reisa handboltahöll fyrir 300
milljónir er rúma ættu 8000
örskrandi áhorfendur. Til
þess að hægt veröi að heyja
heimsmeistarakeppnina hér á
landi áriö nítjánhundruðníu-
tíu og eitthvað, ef hún skyldi
falla okkur i skaut. Á sama
tíma eru samtök áhuga-
manna að safna fyrir tónlist-
arhúsi upp á eigin spýtur, ís-
lenska óperan berst í bökk-
um og Pólýfónkórinn að
leggja upp laupana vegna
rekstrarerfiðleika. Ríkis-
stjórnin er ekki að gauka litl-
um 300 milljónum að þessum
stofnunum. Skiptir handbolti
þá þjóðina meira máli en tón-
listarmenning? Ríkisstjórn
Þorsteins Pálssonar hefur
með verkum sínum svaraö
því játandi. Nú er ég alls ekki
að gera litið úr íþróttum. Og
ég er ekki á móti því að
byggja handboltahöll. En
mætti ekki líka veita svona
fúlgu til æðri menningar?
Eða dettur nokkrum í hug í
alvöru aö jafna bestu afrek-
um íþróttamanna einnar
þjóðar við verk mestu snill-
inga hennar í andanum?
Leggja að jöfnu Laxness og
Jón Pál eöa Picasso og
markakóng Real Madrid?“
En ekki sleppir Siguröur
Þór pennanum fyrr en hann
hefur sýnt fram á misræmi í
leiðaraskrifum Morgunblaðs-
ins:
„Þetta er annars meiri hel-
vítis kuldinn. Það stefnir jafn-
vel í kaldasta apríl i Reykjavik
á þessari öld. Við erum sem
sagt að lifa sögulega tíma.
Leiðari Moggans sumardag-
inn fyrsta segir að liöinn vet-
ur hafi verið „um flest mild-
ur, þrátt fyrir kuldatíö frá ára-
mótum“. Er þetta ekki mót-
sögn? Hvernig getur vetur
veriö mildur þegar hann var
lengst af kaldur? Sannleikur-
inn er sá að misserið frá
fyrsta til síðasta vetrardags
var í Reykjavík meira en hálfri
gráðu kaldara en venjulega.
Nóvember og desember voru
að vísu óvenju mildir en kuld-
arnir eftir áramót hafa fyrir
löngu gert það forskot aö
engu. Arið sem af er hefur
verið mjög kalt. Hitinn meira
en tveim gráðum undir með-
allagi. Og enn sér ekki fyrir
endann á frostunum. Hvað
þyrfti veturinn að vera kaldur
og langur til að Mogganum
fyndist hann ekki lengur
„mildur“? Og hvernig skyldi
„harður“ vetur líta út á síðum
Birgir ísleifur: Handboltahöll fyrir
8000 öskrandi áhorfendur?
Morgunblaðsins? Ég vona
kjósendanna vegna aö leiðar-
ar þessa ágæta biaðs um hin
aðskiljanlegustu málefni séu
yfirleitt í meira samræmi við
kaldan veruleikann heldur en
þessir mildilegu vetrarórar á
fyrsta degi sumars.“
Kaldar kveójur frá Þjóðvilja til
Mogga.
Eitt af síbyljusjónarmiðum
Framsóknarflokksins er aö
espa upp andstæður höfuö-
borgarsvæöisins og lands-
byggöarinnar. Þetta kemur
gjarnan fram í aö stilla
Reykjavíkursvæðinu upp sem
„borgriki" og ræöa um and-
byggðarstefnu og fleira í
þeim dúr. Hér skal síður en
svo lítiö gert úr vanda lands-
byggöarinnar og rekstrar-
erfióleikum víöa um land.
Hins vegar veröa menn aö
hafa í huga aö uppbygging
atvinnuveganna á lands-
byggöinni er fyrst og fremst
verk Framsóknarflokksins,
þar sem „byggöarstefnan"
felst í óheftu ríkisforsjárkerfi;
austri úr ríkissjóði í óarðbær-
ar atvinnugreinar. Þaö er
þess i staö tímabært að taka
á vandanum með skynsöm-
um umræðum og finna leiðir
til aó leysa vandann í staö
þess aö blása í herlúðra og
espa sveit gegn borg. En lít-
um aðeins aö skrifin í Tíma-
bréfi Tímans um helgina:
„Þegar rætt er um atvinnu-
málin og ástand efnahags-
lífsins, þá hlýtur mönnum að
koma í hug sú þróun sem er
að verða í landsbyggðarmál-
um. Margir sjá það fyrir sér
að línurnar milli höfuðborgar-
svæðisins og annarra lands-
hluta séu að skerpast, að
togstreitan milli borgarbúa
og landsbyggðarfólks fari
vaxandi. Ekkert vafamál er að
þróunin fer í þessa átt og er
út af fyrir sig ekki nýtt fyrir-
brigði. Hins vegar er þaö ný-
tilkomið og á sér ekki langa
sögu, aö andbyggðastefna —
sem svo má kalla — eigi jafn
mikinn hljómgrunn meðal
áhrifamanna ejns og ástæða
er til að ætla. í sinni grófustu
mynd hefur andbyggðastefn-
an það markmið að Island
verði borgriki við Faxaflóa.
E.t.v. verða ekki margir til
þess að viöurkenna fyrir öðr-
um að þeir sjái byggðina
óhjákvæmilega þróast á
þann veg, en undir niðri
biundar trúin á að hjá því
verði ekki komist að byggð
dragist saman i landinu enn
frekar en orðið er.“
Klippari þessa lína getur ekki
tekið undir þau orö að and-
byggöastefna sé til á íslandi í
dag nema hjá málsvörum
hins gamla og úrelta byggö-
arkerfis sem telur að lands-
byggöin geti þrifist á ríkis-
forsjá einni. Slík stefna er
misskilningur, úrelt og dæmd
til að leggja heilu héruðin í
rúst í ókominni framtíð.
Eysteinska gærdagsins er
andbyggöastefna dagsins í
dag.
Reykjavíkurbréf Morgun
blaðsins (sem Tímabréfiö er
stæling á) flytur lesendum
sinum um sömu helgi aöra
og holla lesningu um sömu
mál og Tímabréfið fjallar um.
Höfundur Reykjavíkurbréfs-
ins bendir réttilega á lausnir í
atvinnurekstri í nútímaþjóðfé-
lagi í staö þess aó vera einatt
aö tönnlast á imyndaöri and-
byggðastefnu. I Reykjavíkur-
bréfi Morgunblaðsins stend-
ur:
„Við höfum einnig á þess-
um vettvangi og öðrum bent
á nauðsyn þess að atvinnu-
rekendur horfi í eigin barm.
Þeir sem standast ekki sam-
keppni eða eyöa meiru en
þeir afia verða sjálfir að axla
byrðarnar án þess þeir eigi
kröfu á því að skattborgararn-
ir hlaupi alltaf undir bagga.
Illa rekin fyrirtæki og þeir
sem taka áhætttu í atvinnu-
rekstri verða sjálfir að taka
afleiðingunum. Það er
afstaða manna í nútímaþjóð-
félagi.
Við höfum einnig bent á
nauðsyn þess aö vinna af
hagkvæmni að verkun sjávar-
afla og þá m.a. varpað fram
þeirri spurningu hvort ekki sé
ástæða til að sameina fyrir-
tæki og mynda þéttari
byggðakjarna en verið hafa
úti á landi. Vandamál dreif-
býiisins hafa aukist verulega
og það er okkur öllum
nauðsynlegt að vel sé að
lausn þess vanda staðið svo
að byggðirnar megi eflast af
blómlegu atvinnulífi. Eitt hið
versta sem gæti hent ís-
lenzkt þjóöfélag væri upp-
flosnun fólks á landsbyggð-
inni og slæm afkoma dreif-
býlisfyrirtækja. En vandamál
eru einnig fyrir hendi i þétt-
býli, efns og allir vita. Fyrir-
tæki eiga undir högg að
sækja. Við stöndum illa að
vígi í samkeppni við aðrar
þjóðir á erlendum mörkuð-
um. Lækkun dollarans er
sjávarútveginum óhagstæð,
svo ekki sé meira sagt, og
sjálfir höfum við gerzt sekir
um aö yfirfylla markaði í
Bretlandi með þeim afleið-
ingum að okkar eigin fiskur
hefur lækkaö í verði. Menn
hafa ekki fengið kvótann til
afnota í því skyni að sóa hrá-
efninu með þeim hætti. Við
eigum að leggja höfuð-
áherzlu á gæði en okkur hef-
ur ávallt hætt til aö falla fyrir
magninu. Líftækniiðnaður
framtíðarinnar á örugglega
eftir að kenna okkur að fara
betur með hráefni okkar.
Þegar hann veröur vel á veg
kominn verða íslenzkar afurð-
ir jafngildi gulls eða olíu og
viö munum leggja höfuð-
áherzlu á aö vinna úr hráefn-
inu þau verðmæti sem mest
eru. Með því hugarfari eigum
við að horfa inn í framtíðina.“
Þessi sjónarmið tekur Al-
þýðublaöiö undir og hefur
reyndar predikaö í forystu-
greinum sínum.
Einn
með
kaffinu
Ungur prestur var nýtekinn viö brauði sínu. Hann hélt
sína fyrstu messu fyrir fullri kirkju. Eftir messuna stóö
hann viö kirkjudyrnar og tók í hendurnar á söfnuöi
sínum og spuröi þá gjarnan hvernig ræöan heföi veriö.
Meðal annars spuröi presturinn gamla konu hvaö
henni hefði fundist um prédikun sína. Gamla konan
svaraði:
— Ræöan yöar, séra minn, var alveg eins og vatn
handa drukknandi manni!